In de Russische invasie in Oekraïne ziet de Europese Commissie, naast een oorlogsdaad en humanitaire ramp, ook een sterk argument “voor een snelle overgang naar schone energie”. Meer dan 40 procent van het totale Europese gasverbruik kom immers uit Rusland, naast 27 procent van de ingevoerde olie en 46 procent van de ingevoerde steenkool.

De Commissie schat in dat het continent al “ruim voor het einde van het decennium” onafhankelijk kan worden van Russisch gas. Door het diversifiëren van leveringsbronnen, versnellen van de uitrol van groene energietechnologieën en het verminderen van de vraag naar energie kan dit worden gerealiseerd.

De nadruk van het plan van de Commissie ligt op het vervangen van Russisch aardgas, maar ook dit biedt mogelijkheden voor de zonne-energiesector. De Fit for 55-suggestie voorziet namelijk in een verdubbeling van de Europese opwekcapaciteit uit zonne- en windenergie tegen 2025 en een verdrievoudiging tegen 2030. Dit zou tot een gasbesparing van 170 miljard kubieke meter leiden in 2030.

De Commissie wil echter nog een stap verder gaan door de uitrol van zon-op-dak nog dit jaar met tot 15 terawattuur te versnellen. Dit zou een extra 2,5 miljard kubieke meter gas besparen.

In juni komt er een Europese visie op zonne-energie
In juni wil de Europese Commissie presenteren hoe het zonne-energie als belangrijke hernieuwbare energiebron in de Europese Unie voor zich ziet en hoe dit gestimuleerd kan worden. Daarbij zullen belemmeringen in kaart worden gebracht en maatregelen worden voorgesteld om de uitrol te versnellen. Op een manier dat Europese burgers hiervan kunnen profiteren.

“De Commissie zal de waardeketen voor zonne- en windenergie en voor warmtepompen verder helpen ontwikkelen, het concurrentievermogen van de EU vergroten en strategische afhankelijkheden aanpakken”, zo schrijft de Commissie in zijn mededeling.

Het inzetten van Europese financiën om Europese technologie te ontwikkelen behoort hierbij tot de mogelijkheden om ook de zonne-energiesector bij het plan te betrekken. Ook zal het plan in het bijzonder kijken naar een aanpak van het technische personeelstekort, het grondstoffentekort en energiearmoede.

Compensatie uit tijdelijke belasting en emissierechten
Het is opvallend dat de Europese Commissie hierbij tijdelijk een oogje dichtknijpt als het aankomt op de Europese staatssteunregels. Die geven lidstaten de mogelijkheid “om op korte termijn hulp te bieden aan bedrijven en landbouwers die te lijden hebben onder hoge energieprijzen”. Ook voor particulieren en programma’s voor de middellange tot lange termijn ziet de Commissie mogelijkheden.

Voor de financiering kunnen lidstaten tijdelijke belastingmaatregelen op uitzonderlijke winsten overwegen. Dit zou volgens het Internationaal Energieagentschap tot 200 miljard euro op kunnen leveren in 2022.

Daarnaast kunnen lidstaten overwegen om de inkomsten uit het Europese emissiehandelssysteem te gebruiken. Die zijn immers hoger dan verwacht. Van 1 januari 2021 tot en met 28 februari 2022 leverde dit ongeveer 30 miljard euro op.