December, de maand om terug te blikken. Dat ga ik ook doen. Maar eerst het goede nieuws voor 2022: (bijna) alle seinen staan op groen voor iedereen die zonne-energie wil opwekken. Of dat nu op de grond, een dak, een parkeerplaats, een gietwaterbassin, gevels of boven gewassen is. De Regionale Energiestrategieën (RES) hebben hun werk gedaan: de rode loper voor de zon is uitgerold. Een lichtpuntje voor het nieuwe jaar.

De doelstelling uit het nationaal Klimaatakkoord voor duurzame opwek in 2030 is met de vastgestelde ambities van de dertig energieregio’s ruim overtekend. Het Planbureau voor de Leefomgeving heeft de RES’en geanalyseerd en daaruit deze positieve conclusie getrokken. Deze conclusie deed nauwelijks stof opwaaien in de pers.

Een logisch gevolg van een uitgestippelde route. En zo is het ook: het doel van 35 terawattuur op land in 2030 hebben we (op papier) gehaald. En zo vanzelfsprekend als dat klinkt, het voelde niet zo toen we drie jaar geleden in de energieregio Noord-Holland Noord aan de slag gingen met de RES. De energietransitie scoorde niet hoog als onderwerp bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2018. Het was daarom ook geen onderwerp in de coalitieprogramma’s. En zo voelde de RES begin 2019 voor veel gemeenten als een ongewenst moetje.

Lang verhaal kort: het kostte een jaar om de opdracht geaccepteerd te krijgen en overeenstemming te bereiken over de te nemen processtappen. Dat lijkt lang (en dat is het misschien ook), maar het waren dan ook wel alle achttien gemeenten, de provincie en het waterschap die deze opdracht moesten accepteren.

En toen, een jaar lang praten, afstemmen, onderhandelen, participeren, praten, afstemmen, onderhandelen, tekenen, schetsen, gummen, praten, nog eens afstemmen, onderhandelen, gummen, schetsen, was de concept-energiestrategie af. Een versie die werd voorzien van wensen en bedenkingen in verschillende vormen en maten door de gemeenteraden, Provinciale Staten en algemeen bestuur van het waterschap.

Je voelt ‘m al: aan de concept-strategie moest geschaafd worden: we organiseerden wederom brede overleggen, ambtelijke kennissessies, openbare informatieavonden, bestuurlijke afstemming, virtuele bustours langs locaties, expertmeetings, werkgroepvergaderingen, thematafels, stuurgroep- vergaderingen en nog veel meer. En iedereen die een bijdrage had gedaan aan de concept-RES: inwoners, agrariërs, bedrijven, energiecoöperaties, woningcorporaties, natuurorganisaties, ontwikkelaars, kon ook aan deze ronde meedoen om uiteindelijk te komen tot de RES 1.0.

Het resultaat is dat we ‘ja’ zeggen tegen de opwek van duurzame energie op land. Noem het een rode loper voor zonneprojecten (en een klein aantal windturbines). En iedereen met een beetje ervaring weet dat ook het vergunningverleningstraject – ondanks alle voorwerk van de RES – veel overtuigen, duwen, trekken, schetsen en gummen, afstemmen en vergaderen vergt. Zo doen we dat nu eenmaal in Nederland. Mijn kerstboodschap na drie jaar RES is: de aanhouder wint. En helemaal als de rode loper zo mooi is uitgerold.