We moeten in een hogere versnelling naar massale duurzame mobiliteit
21.11.2023 Joris Laponder Managing director van Zaptec Benelux

Nederland staat voor de opgave de energietransitie te versnellen. Als onderdeel hiervan komt óók de overgang naar elektrisch rijden in een hogere versnelling. Maar hoe houden we alle groepen in onze samenleving binnenboord? Het is een thema dat tijdens de verkiezingen ook hoog op de politieke agenda staat. Elektrisch rijden kan hieraan een grote bijdrage leveren, maar dan moeten we de mobiliteitssector elektrificeren én groene, betaalbare laadoplossingen bieden, zodat moderne mobiliteit voor veel meer burgers bereikbaar wordt.
Om dat te bereiken, moeten we ons onder meer sterk maken voor een flinke uitbreiding van de infrastructuur van laadpalen in Nederland. Dit netwerk dient fors te worden opgeschaald, zeker nu de adoptie van elektrisch rijden door het ontstaan van een vervangingsmarkt naar verwachting binnen drie jaar een flinke boost krijgt en toegankelijker wordt voor veel meer mensen. Hierbij moeten we betaalbare oplossingen aanbieden die goed inspelen op de beperkte beschikbaarheid van het elektriciteitsnetwerk. Zo maken we het mogelijk de uitrol van het EV-netwerk op te schalen en daadwerkelijk ‘massa’ te creëren.
Er zijn echter nog veel drempels op de weg hiernaar toe. Zo is het maken van duurzame keuzes nu vooral weggelegd voor mensen met een goedgevulde portemonnee. Het helpt hierbij niet dat de wetgeving in Nederland dit jaar is aangepast, met als gevolg dat subsidies en andere stimuleringsmaatregelen zijn beperkt.
Terwijl de Nederlandse EV-markt nu nog een voortrekkersrol vervult ten opzichte van andere landen in Europa, kan zij deze voorsprong verliezen als ook de nieuwe regering op de rem blijft trappen. Zo is in Nederland het subsidiebedrag voor elektrisch vervoer in 2023 onder het kabinet-Rutte in stappen verlaagd van 4.000 naar 2.950 euro voor een nieuwe auto en 2.000 euro voor een elektrische occasion.
De markt komt in beweging
Over twee tot drie jaar – als de uitstroom van de eerste EV-leasemodellen gaat plaatsvinden – zal óók de occassionmarkt op gang komen. Op dat moment kan ook ‘de massa’ op zoek naar een duurzaam, maar vooral betaalbaar alternatief. Doordat er nog geen vervangingsmarkt is, is EV echter nog geen betaalbare optie voor Nederlanders met een modaal inkomen. De hoge aanschafprijs, een elektrische auto kost nu gemiddeld 45.000 euro, geldt hierbij als belangrijkste drempel.
Wat veel mensen zich niet realiseren, is dat elektrische voertuigen over de gehele levensduur eigenlijk al goedkoper zijn dan rijden in een benzineauto. Dit komt vooral door de fors lagere brandstofkosten, rekende de ANWB begin dit jaar al voor. Met de snelle kostendalingen van aandrijflijnen en batterijen is het daarnaast de verwachting dat elektrische voertuigen óók in aanschafprijs goedkoper worden dan brandstofauto’s.
Dat laat onverlet dat het aanbod van betaalbare modellen moet worden uitgebreid. Dat betekent dat de politiek de handschoen moet oppakken: door te kiezen voor behoud en waar mogelijk uitbreiding van de aanschafsubsidie voor nieuwe elektrische auto’s. Want alleen bij voldoende instroom van nieuwe betaalbare elektrische auto’s kan een volwassen tweedehandsmarkt ontstaan.
Slim laden als de stroom het goedkoopst is
We moeten ons focussen op oplossingen die deze transitie voor alle automobilisten faciliteren, ongeacht het inkomen. Onze laders zijn betaalbaarder, lichter en kleiner dan vergelijkbare laders op de markt. Doordat zij zo compact zijn, is het mogelijk de laadpalen in een veel hoger tempo te plaatsen dan van andere spelers.
Nu het aantal elektrische voertuigen steeds groter wordt, kan het aantal laadstations dus snel worden uitgebreid: er zit geen limiet aan het aantal laadstations dat het Zaptec systeem aankan. Bovendien bieden we gebruikers met de Ecostand op onze laders de mogelijkheid om flink te besparen op hun elektriciteitsrekening: door slim te laden als stroom het goedkoopst is. Zo biedt slim laden de mogelijkheid om variabele stroomprijzen te benutten die het gevolg zijn van de wisselende productie van elektriciteit uit zon en wind.
De elektrische auto als een ‘powerbank op wielen’
Waar we uiteindelijk naar toe willen, is een dynamisch prijsveld voor elektrisch rijden, waarmee gebruikers hun energieverbruik kunnen monitoren om de energierekening zo laag mogelijk te houden. Zo is een traditioneel energiecontract gebaseerd op een vaste prijs per kilowattuur. Volgens het CBS bedroeg de gemiddelde stroomprijs tussen januari en september 2022 gemiddeld 50 eurocent per kilowattuur.
Bij een dynamisch energiecontract wisselt deze uurprijs, afhankelijk van het aanbod van goedkope zonne- en windenergie. Gebruikers die hun wasmachine, droger en vaatwasser aanzetten op de momenten met de goedkoopste stroom betaalden vorig jaar gemiddeld slechts 0,39 eurocent per kilowattuur. Bij klanten met een elektrische auto lag de gemiddelde stroomprijs zelfs op 0,26 eurocent per kilowattuur. Hier is dus veel winst te behalen.
De volgende grote innovatie die voor de deur staat, is bidirectioneel laden. Hierbij gaat de auto fungeren als een ‘rijdende batterij’ en kan stroom worden teruggeven aan het netwerk of tussen verschillende partijen uitgeruild. Zo wordt de elektrische auto een ‘powerbank op wielen’ die op elk gewenst moment energie kan leveren.
Deskundigen voorspellen dat bidirectioneel laden op grote schaal waarschijnlijk tussen 2025 en 2030 de standaard wordt. Wij geloven dat bidirectioneel laden de toekomst is van de oplaadtechnologie en veel potentieel biedt. Zo levert het zowel gebruikers als de samenleving veel op; zo zorgt het voor een veel (kosten)efficiënter gebruik van opgeslagen energie en een vermindering van het gebruik van fossiele brandstoffen.