Was het jaren terug enkel nog gissen wat voor uitwerking de zonneparken zouden gaan hebben op de gemoedstoestand van de buren, inmiddels is zon op land dusdanig ontwikkeld dat we daadwerkelijk de feiten kunnen verzamelen. Hoe reageren omwonenden op zonneparken? Bureau Veldwerk Optimaal voerde, in opdracht van Natuur & Milieu, een belevingsonderzoek uit en concludeerde dat een grotere afstand tussen bewoner en project leidt tot een negatievere beleving.

Tijdens een symposium delen de onderzoekers de bevindingen uit het onderzoeksrapport. Voor het onderzoek werden vier zonneparken op zowel land als water geselecteerd. 172 respondenten die maximaal 3 kilometer van de projecten vandaan wonen werden ondervraagd over hun ervaringen met het nabijgelegen project.

Uiteindelijke meevaller
Gemiddeld krijgen de parken allemaal een voldoende. 11 procent van de ondervraagden ervaart overlast, die voornamelijk voortkomt uit het effect van de parken op natuur en milieu. Het aandeel is aanzienlijk kleiner dan de 73 procent die op voorhand verwachtte overlast te zullen ervaren.

Het draagvlak lijkt onder meer te kunnen worden vergroot middels financiële participatie. Ongeveer 10 procent van de respondenten stelt dat ze de ruimte hebben gekregen om financieel te kunnen participeren. Het deel dat dit aangaf reageert overwegend positief op de komst van het zonnepark. Daarnaast toont het onderzoek aan dat het brede verhaal rondom de energietransitie er zeker toe doet met het oog op de energietransitie. Wie niet gemakkelijk informatie kon vinden over waarom de panelen geplaatst werden, had doorgaans een slechtere beleving van het zonnepark.

Van de buren
Opmerkelijker is dat een grotere afstand tussen bewoner en project leidt tot een negatievere beleving. Omwonenden lijken elkaars voornaamste bron van informatie. Een van de aanbevelingen die Natuur & Milieu doet is dan ook om niet alleen de directe omwonenden te betrekken in de communicatie, maar juist ook de bewoners die iets verder van het park af staan. Een goede algemene, informatieve campagne die focust op de urgentie van de energietransitie kan dit ten goede komen.

Een andere aanbeveling luidt dat er expliciete aandacht moet worden besteed aan de effecten op natuur en milieu, horizonvervuiling en de beschikbaarheid van de grond. Dit zijn immers de meest genoemde klachten van respondenten.

“Zorg ervoor dat in het ontwerp hier expliciet aandacht voor is. Grijp kansen voor natuurversterking, zorg voor een goede inpassing, en pas waar mogelijk multifunctioneel ruimtegebruik toe”, luidt het rapport daarnaast. Verder zijn communicatie in een zo vroeg mogelijk stadium en de inzet van lokale media en lokaal ambassadeurschap aan te raden volgens het rapport.

Het volledige rapport is te vinden via de website. Ook heeft Natuur & Milieu een site ingericht waarop ervaringsdeskundigen  verhalen kunnen delen over hun beleving van duurzame projecten.