Het is half zeven maandagmorgen 10 mei, mijn wekker gaat af en ik zet de tv aan om tijdens het eerste NOS ochtendjournaal langzaam wakker te worden... ‘Deze morgen in Trouw: De overgang naar schone energie loopt gevaar door gebrek aan cruciale grondstoffen. Metalen als nikkel, lithium en kobalt zijn nodig voor elektrische auto’s en zonnepanelen’… gelukt, ik ben wakker! Snel een tweet uit dat naar mijn weten zonnepanelen niet van deze metalen gemaakt worden, inclusief een link naar een online cursus ter informatie voor beide redacties. Dit item was overduidelijk een ongelukkige journalistieke samenvatting van het rapport van de internationale energy agency (IEA): The Role of Critical Minerals in Clean Energy Transition.

Dit voorbeeld laat ook duidelijk een probleem zien: de zonne-energie sector is slecht in de marketing van de prestaties van haar technologie. De vroege tv-kijker zal het nieuwsfeitje als zoete ontbijtkoek geslikt hebben. Ik wil hier niet beweren dat een terrawatt toekomst van zonne-elektriciteit geen uitdaging is  maar- met het oog op een duurzame circulaire bevoorradingsketen van grondstoffen – denk ik dat andere industrieën een groter probleem hebben. Het is duidelijk onze taak om de prestaties van zonne-energie beter te kwantificeren. Daarvoor hebben we vele meetlatten nodig met corresponderende metriek.

Heilig in de communicatie
Dit betreft niet alleen de twee gangbare gebruikte prestaties die verantwoordelijk zijn voor de snelle introductie van zonnestroom in onze energie infrastructuur in de 21ste eeuw. Nummer een:  een belangrijke technologische prestatie is dat de opgewekte elektrische energie per oppervlakte blijft toenemen: het nominale vermogen van twee standaard zonnepanelen is tegenwoordig groter dan 1 paardenkracht! Nummer twee: de prestatie dat kostprijs per opgewekte vermogen en energie spectaculair gedaald is. Beiden prestaties zijn een gevolg van innovatie in technologie en productiemethodes.

Hoe belangrijk deze twee metrieken ook mogen zijn – ze zullen niet heilig zijn in de communicatie naar de belangrijkste stakeholder, het grote publiek:

 · De verzekeraar weigert een pand met zonnepanelen op het dak te verzekeren? Dan hebben we broodnodig een metriek nodig die de mate van (brand)veiligheid van deskundig geïnstalleerde fotovoltaïsche systemen laat zien in referentie tot andere technologieën in de gebouwde omgeving, zoals schoorsteen, wasdroger en kookapparatuur.  Valt de score van zonnestroom langs deze meetlat tegen? Verander het installatie protocol!

· Alleen grootschalige PV op bedrijfsdaken? Mooi, maar dan wordt de ontwerpsmetriek als gewicht per opgewekt vermogen belangrijk om meerdere daken voor zonnestroomsystemen geschikt te maken met mogelijke innovatieve toepassing van nieuwe PV technologieën.   · Rol van zonne-energie in het realiseren van de afspraken in het Parijs akkoord? Dan wordt de metriek CO2 emissie en reductie in relatie tot oceaan- en atmosferische temperaturen belangrijk.  

· Afschaffing salderingsbeleid? De metriek van lokale opslag en eigengebruik zal een cruciale rol gaan spelen.  · Je wilt je partner overtuigen om een systeem op je dak te installeren, dan kan het zo zijn dat de metriek van de esthetica de belangrijkste is.  · Democratisering van energie infrastructuur, dan wordt de metriek burgereigenaarschap van de energie waardenketen belangrijk.

· Et cetera...

Het actief blijven promoten van prestaties langs verschillende meetlatten kan de maatschappelijke acceptatie van fotovoltaïsche potentieel in de energie transitie versnellen. De bovenstaande voorbeelden laten ook zien dat gebruik van een alternatieve metriek tot nieuwe innovaties in fotovoltaïsche technologieën en haar toepassingen zal leiden.

Welgezind
Terug naar het IEA rapport met grondstoffenanalyse. Lees het rapport met in het achterhoofd  een van de volgende metriek naar keuze: (zeldzame) materiaal utilisatie, energy return of energy investment, vermogen per massa grondstoffen, circulariteit en de rol van innovatie? Mijn conclusie is dat dit rapport de fotovoltaïsche sector welgezind is.  Vertel het voort! Op de toekomst van zonne-energie en kom maar op met jouw eigen metriek!