Van loze beloften naar echte uitvoering?

13.01.2022 Marjan Minnesma

Van loze beloften naar echte uitvoering?

In Groningen zakt de moed deze dagen echt in de schoenen. De gaswinning zou echt stoppen en dreigt nu toch weer opgepakt te worden. Zo hadden we ook doelen voor duurzame energie die we niet haalden als Nederland, dus toen kochten we wat duurzame energie op papier van Denemarken.

Maar nu komt er dan een nieuw kabinet. Met een pot van 35 miljard euro voor het terugdringen van CO2-uitstoot en het halen van klimaatdoelen, bovenop de al toegezegde SDE-gelden. En een minister voor Klimaat en Energie die zelf echt wil. Kunnen we hem een handje helpen?

Uitstoot halveren
De groei van zonne-energie de afgelopen jaren zou hem goede moed kunnen geven. Als we in dat groeitempo doorgaan, dan helpt dat zeker. In het regeerakkoord staat over zonne-energie: “We stimuleren (...) zon-op-dak”. Dat lijkt me een beetje beperkt.

In onze publicatie afgelopen jaar, Tussen Kolen en Parijs, lieten we al met heel veel cijfers zien dat er ook een enorme potentie is aan de wand, boven parkeerplaatsen, langs wegen, boven fruit, op water en op zeer veel andere oppervlakten waar mensen geen moeite mee hebben. Zon met draagvlak kan moeiteloos 30 tot 50 megaton extra CO2-besparen. Als de overheid de afspraken in Parijs (2015) en Glasgow (2021) echt serieus neemt, dan zou ze vanaf nu de uitstoot moeten halveren de komende 10 jaar. Dat betekent 83 megaton minder uitstoot binnen 10 jaar.

Nieuwe technieken benutten
Zelfs in de meeste voorzichtige berekeningen lieten we zien dat zon daarbij zeker een derde voor haar rekening kan nemen en met een klein beetje extra ambitie en steun ook wel de helft. En dan vul je lang nog niet alle mogelijke oppervlakken.

Er kan zoveel meer. De rest kan met wind, vooral op zee en een veel kleiner deel met aardwarmte. En natuurlijk moeten we veel meer besparen. Niet alleen door te isoleren, maar vooral ook door nieuwe technieken te gaan gebruiken. Elektrische auto’s verbruiken minder energie per kilometer, warmtepompen zijn drie tot vier keer efficiëntere verwarmingsapparaten dan CV-ketels en in de industrie kunnen industriële warmtepompen en andere nieuwe technieken nog veel meer besparen.

Niet-duurzaam in de ban
Minister Rob Jetten kan aan de slag. Beloon wie verandert en maak het duur voor grote uitstoters. Stop over tien jaar simpelweg met het verkopen van veel onduurzame producten. De auto’s moeten dan al elektrisch zijn, maar de ouderwetse CV-ketels mogen er dan ook wel uit. Voor de industrie en nieuwe infrastructuur staat 22 miljard euro klaar, maar zorg dan ook dat wie niet meedoet zoveel extra moet betalen voor de uitstoot dat meedoen de enige logische weg is.

Logisch of slim
Verplicht dat elk dak maximaal volgelegd wordt met zonnepanelen waar dat logisch is, of tot groen dak wordt omgetoverd waar dat slimmer is. Het is natuurlijk bizar dat 5 van de 35 miljard euro wordt gereserveerd voor kernenergie. Aan ons de taak zon en wind nog sneller op te schalen, waardoor slecht regelbare en dure kernenergie nog onzinniger wordt na 2035 (eerder lukt toch niet) en bovendien in Nederland echt overbodig.