Schooldakrevolutie helpt scholen om zonnepanelen op hun daken te plaatsen. De stichting is goed op weg, maar de meeste schooldaken zijn nog leeg, zegt projectleider Piet van Lingen. Meer duidelijkheid vanuit de overheid helpt scholen om te investeren in zonnepanelen.

Zoveel mogelijk schoolgebouwen voorzien van zonnepanelen. Dat is het doel van Stichting Schooldakrevolutie. De stichting is opgericht in 2016, op initiatief van Marjan Minnesma (Urgenda) en Roebyem Anders (Sungevity). “We hadden in het begin weinig budget en moesten eerst fondsen werven, waarna we steun kregen vanuit het ministerie van Binnenlandse Zaken,” vertelt Piet van Lingen, sinds 2016 projectleider bij Schooldakrevolutie. Inmiddels is de stichting flink gegroeid. Het kernteam bestaat uit tien mensen. De stichting is onafhankelijk. Dat betekent dat ze niet is verbonden aan leveranciers van zonnepanelen.

Duwtje in de rug

Schooldakrevolutie past twee strategieën toe. Via provincies en gemeenten worden schoolbesturen benaderd om het initiatief onder de aandacht te brengen. Van Lingen: “We bieden schoolbesturen aan om ze te helpen met een plan om zonnepanelen te plaatsen op de schooldaken. Sommige scholen zijn ons al voor, maar het gros van de scholen heeft een duwtje in de rug nodig.” Daarnaast werkt de stichting aan methoden om leerlingen meer te betrekken bij het onderwerp zonne-energie. Betrokken leerlingen kunnen scholen aanzetten om te investeren in zonnepanelen, zo is het idee.

Ambassadeurs

De stichting werkt niet alleen, maar met schooldakcoaches die werken als zelfstandige, en 17 regio-ambassadeurs die op vrijwillige basis werken. Door de regio-ambassadeurs kunnen gemeenten systematisch worden aangesproken, zegt Van Lingen. “Soms benaderen schoolbesturen ons zelf voor een plan, soms doen we de projectbegeleiding. Uiteindelijk neemt een schoolbestuur zelf het besluit om zonnepanelen te plaatsen.” Van Lingen wijst naar de belangrijke rol van gemeenten. “Gemeenten kunnen op langere termijn duidelijkheid bieden over plannen met gebouwen. Die zekerheid hebben schoolbesturen nodig om te investeren in zonnepanelen.”

Vooruitgang

Ondanks de coronacrisis blijven scholen investeren in zonnepanelen, zegt Van Lingen. De resultaten bevestigen de vooruitgang. Afgelopen half jaar sprak Schoolrevolutie met 200 schoolbesturen over 1135 schoolgebouwen. Dankzij het advies en doorrekening van business case van de stichting staat het licht op groen voor de plaatsing van zonnepanelen op 250 schooldaken, tussen nu en 2021. “We zijn aardig op weg, maar de meeste schoolgebouwen hebben nog geen zonnepanelen. Het is een stevige klus om alle gebouwen te voorzien van panelen, maar we komen een heel eind.”

Schooldakkaart

Dat de meeste scholen nog geen zonnepanelen hebben is goed te zien op de Schooldakkaart: een kaart van Nederland met stippen die de scholen voorstellen. De kaart is gemaakt op basis van dakscans, met hulp van Zonatlas en SolarMonkey. Het geeft een beeld hoe ver de scholen al zijn met zonne-energie. Een groene stip betekent dat de school al zonnepanelen heeft, bij een rode stip heeft de school nog geen panelen. De kaart kleurt behoorlijk rood, al zijn er daarnaast vele groene stippen. “Voor ons is nog genoeg werk aan de winkel,” zegt Van Lingen, projectleider van de Schooldakkaart.

Verschillen tussen gemeenten

Met de Schooldakkaart zijn ook de verschillen tussen gemeenten te zien. Grote steden zoals Amsterdam en Utrecht zijn goed bezig. In kleine gemeenten zoals Schiermonnikoog en Vlieland zijn alle scholen al voorzien van zonnepanelen, al is dat met één respectievelijk twee scholen niet zo moeilijk. In gemeente Raalte heeft 70 procent van haar scholen al zonnepanelen, en in gemeente Duiven zijn 9 van de 13 scholen al voorzien. Er zijn ook nog gemeenten met scholen zonder panelen. In die gemeenten is nog veel te doen, zegt Van Lingen. Toch is hij te spreken over de aanpak via de gemeenten. “Ook al heeft het tijd nodig, de aanpak via gemeenten verloopt goed,” zegt Van Lingen.

Kaartjes voor schoolbestuur

De andere werkwijze van Schooldakrevolutie, om de scholieren te activeren, komt wat lastiger van de grond, al zijn er enkele mooie praktijkvoorbeelden. Voor de lagere scholen is er het programma Non-stop Zon, met gratis aan te vragen briefkaartjes. “Leerlingen kunnen op de kaartjes schrijven waarom zij vinden dat de school moet verduurzamen en ze geven die dan aan het schoolbestuur. Bij de Hilversumse Lorentz-school heeft dit geleid tot een concreet plan om na de zomer te investeren in zonnepanelen. Dat is een uitkomst die we toejuichen.”

Middelbare scholen

Voor middelbare scholen heeft Schooldakrevolutie de campagne ‘Hey School, zeg ja!’ ontwikkeld. Hierbij wordt influencer Milan Knol, broer van de beroemde vlogger Enzo Knol, op Instagram ingezet. “Dat is een mooie campagne, maar het blijkt lastig om leerlingen op deze manier te mobiliseren. We zien dat jongeren zich graag inzetten voor een beter klimaat binnen diverse jongerenorganisaties, maar een zonnebrillen-actie op school vinden veel leerlingen toch een beetje spannend.”

Lesprogramma’s

Scholen besteden in hun lesprogramma’s meer aandacht aan zonnepanelen, merkt Van Lingen. “Er is veel lesmateriaal over zonne-energie, andere bronnen van duurzame energie en klimaatverandering. Op ons workshopportaal hebben we materiaal voor basisscholen gebundeld zodat leerkrachten op een makkelijke en toegankelijke manier aan de slag kunnen met zonne-energie.” Het idee om zonnepanelen te plaatsen op schooldaken kan ook afkomstig zijn van docenten of ouders van leerlingen. “Dat kan aanjagend werken,” aldus Van Lingen.

Terugverdientijd

Voor scholen is de terugverdientijd vaak de voornaamste basis voor het besluit om wel of niet te investeren in zonnepanelen, zegt Van Lingen. De terugverdientijd verandert volgens hem echter door marktontwikkelingen en door gewijzigd beleid, zoals de afbouw van de salderingsregeling en veranderingen in de SDE-regeling. Dat maakt de business case voor scholen onzeker, zegt Van Lingen. Ook de toekomst van de ISDE-subsidie is volgens hem nog onduidelijk voor scholen met zonnepanelen. Helderheid over deze financiële aspecten is zeer welkom, aldus Van Lingen.