Voorheen waren er verschillende manieren om een invulling te geven aan de recyclingverplichtingen. Dit zorgde voor onduidelijkheid in de markt en maakte het behalen van de wettelijke doelstellingen rondom recycling lastig. Sinds 1 maart 2021 heeft Stichting Organisatie Producentenverantwoordelijkheid E-waste (OPEN) een algemeen verbindend verklaring (AVV) gekregen. Dit betekent dat iedere fabrikant of importeur van zonnepanelen zich moet aanmelden bij OPEN.

De onduidelijkheid en inefficiëntie is hiermee voorbij. Men krijgt schaalvoordelen, langetermijnperspectief en een éénduidige stem ervoor in de plaats. Voor de solar-industrie behartigt Stichting Zonne-energie Recycling Nederland (ZRN) de belangen. Jan-Willem Jehee van Stichting ZRN legt uit wat de nieuwe situatie inhoudt voor de industrie. 

Een lange termijn belang nu al goed geregeld
Recycling van zonnepanelen krijgt steeds meer aandacht, en dat is terecht. “Want vandaag is er weliswaar nog maar een beperkte hoeveelheid afval, dit wordt in de toekomst anders. Dat betekent ook dat er dan grote bedragen met recycling gemoeid zullen gaan. Als je dan pas gaat beginnen met de organisatie van een inzamelsysteem ben je veel te laat”, aldus Jehee. “Dankzij de komst van OPEN kunnen we er nu voor zorgen dat we op tijd klaar zijn voor de toekomst.” 

ZRN en OPEN
Juist omdat de impact van recycling heel groot gaat worden, wil de solar-branche invloed kunnen uitoefenen. Om mee te kunnen denken over pragmatische en kosteneffectieve oplossingen. Dit is dan ook de rol van ZRN. Zo stelt de stichting een bestuurder aan die binnen OPEN de zonnepanelen in de portefeuille heeft. Ook voorziet ZRN deze bestuurder van advies. Daarmee behoudt de solar-branche een belangrijke stem. Overigens heb je als deelnemer van ZRN altijd de mogelijkheid om hier actief aan bij te dragen, maar het is niet verplicht.

ZRN wil er voor de gehele solar-branche zijn. “Ben je voor zonnepanelen geregistreerd bij Stichting OPEN,  dan kun je je aanmelden bij Stichting ZRN”, vertelt Jehee. “Meedoen kan zonder meerkosten, en vraagt ook geen extra inzet of tijd.” Jehee wil daarom alle producenten uitnodigen om zich aan te sluiten bij Stichting ZRN. “We zijn er echt voor de branche en door de branche.”

Doelstellingen ZRN
Stichting ZRN richt zich in dit vroege stadium vooral op het creëren van een gelijk speelveld. “We willen zorgen dat iedereen in de industrie voldoet aan de wettelijke verplichting en zich bij OPEN aansluit”, verduidelijkt Jehee. “Alleen dan kunnen de kosten van recycling eerlijk worden verdeeld.” Hoe groter de industrie, hoe meer afval er gaat komen en hoe belangrijker dit gelijke speelveld. “Of het nu gaat om circulariteit of het recyclen van een afgedankt zonnepark, alles valt of staat met het gelijke speelveld. Dit lijkt ver weg, maar steeds meer overheden vragen hierbij om duidelijkheid. We moeten er dus zo snel mogelijk mee aan de slag."

Eén stem naar Den Haag en Brussel 
De volgende stichtingen hebben zich aangesloten bij Stichting OPEN: NLDigital, Stichting Metalektro Recycling, Stichting Verantwoord Recyclen van Elektrische Gereedschappen, APPLiA Nederland Stichting E-waste Circulair, FIAR CE en Stichting Zonne-energie Recycling Nederland. Stichting LigthRec heeft zich voor armaturen bij Stichting OPEN aangesloten. Eén van de grote voordelen van deze bundeling van krachten, is dat er nu met meerdere stemmen één sterke stem is die in gesprek gaat met de overheid. De Nederlandse overheid heeft zich te vertegenwoordigen tegenover Europa, dus hoe beter deze communicatie verloopt, hoe meer er bereikt kan worden.

Missie OPEN
De Europese richtlijn, die vervolgens geïmplenteerd is in de Nederlandse wet- en regelgeving, streeft ernaar om een inzamelingsdoelstelling van 65 procent te behalen. Het doel van Stichting OPEN is om deze te behalen en vanaf daar de e-waste sector circulair te maken. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft de afvalbeheerbijdrageovereenkomst voor afgedankte elektrische en elektronische apparatuur (AEEA of e-waste) via een algemeen verbindend verklaring (AVV) neergelegd bij Stichting OPEN.

Dankzij deze toekenning geeft Stichting OPEN vanaf 1 maart 2021 namens alle producenten van elektrische en elektronische apparaten in Nederland invulling aan de wettelijke producentenverantwoordelijkheid voor e-waste. De AVV is geldig voor alle elektrische en elektronische apparaten, behalve voor lampen, want daarvoor heeft LightRec tot januari 2023 een AVV. Alle producenten zijn dankzij de AVV verplicht om op gelijke wijze naar rato bij te dragen aan de invulling van de wettelijke verplichtingen. Hierdoor is een duurzame financiering en een eerlijke verdeling van de kosten mogelijk.