Wij vroegen Bram Peperzak, operationeel directeur van KiesZon (zonneweides en zonnedaken), Evert Vlaswinkel, managing director van Solarcentury EMEA (zonneweides) en Patrick van der Meulen, directeur en oprichter van Enie.nl (zonnedaken) naar hun mening over SDE++. De afgelopen weken las je al dat Van der Meulen pleitte voor het schrappen van de subsidie, dat er vraagtekens geplaatst werden bij de drie jaar tussen de toezegging van de subsidie en de uitvoering van het project, en hoe Vlaswinkel en Peperzak dachten de grootste kans te maken op toezegging van de SDE++ subsidie. Maar hoe zou de stimulering van zonne-energie er in de toekomst uit moeten zien volgens de heren?

Peperzak: “Ik denk dat KiesZon vanaf 2025 de eerste projecten zonder subsidie kan realiseren. Dat hoort ook zo. Want een volwassen markt heeft geen subsidie nodig. Maar dat is natuurlijk wel afhankelijk van een aantal factoren. De kostprijs moet blijven dalen, de rente moet niet te snel stijgen en de stroomprijsontwikkeling is bijvoorbeeld erg belangrijk. Ook denk ik dat het bij velden, waar je het over grotere volumes hebt, eerder mogelijk is dan bij daken. Maar we hebben dat laatste subsidiezetje nog wel echt nodig. Anders loop je enorme vertraging op in de ontwikkeling. Daarnaast denk ik dat het langzaamaan moet worden afgebouwd. Want het duurt echt nog wel even voordat het voor kleinere bedrijven of scholen rendabel wordt om zonnepanelen te leggen zonder subsidie.”

Ook Vlaswinkel verwacht dat subsidie zoals die nu wordt gegeven over een jaar of vijf niet meer nodig is. “Het zou goed zijn als we dan overgaan naar een andere regeling waarbij rekening wordt gehouden met de energieprijzen. Als die omhoog gaan dan ontvangt de overheid daar een bepaald percentage over, maar dalen de prijzen door bijvoorbeeld een pandemie, dan springt de overheid bij. Op die manier worden we niet meteen helemaal overgeleverd aan de grilligheid van de markt.” Ook is Vlaswinkel van mening dat de overheid uitbreiding van het net moet blijven steunen. “De structuur voor fossiele energie is ook over 100 jaar aangelegd en gefaciliteerd door de overheid.”

Wat hem betreft moet in de toekomst bovendien niet alleen de productiekant worden gesubsidieerd, maar ook de vraagzijde. “Het is nu zo dat alle duurzame energie verloren gaat in het geheel. Als de buurman van de fabriek naast je zonneveld het waardeert wat je doet kan hij de groene energie niet direct van je overnemen. Dat is fysiek ook nog niet mogelijk. Hij betaalt daarom nu nog voor een mengvorm van kolen, gas en duurzame energie. Daar zou verandering in moeten komen. Je moet met zo iemand een afspraak kunnen maken dat hij bijvoorbeeld 100 eenheden direct en voordelig bij jou inkoopt, die jij dan ook van je totaal afhaalt. Het is misschien zo dat je dan  niet daadwerkelijk direct je energie kunt leveren, maar zo blijf je wel de vraagzijde aanjagen zodat het aantrekkelijker wordt om duurzame energie af te nemen in plaats van fossiele energie.”

Van der Meulen kan zich in dit voorbeeld vinden. “Het combineren van de vraag- en aanbodzijde maakt het versneld mogelijk om zonder subsidies te opereren. Het scheelt ook miljarden die anders nodig zijn om op afgelegen plekken het energienet te versterken. Je stimuleert dan dus feitelijk het gebruik van zonne-energie op plekken waar het nodig is. Ik heb nog wel een aanvulling. Geen voordelen voor groene stroom, maar heffingen over fossiele energie. Nu betalen de grootste vervuilers de laagste prijs in Nederland. Als ik aan de knoppen zat zou ik dat meteen veranderen. Want zodra je het in je portemonnee voelt, ga je ondernemen.”

Enie.nl is in de basis sowieso geen voorstander van subsidies maar van een gelijk speelveld voor energie. “De reden? In 2017 werd wereldwijd 143 miljard dollar aan subsidie uitgegeven aan duurzame energie en 5,3 biljoen dollar aan subsidies voor fossiele energie. Dat is 37 keer zoveel! Idioot natuurlijk. Ook in Nederland zijn partijen als Shell en Gasunie aan de macht. Die lobby is enorm sterk, veelal onder het mom van behoudt van werkgelegenheid. Maar inmiddels is de werkgelegenheid in de duurzame energie vele malen groter en neemt deze alleen maar toe.”

“Deze wereld is net RTL Boulevard.”

Al die subsidieregelingen zouden daarom in de prullenbak gegooid moeten worden, vindt Van der Meulen. "Dan creëer je dat gelijke speelveld en zal je zien dat zonne-energie uiteindelijk niet alleen schoner, maar ook goedkoper is. Iedereen gaat opnieuw naar de tekentafel om er nog net wat meer uit te halen. Enie.nl heeft dat al gedaan. Hoe wij het voor elkaar krijgen deel ik niet tot in detail. Dat beschouw ik nog even als mijn voorsprong. Maar de toekomst is decentrale energieopwekking die van vraag en aanbod verbindt.”

De oprichter van Enie.nl is bovendien een voorstander van meer samenwerking tussen alle energieaanbieders. “We hangen nu te veel aan Den Haag, terwijl we ons beter aan elkaar kunnen optrekken. De markt is nog zo groot dat we best allemaal naast elkaar kunnen bestaan en elkaar een beetje kunnen helpen om de ontwikkelingen te versnellen.”

Maar zou hij dan niet ook zijn kennis moeten delen als hij wil dat alles sneller gaat? “Deze wereld is net RTL Boulevard. We weten al heel veel van elkaar. Ik wil vooral de kleine ondernemers graag van tips voorzien. Maar ik deel natuurlijk niet alle kennis die we in de loop daar jaren hebben opgebouwd. Niet alleen omdat wij ook een onderneming zijn, maar vooral ook omdat concurrentie ervoor zorgt dat we scherp blijven en innoveren.”

Kortom: Peperzak, Vlaswinkel en Van der Meulen zetten hun vraagtekens bij de nieuwe subsidieregeling en hebben een andere toekomstvisie. Maar ze hebben alle drie hetzelfde doel: zonne-energie moet zo snel mogelijk tegen een betaalbare prijs voor iedereen toereikend zijn.

© Copyright portretfoto's v.l.n.r. Solarcentury EMEA, Enie.nl, KiesZon