Wat kunnen we verwachten van halffabricaten?

14.12.2020 Anje Hoogland

Wat kunnen we verwachten van halffabricaten?
Solar Visuals

PV geïntegreerd in de omgeving is naar verwachting dé toekomst van zonne-energie. Er wordt al van alles voor bedacht, maar over het algemeen is het eindproduct nog erg duur. TNO wil daar samen met een aantal partners verandering in brengen door halffabricaten te ontwikkelen. De eerste commerciële producten rollen naar verwachting rond 2025 van de band.

Het gebruik van halffabricaten moet het dus gemakkelijker en vooral betaalbaarder maken om solarproducten aan te passen aan hun omgeving. Peter Blokker van TNO: “In Nederland is maar vrij beperkt ruimte dus mensen schieten hier al snel in de weerstand als velden of daken worden vol gelegd met zonnepanelen. Wij zagen die beweging een paar jaar geleden opkomen en beseften dat we er iets mee moesten doen als we draagvlak van de samenleving willen blijven behouden. PV beter in het landschap integreren zou een hoop van die weerstand wegnemen. Een zonneveld kan bijvoorbeeld misschien verticaler worden gebouwd in combinatie met landbouw. Of de toepassingen op daken kunnen mooier in het dak worden verwerkt. Daar zijn we samen met onze partners mee aan de slag gegaan.”

Halffabricaten voor esthetisch aantrekkelijk product

 Daar kwamen mooie resultaten uit voort. Solar Visuals bijvoorbeeld; zonnepanelen met mooie afbeeldingen erin verwerkt, het solardak op de zelfoplaadbare auto Lightyear One en de solargeluidschermen langs de snelweg. “Al snel bleek dat er heel wat mogelijkheden zijn voor mooiere toepassingen. Maar we liepen steeds tegen hetzelfde probleem aan: de standaardmaten die nu worden gebruikt in de wereld van zonnepanelen. Hierdoor kan je de huidige onderdelen vaak niet of niet netjes voor mooiere oplossingen gebruiken waardoor alles handmatig moet worden gemaakt. Dat maakt het gelijk een stuk duurder. Daarom concentreren we ons nu op halffabricaten die gemakkelijk kunnen worden verwerkt in een esthetisch aantrekkelijk product.”

TNO richt zich daarbij zowel op flexibele dunne film als op het harde silicium. Ze werken aan machines die met gemak verschillende maten produceren. “Het liefst maken we een product dat je op maat kunt snijden zonder dat het zijn werking verliest. We ontwerpen dus niet alleen een nieuwe machine, maar ook een nieuwe mat en misschien zelfs een nieuwe celtechniek zodat het evenveel energie oplevert. Daarnaast gaan we letten op de circulariteit, recycling en vooral veiligheid. Want de bedrijven die aan de slag gaan met deze halffabricaten hebben zelf meestal geen kaas gegeten van solartechnieken. Dus ze moeten het makkelijk kunnen bewerken zonder dat dat gevaar oplevert.”

“Ik verwacht dat het werk van de dakbedekker en een installateur in de toekomst veel meer in elkaar over zal lopen.”

Blokker hoopt dat in 2025 de eerste producten op basis van machinegemaakte halffabricaten op de markt komen. “We richten ons eerst op de wat gemakkelijkere onderdelen in de bouw, dus op daken en gevels. Daar zijn trouwens nu ook al een aantal mooie, betaalbare oplossingen voor. Zoals de zonnepanelen met afbeeldingen die we samen met Solar Visuals hebben ontwikkeld.”

Afbeeldingen op panelen

Solar Visuals maakt aan de hand van een puntenpatroon afbeeldingen in panelen waardoor nog steeds zoveel mogelijk zon wordt doorgelaten. CEO Wouter van Strien: “Als je dichtbij staat zie je dus alleen stippen, maar van een afstandje zie je een duidelijke afbeelding. Zo laat je dus zoveel mogelijk licht door. Het is zelfs zo dat als 30 procent van een paneel is bedekt met stippen, het nog steeds maar 20 procent van de lichtinval verliest.”

Solar Visuals heeft al een aantal gevels mogen bedekken. Zoals een gebouw van Shell in Amsterdam Noord en een gevel van BAM in Bunnik. “En binnenkort gaan we 1300 vierkante meter aanbrengen op een woontoren in Parijs”, vertelt de kersverse CEO trots. Hij verwacht dat zijn product in de toekomst steeds betaalbaarder wordt. “De standaardformaten kunnen wij eigenlijk al vrij goedkoop leveren. Maar de aangepaste maten zijn duurder. Daarom zouden die halffabricaten ook voor ons ontzettend goed van pas komen. Naar mijn mening moet daar ook meer geld in gestopt worden vanuit overheid en bedrijven, want alleen dan kan die ontwikkeling sneller gaan en kunnen we de normen tegen klimaatverandering halen. Mensen willen wel graag een mooie oplossing. Maar dat is nu alleen nog  niet voor iedereen weggelegd vanwege de prijs.”

Mooie producten

Hij merkt nu al dat grotere partijen en innovatieve kleine partijen steeds meer inhaken op mooie solarproducten. “Wij werken bijvoorbeeld met gevelbouwers die snappen dat dit de toekomst is. Op die manier hebben ze straks een enorme voorsprong omdat ze al veel kennis opdoen. Dat is wellicht voor dakbedekkers ook een goede manier om hiernaar te kijken”, tipt Van Strien.

Ook verwacht de CEO van Solar Visuals dat het werk van de dakbedekker en een installateur in de toekomst veel meer in elkaar over zal lopen. “Dat is natuurlijk echt heel ander werk. Maar als de verwachtingen op dit gebied worden doorgezet denk ik dat daken zo vaak met solarinstallaties worden geïntegreerd dat er veel behoefte is aan vakmensen die kennis hebben van beide disciplines.”

En de verwachtingen van TNO? “Wij verwachten dat er uiteindelijk heel veel moois gemaakt kan worden met behulp van halffabricaten. Maar wat ook een belangrijke toegevoegde waarde is, is de veiligheid. Ik denk dat we er uiteindelijk bijvoorbeeld naartoe gaan dat daken zo goed als compleet worden opgeleverd met bouwelementen en stekkers erin verwerkt die allemaal goed op elkaar aansluiten. Dat is dus niet alleen veiliger voor de koper, maar ook voor de installateurs die dan niet meer onder grote tijdsdruk op glibberige daken hoeven te werken.”