De Vakcommissie Elektrotechnisch Installatiebedrijf (VEI) van Techniek Nederland organiseerde enige tijd geleden een webinar over het hoe en waarom van energieopslag. Een veelvoud aan onderdelen werd besproken, waaronder groei, de ISDE en slimme energietoepassingen. Welke energieopslagvormen zijn er, welke worden waar toegepast en welke uitdagingen kennen de verschillende systemen?

De belangenbehartiging van brancheorganisatie Energy Storage NL houdt zich bezig met de noodzakelijke verbetering van de wet- en regelgeving omtrent energieopslag. “Samen met minister Jetten wordt hiertoe een routekaart geschreven om een stip aan de horizon te zetten”, aldus branchemanager Jeroen Neefs.

De markt in de opslag van energie is enorm gegroeid in 2022. Belangrijke aanleidingen daartoe zijn de netcongestieproblematiek, de stop op Russisch gas en de hoge elektriciteitsprijzen. “Netbeheerders gaven recentelijk aan dat er ongeveer voor 20 gigawatt aan aanvragen voor batterijen zijn gedaan”, zegt Neefs. Hij zet het af tegen de huidige 150 megawatt die geïnstalleerd is.

Lees ook: Is de verwachte batterijboom al aan het gebeuren?

De branchemanager maakt een drieledig onderscheid: bij stationaire opslag, zoals voor wind- en zonneparken, gaat het om grote batterijsystemen. Die worden als verbruiker en niet als opwekker gezien waardoor transporttarieven worden gerekend, wat flinke kosten met zich mee brengt. Daarnaast is er voor financiers een grote mate van onzekerheid vanwege onvoldoende wet- en regelgeving en over toekomstige opbrengsten door de instabiele energieprijzen.

Waar stationaire opslag meestal op centraal niveau zit, is er ook decentrale opslag rondom buurt- en thuisbatterijen. Neefs: “We hebben de overheid geadviseerd om thuisbatterijen toe te voegen aan de ISDE. Minister Jetten wil daar nog niet aan vanwege de netbalans. Toch zien we heel veel interesse bij particulieren.”

Het derde type opslag is warmteopslag. “Ook die vorm neemt toe”, aldus Neefs. “Zowel op wijk- als huisniveau. Op wijkniveau wordt vaak samengewerkt met woningcorporaties en op huisniveau concurreert het met de batterij. Warmteopslag heeft twee grote voordelen: het is goedkoper en je kan het langdurig opslaan.”

Neefs acht het voor de versnelling van de energieopslagmarkt van belang één nationaal doel te formuleren. Via de routekaart moet er worden bekeken welke typen opslag bijdragen aan de nationale doelstellingen richting 2030 en 2050. Tot slot zal een flexibel tendersysteem de mogelijkheid bieden om te sturen op de gestelde doelen, wat ook energieopslag zal stimuleren.

Daarnaast is zaken op orde brengen aan installateurszijde een belangrijke schakel in het groei- en stimuleringsproces. Op de hoogte blijven qua technologische kennis, de veiligheid en de grote consumentenvraag zijn een aantal van de vele uitdagingen voor de beroepsgroep.

Commercieel praktijkvoorbeeld: iWell
Het bedrijf iWell ontwerpt en plaatst batterijsystemen inclusief een energie management systeem (EMS) voor appartementengebouwen tot grote PV-daken. “Zonder zo’n systeem heb je eigenlijk een beetje een dom ding”, zegt technisch directeur en medeoprichter Michiel Wiggers. Zijn klanten zijn vaak bedrijven die bijvoorbeeld meer stroom voor machines nodig hebben.

“We zien in die gevallen positieve businesscases voor energieopslag, omdat ze vaak gaan om het opvangen van gebruikspieken.” Hij ziet voor installateurs een signaalfunctie omdat zij vaak goed zicht hebben op (toekomstige) mogelijkheden en beperkingen.

“Werken met batterijen houdt een zeker risico in maar dat geldt voor meer zaken die we rond gebouwen doen. Als je op een verkeerde manier met aardgas omgaat, kan dat ook gevaarlijk zijn”, licht Wiggers toe. Hij biedt voor de installatie en het onderhoud van zijn systemen daarom eigen opgeleide mensen.

Residentieel praktijkvoorbeeld: Het Slimme Huis
Harold Halewijn is eigenaar van zijn onderneming Het Slimme Huis. Hij adviseert consumenten en bedrijven over slimme energietoepassingen en deelt zijn kennis graag op YouTube. “Klanten streven vooral naar autonomie. Onafhankelijkheid van de politiek, energieleveranciers en het net”, legt hij de interesse in opslagsystemen uit.

Ook sorteren mensen voor op de afschaffing van de salderingsregeling en ten derde is de volatiliteit in de prijzen een prikkel. Een vierde reden om een batterij aan te schaffen is de angst voor griduitval.

Halewijn benoemt een aantal aandachtspunten tijdens klantgesprekken. Zo is er de slimme afstemming van energiestromen van bijvoorbeeld elektrische auto’s, zonnepanelen en warmtepompen.

Lees ook: Hier moet je als installateur op letten tijdens het installeren van energieopslagsystemen

Dan is verder de opstelling van een batterij en apparatuur met het oog op ruimte en kou van belang. Ook zijn er aanpassingen in de meterkast nodig met daarbij aandacht voor het prioriteren van stroom en de veiligheid en brandgevaarlijkheid.

Uiteindelijk moet er een optimale mix komen van alle energiestromen. Door de wisselende tarieven ziet Halewijn tot slot nog de recente trend van het handelen in stroom, wat mogelijk ook in het systeem moet worden geïntegreerd via extra software.