Naar verluid wordt er tijdens de huidige formatie gesproken over de mogelijkheid dat de veestapel ingekrompen wordt om de CO2-reductiedoelen te halen. Dat zou betekenen dat er een hoop schaarse grond vrijkomt. Wat is de potentie van PV op de mogelijk vrijkomende grond?

Wie over de snelweg rijdt, komt al gauw koeien of schapen tegen. De totale oppervlakte van Nederland is 4,2 miljoen hectare, inclusief binnen- en buitenwater. In 2015 werd ongeveer de helft hiervan gebruikt voor de landbouw. We gebruiken ongeveer 1 miljoen hectare grond voor graasdieren.

Besparing broeikasgassen
Het inkrimpen van de veestapel komt voor uit de motivatie om de klimaatdoelstellingen te halen. Het opwekken van stroom middels zonnepanelen bespaart een hoop CO2, maar door het aantal graasdieren terug te dringen wordt ook een fikse partij broeikasgassen bespaard. Echter zit de grootste winst hem misschien wel in de hoeveelheid land die er vrijkomt.

Grond is in Nederland een schaarste. Dat is des te meer te merken aan de discussie rondom zonnevelden. Verschillende groepen bewoners, bedrijven en organisaties doen hun uiterste best om te voorkomen dat land gebruikt wordt voor het installeren van zonnepanelen. Land- en Tuinbouworganisatie Nederland schreef in de Grondvisie 2021 zelfs over het verbieden van zonneparken op vruchtbare grond.

Verdubbeling capaciteit
Als de veestapel daadwerkelijk gehalveerd wordt, betekent dat dat er 500.000 hectare grond vrijkomt. Als je uitgaat van 0,6 tot 1 megawatt per hectare opwek, dan kom je uit op 300 tot 500 gigawatt wanneer je al deze grond gebruikt voor de opwek van zonnestroom. In Nederland hebben we momenteel 10 gigawatt aan zonnepanelen liggen. Dat betekent dat we de capaciteit dertig tot vijftig keer zouden kunnen vergroten.

Het benutten van de vrijgekomen grond doet een flinke duit in het zakje dus. Maar als we slechts 2 procent van de vrijgekomen grond benutten, zitten we al op een capaciteit van 6 tot 10 gigawatt. Nagenoeg een verdubbeling dus.

Schaarse grond
Maar er zijn natuurlijk meer wegen die naar een zonnig Rome leiden. Een andere mogelijkheid is om natuurinclusieve PV-parken te bouwen. Deze leveren ongeveer de helft van de hoeveelheid stroom als een regulier veld, stelt Wilfried van Sark, hoogleraar integratie van zonne-energie aan de Universiteit Utrecht. Een andere wenselijke optie is om de grond te benutten voor woningen, met als bijkomend voordeel dat deze voorzien kunnen worden van zonnepanelen om zo in ieder geval direct in hun eigen energievoorziening te kunnen verzorgen.

Het inkrimpen van de veestapel heeft meerdere voordelen. Niet alleen de reductie van broeikasgassen, maar ook het vrijgekomen van grond die meer dan welkom is. In een land waar de ruimte schaars is telt immers iedere vierkante meter voor twee.