Wetenschappers van KU Leuven hebben een boomgaard voorzien van zonnepanelen. “In de zoektocht naar meer duurzame energie zijn ‘agrivoltaics’ onmisbaar”, stelt professor Bram van de Poel. Naar aanleiding van het project werden verschillende betrokkenen geinterviewd door KU Leuven.

Dit jaar vond er voor het eerst een wereldcongres over agrivoltaics plaats. De missie van AgriVoltaics2020, dat online plaats heeft gevonden in plaats van in Frankrijk, is om alle energie duurzaam te maken en landbouwgrond te koesteren. Volgens onderzoeker Brecht Willockx, die ook deelnam aan het congres, slaan agrivoltaïsche opstellingen een brug tussen beide: “Vlaanderen heeft 38 terawattuur aan elektriciteit nodig en de vraag blijft stijgen. Er komen bijvoorbeeld alsmaar meer elektrische auto’s. Daarbij komt de nakende kernuitstap, die onze capaciteit zal halveren. Voor meer duurzame elektriciteit wordt er vooral gekeken naar zonnepanelen. Op de daken van bedrijven en particuliere woningen leveren ze slechts 4,2 procent van de totale energievraag.”

“Landbouw heeft veel potentieel. De helft van de oppervlakte van België bestaat uit landbouwgrond. Zonnepanelen op landbouwgrond zijn een belangrijke denkpiste om zonne-energie te boosten. Voor het pilotproject bij Fruitbedrijf Van der Velpen in Bierbeek hebben we zonnepanelen geïnstalleerd boven de perenbomen”, vertelt Brecht Willockx in een interview met de universiteit.

Voordelen

“Het is niet de bedoeling om oogst op te offeren aan elektriciteit”, gaat professor bio-ingenieurswetenschappen Bram Van de Poel verder. “De impact van de zonnepanelen op de perenbomen is een belangrijke onderzoeksvraag. Het gewas onder de zonnepanelen moet rendabel blijven, ook al krijgt het minder zonlicht. Financieel is elektriciteit een pak interessanter dan groenten en fruit, maar de planeet heeft ook voedsel nodig.”

Marleen Gysen, energiedeskundige bij Innovatiesteunpunt kan dit beamen: “Landbouwgrond is te schaars en te vruchtbaar om enkel te gebruiken voor zonnepanelen. Daarom is de sector erg benieuwd naar de voordelen van agrivoltaics. Ze kunnen de inkomenszekerheid van landbouwers verhogen en de gewassen  beschermen tegen vorst of zonnebrand.” 

“Pluspunt van agrivoltaics is inderdaad het microklimaat dat onder de zonnepanelen ontstaat”, vervolgt professor Van de Poel. “De eerste metingen in de boomgaard laten zien dat de temperatuur ‘s nachts hoger ligt, overdag wat lager. Goed nieuws voor peren,  die de laatste jaren flink te lijden hebben onder de opwarming van het klimaat.

Landbouw moet innoveren

De fruitteler is tot nu toe allen maar  enthousiast over het voorlopige resultaat. “Mijn conferences hebben een groene grondkleur, precies zoals de consument het graag heeft”, zegt Van der Velpen. “Een gelige peer, die veel zon heeft gehad, associeert hij met meligheid. Minder  zonuren (door de schaduw van de panelen, red.) wil misschien ook zeggen dat ik het fruit langer kan laten hangen om gespreid te oogsten! Ik kijk heel erg uit naar de resultaten van het experiment. Hopelijk is dit het begin van veel meer agrivoltaics in Vlaanderen. Om duurzamer te worden moet de landbouw voor innovatie kiezen.” 

Onderzoeker Thomas Reher houdt diverse waardes binnen het project in de gaten en noteert gegevens. “We meten de temperatuur, de bodemvochtigheid en de lichtinstraling. Daarnaast brengen we de totale groeicyclus van de peren in kaart. Met deze data willen we een groeimodel ontwikkelen dat rekening houdt met  alle parameters: het microklimaat, de veldomstandigheden en de respons van het gewas. Alle gegevens worden opgenomen in een rekentool om de optimale oogst te voorspellen. Zo’n model zal de teler kunnen helpen om de juiste beslissingen te nemen en een goed evenwicht te vinden tussen een rendabele perenoogst en extra elektriciteit.”