Na 20 jaar een nieuwe wetgeving voor energie: waarom nu pas?

04.01.2021 Joyce Beuken

Na 20 jaar een nieuwe wetgeving voor energie: waarom nu pas?

In 2020 werd de nieuwe Energiewet bekendgemaakt. Voor het eerst sinds 1998 komt er een herziene versie. De nieuwe wet zou 1 januari in gaan, maar dit is door de drukte in de politieke sfeer rondom corona niet haalbaar.

Bram Peperzak is zelfstandig ondernemer. Hij is al twintig jaar actief bezig met de energietransitie en duurzaamheid. “Als de politieke wens voldoende is, is de invoering binnen een korte(re) tijd haalbaar. Volgens Peperzak zijn de veranderingen in de energiewet nodig om aan te sluiten op de energietransitie die nu volop gaande is. De vorige versie dateert uit 1998. Verduurzaming was toen nog nauwelijks aan de orde.”

Energiewat?

In de energiewet staan alle regels met betrekking tot de productie, transport en levering van elektriciteit. Er wordt momenteel hard gewerkt aan een toekomstbestendige, complete energiewet. Momenteel zijn we namelijk afhankelijk van de elektriciteitswet uit 1998. Deze wet wordt samengevoegd met de gaswet om tot een compleet overzicht van wet- en regelgeving met betrekking tot energie te komen.

Het wordt een continu veranderlijke wet. Daardoor wordt deze soms ook wel een transitiewet genoemd. Door de jaren heen zullen er steeds kleine wijzigingen benodigd zijn, omdat er steeds verder wordt overgestapt op duurzame energie. Er zijn zes pijlers voor de nieuwe wet benoemd.

Bron: Ministerie van Economische Zaken en Klimaat

In de Energiewet komen onderwerpen terug als de omgang met data uit de slimme meetsystemen, markttransparantie en de Introductie van ‘huishoudelijke afnemers’ en ‘micro-ondernemingen’. Op 1 januari 2021 zou de wet oorspronkelijk in moeten gaan. Dat doel werd onmogelijk geacht door de coronacrisis. Doordat er in 2021 Tweede Kamerverkiezingen plaats zullen vinden, zal de ingang van de wet nog verder moeten worden uitgesteld. Belangrijke dossiers zoals de Energiewet worden hierdoor controversieel verklaard en pas na de formatie behandeld.

Voor de zonne-energiesector is met name de aandacht voor transport van belang. Hierdoor kan spanning tussen netbeheerders en projectontwikkelaars worden teruggedrongen. Het aandeel hernieuwbare energie neemt toe waardoor het gebrek aan transportcapaciteit nog altijd net zo hard groeit.

Financieel belang

De reden dat het zolang geduurd heeft om een nieuwe versie van de Energiewet te realiseren, heeft volgens Peperzak vooral te maken met het financiële belang bij aardgas en olie. “Er is vanuit de politiek weinig draagvlak om in de zetten op hernieuwbare energiebronnen, omdat fossiele brandstoffen de basis kunnen vormen voor ons huidige economische systeem en een goede band opleveren met fossiel producerende landen landen.”

Inmiddels is de energietransitie in volle gang.  Dat de regelgeving pas laat volgt, is echter niet ongewoon. “De markt loopt altijd drie stappen voor op wet- en regelgeving. De maatschappij rekt ondertussen de bestaande regels op en zoekt naar mazen in de wet”, benoemt Peperzak. Het is nu tijd dat de wet- en regelgeving hier een basis voor vormen.

Urgenda

Peperzak stelt dat er meerdere argumenten zijn om over te gaan op een nieuwe regelgeving. Klimaatverandering speelt volgens hem daarbij een belangrijke rol. “Er zijn internationale verdragen getekend om de CO2-uitstoot verder terug te dringen. Ook de uitspraak van de rechter met betrekking tot de Urgenda-kwestie heeft verduurzaming hoog op de agenda gezet.” Om te kunnen garanderen dat deze doelstellingen behaald worden, zijn harde regels nodig.

Aardbeving

Maar ook regionaal is er belang bij strengere regels. “De aardbevingen in Groningen kunnen niet langer ontkend worden. Het is belangrijker dan ooit dat we stoppen met boren in de Noordelijke provincie. De situatie zal enkel verbeteren op het moment dat we stoppen met het pompen van gas in dat gebied.”

Afhankelijkheid

Daarnaast is het volgens Peperzak belangrijk om je in deze tijd af te vragen of je nog wel afhankelijk wilt zijn van het Midden-Oosten en Rusland voor je energievoorzieningen. De energietransitie biedt tevens op economisch gebied veel kansen. “Er ontstaan veel nieuwe banen binnen de sector. Er zal veel mankracht nodig zijn en er is ruimte voor nieuwe bedrijven.”