Afgelopen woensdag werd het Nationaal Solar Trendrapport van Dutch New Energy Research (DNE)  gepresenteerd tijdens een drukbezocht webinar. Meer dan 450 deelnemers uit binnen- en buitenland vanuit de duurzaamheidssector, gemeenten en overheid luisterden naar de uitkomsten van de onderzoeken op het gebied van geïnstalleerd zonne-vermogen in Nederland in 2020.

Heeft u de presentatie gemist? Onderaan dit bericht kunt u de webinar terug kijken. Bent u benieuwd naar de antwoorden op vragen die tijdens de webinar werden gesteld? Lees dan verder voor de uitleg van Dr. Steven Heshusius, senior researcher bij DNE Research.

Directeur Rolf Heynen en Senior Researcher Steven Heshusius legden uit dat ondanks de coronacrisis de Nederlandse zonnesector vorig jaar met maar liefst 41% groeide en er voor 2,9 Gigawatt aan zonnepanelen werd geïnstalleerd. Nederland doorbrak daarmee de symbolische grens van 10 Gigawatt en staat in de Europese top vijf van landen met de meeste PV. De zonne-sector zorgt voor 25.000 voltijdsbanen.

Recent zijn er onderzoeksrapporten verschenen over dwangarbeid bij productie van zonnepanelen door grote fabrikanten. Dit gaat uiteraard in tegen de VN sustainable development goals. Welke invloed verwacht u daarvan op beschikbaarheid van panelen?

Realistisch gezien zal dit helaas niet veel invloed hebben. Dat is cru, maar wel het gevolg van het systeem waarbij goedkoop produceren van duurzame energie en leefbare arbeidsomstandigheden met elkaar in conflict komen. Op de korte termijn zie ik hier helaas niet veel veranderen. Op de lange termijn, en dan heb ik het over na 2025, zou het kunnen zijn dat we meer in Europa gaan produceren waardoor de arbeidsomstandigheden in de productie van panelen zullen gaan verbeteren.

Lars: Is energieopslag via batterijen al onderdeel van het onderzoek? Mede in combinatie met  zonnepanelen kunnen ze de gevraagde netcapaciteit beperken.

Ja, we zijn bezig met voorbereidend onderzoek voor een Smart Storage Trendrapport. We kijken of er al behoefte aan is in de markt en zijn bezig met een opzet.

Patrick Begemann: Bij PV-koploper Duitsland is de exponentiële groei de afgelopen jaren gestagneerd. Kunnen we dit ook in Nederland verwachten?

Duitsland was een absolute pionier op het gebied van zonnestroom en heeft veel kolen voor ons uit het vuur gehaald. Op termijn zal ook in Nederland het nieuw geïnstalleerd vermogen stagneren. Wat ons anders maakt dan Duitsland is dat we met onze grootschalige uitrol nu veel verder in de kostenontwikkeling van solar zitten. Toen Duitsland begon waren de systemen veel duurder. Dus ik verwacht wel een stagnatie als we ons plafond bereiken, maar een grote terugval in jaarlijks geïnstalleerd vermogen lijkt mij met naderende klimaatdoelstellingen minder waarschijnlijk.

Dick: Wat is jullie verwachting van de SDE++? Zal hij in 2025 aflopen of zal de regeling nog meer versoberd worden of in de toekomst zelfs worden afgeschaft?

Wij denken dat het onder het huidige beleid in 2025 wel eens afgelopen kan zijn met de stimulering van elektriciteitsopwekking door zon en wind. Andere technologieën zoals bijvoorbeeld waterstof of elektrische boilers zijn nog lang niet zo ver gevorderd. Overigens zou je dit ook als indirecte stimulans kunnen zien, extra elektriciteitsvraag zorgt er namelijk voor dat duurzaam opgewekte stroom voor een rendabele prijs kan worden verkocht.

Maarten de Wit (HVC): Ik merk een sterk groeiende aversie van consumenten (en daaruit voortvloeiend de lokale politiek) tegen grootschalige zonneparken. In hoeverre denken jullie dat dit een algemene bedreiging wordt?

Die tendens is een bedreiging voor alles wat we doen in de energietransitie. We begonnen ook heel enthousiast met biomassa en dat kan ondertussen ook niet meer. En nu gaan burgers of politiek met regelmaat voor zonneparken liggen, daar kunnen we niet omheen. De regionale energie strategieën hebben niet voor niets burgerparticipatie als een van de pijlers in het programma staan. Dit is een poging als tegengewicht te dienen voor negatieve sentimenten die opkomen wanneer er toch “opeens” een windmolen in de achtertuin moet komen. Het probleem is dat het ontbreekt aan een duidelijke boodschap en langetermijnvisie hoe we dan wel aan de klimaatdoeleinden gaan voldoen.

Er liggen nu op 1 miljoen huizen zonnepanelen. Wat zou er nog beschikbaar zijn aan geschikte daken?

Op basis van studies naar de potentiele opwekcapaciteit op basis van dakoppervlak zouden er nog eens zo’n drie miljoen huizen bij kunnen komen. Dit getal is echter lastig exact vast te stellen omdat een inschatting op basis van beschikbaar oppervlak en opwekcapaciteit geen rekening houdt met bijvoorbeeld de staat of oriëntatie van de dakconstructie of de ontwikkeling van het paneelvermogen over de jaren.  

Maarten de Wit (HVC): De nationale piek in vermogensvraag in Nederland is 23 GW. Met 24 GW aan PV in 2025 zouden er dus momenten zijn waarin 100% van de behoefte wordt voorzien door solar. Ik denk dat dit veel congestie gaat betekenen. Hoe gaat dit worden opgelost, denken jullie?

Dat zijn we aan het onderzoeken. Op zo’n korte termijn zou je slim gebruik moeten maken van hedendaagse toepassingen om piekvraag op te vangen. Dat kan opslag zijn, denk bijvoorbeeld aan een toenemend aandeel elektrische voertuigen dat opgeladen kan worden als ze overdag geparkeerd staan. Maar ook het op elkaar afstemmen van opwekking en gebruik wordt dan steeds belangrijker. Zo kun je zonneparken plaatsen op plekken waar veel elektriciteitsvraag is om het transport te beperken. Of je kunt doen aan vraagsturing, dat wil zeggen dat je elektrische processen die niet gebonden zijn aan een vast tijdstip gaat plannen op momenten met piekmomenten in de opwek. Dat gebeurt bijvoorbeeld nu al wel bij vrieshuizen, maar fluctuaties in elektriciteitsprijzen maken dit niet overal eenvoudig in te passen. Tegelijkertijd zit er juist in de prijsflexibiliteit een sterke incentive verscholen om nieuwe vraagsturingstoepassingen te ontwikkelen.

Het Nationaal Solar Trendrapport is vanaf nu gratis te downloaden.

Heeft u de presentatie van het Nationaal Solar Trendrapport gemist? Kijk dan nu de webinar terug: