Rob Jetten, minister voor Klimaat en Energie, kondigde in een recente Kamerbrief de voortgang van de Regionale Energiestrategieën (RES) aan. Er valt veel klimaatwinst te behalen op het gebied van hernieuwbare energie. Toch is er veel kritiek op de inzage van de RES-regeling. Wat zijn bijvoorbeeld de voor- en nadelen van het subsidiëren van zonne-energie? 

In het Klimaatakkoord in 2019 is afgesproken dat de SDE++ tot 35 terawattuur zou ondersteunen. Volgens Jetten is “de stimulering van zon en wind tot 35 terawattuur middels de SDE++ is niet meer passend richting de toekomst” , hij wil dat er geen plafond voor hernieuwbare elektriciteit in de SDE++ wordt opgenomen.

In zijn Kamerbrief stelt Jetten een aantal randvoorwaarden die noodzakelijk zijn om de energietransitie te versnellen. Volgens Jetten moet er samen met netbeheerders aan een slimmer elektriciteitsnet gewerkt worden om netcongestie tegen te gaan. Jetten stuurt ook aan op meer investeringszekerheid voor projectontwikkelaars doormiddel van de SDE++-regeling.

Daarnaast moeten afspraken uit het RES-bod worden nagekomen en moet burgerparticipatie worden ingezet om de regeling succesvol te laten verlopen. De laatste randvoorwaarde voor een succesvol verloop van de RES is het belang van integrale ruimtelijke sturing. 

Wel of geen subsidie op zonne-energie?
Het stimuleren van zonne-energie zorgt voor minder afhankelijkheid van fossiele brandstoffen. Vooral in tijden van energieschaarste kan zonne-energie een oplossing bieden. Om de doelen uit het klimaatakkoord te halen, moet het aandeel hernieuwbare energie nog flink groeien. Subsidie stimuleert huishoudens en bedrijven om de overstap naar duurzame energie te maken.

Momenteel is de vraag naar PV-systemen groot . Door een tekort aan installateurs en materiaaltekorten is de stimulering van nog meer vraag is moeilijk bij te benen. Dat zonne-energie een oplossing kan bieden voor klimaatproblematiek is inmiddels geen vraag meer, maar of de SDE++-regeling de beste weg hiernaartoe is wel.   

Critici stellen dat innovatie wordt belemmerd door subsidie. Ze  gaan ervanuit dat PV-installaties door marktwerking en concurrentie vanzelf goedkoper zullen worden. Daarnaast stellen ze dat subsidie beter kan worden uitgegeven aan technologieën die nog in de kinderschoenen staan, waar verbeteringen en kostenreducties nog niet vanzelf gaan of die nog veel onderzoek nodig hebben.

Maar wat dan wel?
Er zijn veel alternatieve beleidsmaatregelen, naast subsidie, om een veilig investeringsklimaat voor zonne-energie te creëren. In het Nationale Plan Energiesysteem 2050, schets een expertteam de mogelijkheden voor een klimaatneutraal energiesysteem in 2050. Volgens het expertteam zijn energiebesparing, gedragsverandering en het uitbreiden van de elektriciteitsvoorziening de pijlers voor een klimaatneutraal 2050.

Lees ook: Expertteam: ‘Geef voorrang aan energiebesparing, gedragsverandering en elektriciteitssysteem’

Een mogelijke alternatief zou het verplaatsen van het subsidiebudget naar betere integratie van zonne-energie in het energiesysteem. Door bijvoorbeeld elektriciteit opslag en conversie naar waterstof of een verzwaring van het net  te subsidiëren.

CE Delft stelde een routekaart op naar een CO2-vrije elektriciteit in 2035, waarin ze aangeven dat beleid nodig is om investeringszekerheid te verhogen. “In een immer versnellende energietransitie ontbreekt de benodigde zekerheid om investeringen te doen simpelweg, waardoor investeringen niet van de grond komen.” Volgens het expertteam “kan de overheid bij dergelijke technologie delen in de financiële risico’s”. Zonne-energie is kansrijk maar er zijn ook voorwaarden die moeten worden onderkent.