Een paar weken geleden verscheen er een interview met Bram Peperzak (KiesZon), Evert Vlaswinkel (SolarCentury) en mijzelf over de toekomst van de SDE++ subsidie en het effect op de Nederlandse zonne-energie markt. In het interview legde ik uit waarom het essentieel is om te stoppen met subsidies en het bouwen van zonneparken, je zou zeggen dat dit niet een populaire opmerking is voor een ondernemer die actief is met zonne-energie. In deze column ga ik dieper in op de vraag hoe dan verder. En spoiler alert: het kan echt anders.

De energiemarkt werkt al decennia hetzelfde. Er wordt op een centrale plek energie opgewekt, eerst fossiel en nu steeds meer duurzaam. Vanuit deze locaties transporteren we de energie via het energienet naar onze huizen en bedrijven. Deze centrale manier van denken heeft ons veel vooruitgang en stabiliteit gebracht maar loopt nu tegen zijn grenzen. In Noord-Nederland is er geen capaciteit meer voor zon, Brabant kleurt steeds roder op de kaart van de netbeheerders en de kosten om nieuwe aansluitingen aan te leggen lopen op. Enpuls berekende onlangs dat het verzwaren en in stand houden van deze infrastructuur circa 140.000 euro per Megawatt gaat kosten. Hierdoor worden projecten steeds onrendabeler en heb je meer subsidie nodig om tot een sluitende business case te komen.

Het alternatief

Zijn zonneparken en grote zonnedaken dan een slecht idee ? Nee, het is in de basis geen slecht idee maar het kan nog veel beter. De ketting is zo sterk als de zwakste schakel en op dit moment wordt de ketting van de energietransitie zwakker in plaats van sterker. Het alternatief is om de zonne-energie revolutie plaatst te laten vinden op de daken van bedrijven en consumenten. Op deze manier wek je de energie op de plek waar je het ook gebruikt. Dit is in mijn optiek logischer dan een Multi megawatt project in een Gronings weiland waar er amper vraag naar energie is. En dan heb ik het nog niet over de weerstand van de omwonenden en het feit dat de subsidiegelden grotendeels in de zakken van buitenlandse beleggers verdwijnen.

Slimme infrastructuur

Wat we kunnen toevoegen aan ons net is accucapaciteit. Niet om een bedrijf of huis van het net af te halen maar om de piekbelasting van zon op te vangen en te gebruiken op momenten dat de zon niet schijnt. Zo bouw je een energievoorziening die wordt opgewekt op miljoenen daken, is uitgerust met opslagcapaciteit om het net te ontlasten en op deze manier vele malen goedkoper is dan het verzwaren van de netcapaciteit. Zo bouw je aan een slimme infrastructuur die uit heel veel schakels bestaat en zo de ketting sterker maakt.

Mooi voor de toekomst. Of toch niet?

Ik hoor je nu al denken, dit is weer een mooi plan voor de toekomst en daar hebben we nu niks aan. Het tegendeel is waar, het kan vandaag de dag al! De prijzen van zonne-energie zijn voorbij het omslagpunt, de prijzen van accu’s zijn de afgelopen jaren gekelderd en er is nog genoeg ruimte vrij op de daken om tientallen Gigawatts aan zonne-energie op te wekken.

Oh ja, en dit allemaal zonder een euro subsidie. Dat zal het kabinet in Den Haag ook fijn vinden, scheelt weer in de rijksbegroting van 2022.