Met het rapport ‘Het Energiesysteem van de Toekomst’ maken de Nederlandse netbedrijven gedetailleerd inzichtelijk hoe onze energiehuishouding eruit kan zien in 2050. De studie is onlangs  door demissionair minister Van ’t Wout naar de Tweede Kamer gestuurd, staat in een persbericht van Netbeheer Nederland.

De studie geeft aan wat de consequenties zijn voor ruimtegebruik, kosten en uitvoeringsduur. Duidelijk is dat er op korte termijn (politieke) keuzes nodig zijn; voor de grote aanpassingen moet de schop nú op de goede plaats de grond in.

'Er is een startschot nodig voor de realisatie van de waterstof-backbone en -opslag'
De grootste verandering in onze energiehuishouding ontstaat door het opwekken van elektriciteit uit weersafhankelijke bronnen. Daardoor is er geen relatie meer tussen aanbod van en vraag naar elektriciteit. De verschillen moeten overbrugd worden met nieuwe vormen van flexibiliteit in ons energiesysteem zoals opslag in batterijen of omzetting van elektriciteit in waterstof.

Er komt een landelijk dekkend waterstofnet om met name de industrie te voorzien van deze grondstof en energiebron. De netten voor elektriciteit, duurzame gassen, warmte en CO2 zullen verbonden zijn in één integraal systeem, om in onderlinge samenhang te kunnen voorzien in de energiebehoefte. Han Fennema, CEO Gasunie: “Waterstof speelt in alle scenario’s een cruciale rol in het integrale systeem. We hebben een startschot nodig om te kunnen beginnen met de realisatie van de waterstof-backbone. Daarnaast willen we voldoende opslag voor waterstof kunnen aanleggen waarmee we periodes van tekorten aan elektriciteit kunnen overbruggen.”

De studie van de gezamenlijke netbedrijven maakt duidelijk welke eisen een klimaatneutraal energiesysteem stelt aan infrastructuren, en wat de consequenties van keuzes zijn voor uitvoerbaarheid, planning, kosten en ruimtebeslag. Daarmee biedt het rapport een kompas bij de afwegingen die alle betrokkenen bij de energietransitie moeten maken.

De straten moeten op veel plaatsen open
Marc van der Linden, CEO Stedin: “De opgave is enorm en mensen zullen ook zien dat we in hun omgeving werken aan het energiesysteem. Simpel gezegd moet op veel plaatsen de straat open. Als we in goed overleg tot efficiënte keuzes komen, scheelt dat veel overlast, tijd en geld. Belangrijke factoren voor het maatschappelijk draagvlak.”

Voor de grote aanpassingen en projecten vragen de netbeheerders om snelle aanwijzing van locaties door de overheid. 2050 is voor de aanleg van het toekomstig energiesysteem heel dichtbij. Realisatie van kabeltracés en transformatorstations neemt jaren in beslag, ook door de duur van besluitvormingsprocessen. Hetzelfde geldt voor de opslaglocaties voor waterstof. Bovendien is er een nijpend tekort aan technische mensen. De netbedrijven doen dan ook een appèl op overheden op alle niveaus om prioriteiten te stellen en een regierol te nemen, bijvoorbeeld binnen een nationaal programma.