SMA begon als specialist in omvormers voor zonnepanelen, maar richt zich nu ook sterk op netintegratie. Het bedrijf helpt netbeheerders en uitbaters van zonneparken om het elektriciteitsnet stabiel te houden. ‘We halen het maximale uit het systeem’.

Jan Van Laethem (54 jaar) werkt als regional manager bij omvormerfabrikant SMA. Hij is verantwoordelijk voor de aansturing van de vestigingen in de Benelux, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk. Hij studeerde aan de Hogeschool in Antwerpen elektronica en computerwetenschappen. Zijn kennis van software komt van pas nu omvormers steeds meer deel uitmaken van energienetwerken met zonnepanelen en batterijopslagsystemen. ‘Software is essentieel voor de ontwikkeling van energiesystemen die met elkaar communiceren,’ aldus Van Laethem.

SMA begon bijna 40  jaar geleden als omvormer-specialist, maar richt zich de laatste jaren steeds intensiever integratie met andere systemen. Daardoor werd de koppeling met het net belangrijker. SMA speelt daarom ook in op netintegratie. “Dat is onze tweede tak van sport geworden,” vertelt Van Laethem. “Onze focus ligt nu sterk op energiebeheer en sectorkoppeling  met omvormers, en batterij-opslag als sleutelelementen.” SMA ontwikkelde hiertoe zelfs een eigen energiebeheers-platform, om de integratie met andere energiegebruikers mogelijk te maken. Dit heet ennexOS, een IoT-platform voor slim energiemanagement waarvan al diverse derde partijen gebruik maken.

Wat zijn de innovaties bij SMA?

“Uiteraard blijven onze kerncomponenten, de omvormers, voorlopers op het gebied van innovatie. De focus ligt de afgelopen jaren ook steeds meer op ‘genetwerkte energie’. Dat is anders dan tien jaar geleden, toen we vooral waren gericht op alleenstaande zonnestroomproductie. De operationele beschikbaarheid van zonnesystemen wordt steeds belangrijker. Daarom zetten we ook hier sterk in op innovatie. Zo geven onze omvormers bij een storing in de installatie zelf een signaal af naar het service center van SMA. Hierdoor kunnen we kort op de bal reageren en contact zoeken met de klant of diens installatiebedrijf.”

Waarom is netintegratie voor SMA zo belangrijk?

“Ons doel is om hernieuwbare energie beschikbaar te maken voor iedereen. Het opwekken van duurzame energie met zonnepanelen wordt normaal, maar om de groeiende hoeveelheid zonnestroom optimaal te benutten is een betere koppeling nodig met het net. We moeten de stroom meer gecontroleerd op het net zetten om netcongestie te voorkomen. Dit kan door curtailment, waarbij omvormers zich uitschakelen als er teveel zonnestroom op het net dreigt te komen, of beter nog,  door dispatching, waarbij de capaciteit op het net tijdelijk wordt vergroot of verlaagd.”

Biedt SMA ook zulke oplossingen voor grote zonneparken?

“Ja, met name daarmee zijn we al langer bezig. Een mooi voorbeeld: in Chili communiceert de netbeheerder dankzij onze omvormers met een zonnepark. Daardoor kan de capaciteit dynamisch worden aangepast, om te voorkomen dat het hele park wordt afgeschakeld. Dat is lastiger met traditionele systemen die zijn gebaseerd op fossiele, niet-duurzame energie. Met de uitbaters van zonneparken kunnen we systemen aanbieden die snel  reageren om de onbalans op het net te helpen herstellen. Dan gaat het om seconden, terwijl dit bij gascentrales al snel om minuten gaat.”

Is curtailen niet zonde? Dan gooi je toch zonnestroom weg?

“Dat klopt, maar curtailen helpt wel om meer energie aan het net kwijt te kunnen. Het moet alleen niet teveel gebeuren, omdat je anders afspraken moet maken over compensatie. Curtailen is dus wel een optie, maar er zijn betere oplossingen beschikbaar. Die hebben we ook in Duitsland ontwikkeld, met als doel om het maximale rendement, ook economisch, uit het systeem te halen. Technisch zijn we er al klaar voor. Het is geen science fiction. Dit doen we ook al in het Verenigd Koninkrijk met opslag. Maar ook in Australië, waar hele grote zonneparken staan, helpen we met netdiensten en opslag om het net stabiel te houden.”

Wordt netintegratie komende jaren nog belangrijker?

“Ja, netstabilisatie wordt een blijvende uitdaging. Maar het heeft ook te maken met comfort. Denk bijvoorbeeld aan het sneller laden van een elektrische auto met zonnestroom als de zon schijnt. Hiervoor hebben we oplossingen beschikbaar. Het grootste obstakel is het aanpassen van de regelgeving om flexibel energiegebruik mogelijk te maken. Dat zie ik als de grootste uitdaging. Daarvoor is het nodig dat de sector met de overheid in dialoog blijft en samen met ons kijkt naar constructieve oplossingen.”

Vorige week publiceerden we een interview met Jan Van Laethem over de opslag van energie. Dit interview is hier terug te lezen.