China kampt sinds enige tijd weer met verschillende grote uitbraken van COVID-19. Ook dit keer reageren lokale en nationale overheden met ingrijpende lockdowns die niet alleen de besmettingscijfers snel terugbrengen, maar ook alle economische activiteit verlammen. Het voorspelde economische herstel van de zonne-energiesector wordt hierdoor opnieuw minimaal een kwartaal naar achteren geschoven, aldus Gerard Scheper, CEO van European Solar.

Op 27 maart werd er in Shanghai een nieuwe lockdown afgekondigd nadat uit grootschalig testen bleek dat het aantal coronabesmettingen rap aan het oplopen was. Ondanks protesten van de bevolking kan het beleid “niet worden versoepeld”, zo tekende Fortune president Xi Jinping op.

Bloomberg merkte op dat een tekort aan havenpersoneel ervoor zorgt dat de vrachtdocumentatie traag verloopt, schepen langzamer worden uitgeladen en vrachtwagens langzamer van hun lading worden voorzien. Ook is er een tekort aan vrachtwagenchauffeurs. Alles bij elkaar leidt dit tot enorme files voor de Chinese havens.

“De lockdown in Shanghai versoepelt op dit moment niet. De havencapaciteit blijft afnemen”, zo ziet ook Rodrigo Zeidan, professor in finance en economics aan de NYU Shanghai. “De inflatie zal nog wel even blijven. De prijzen van veel verhandelbare goederen zullen enige tijd nodig hebben om te stabiliseren.”

Wisselkoersen hadden marktprijzen al behoorlijk verstoord
De afgelopen periode raakte de wereldwijde supply chains al behoorlijk ontregeld door de Russische invasie in Oekraïne. Aangewakkerd door angst onder beurshandelaren voor een verdere escalatie van de oorlog stegen de prijzen voor grondstoffen en energie flink.

“Er sluipt een stuk angst in de wereld, bij mensen en dus ook bij beurshandelaren. Zij worden bang om iets te verliezen en dat verlamt de markt. Hierdoor ontstaat er meer kortetermijnhandel en die is per definitie meer volatiel, zorgt voor meer transactiekosten en verschuivingen van de wisselkoersen”, zo vatte Scheper het vorige maand samen.

Met name de stand van de dollar ten opzichte van de Chinese renminbi verslechterde hierdoor. “De dollar is met 5 procent gezakt ten opzichte van de Chinese renminbi. Jaar op jaar is er zelfs sprake van een piekdaling van 11,3 procent. Dat veroorzaakt in mijn ogen voor 90 procent die prijsstijgingen en dat is weer grotendeels het gevolg van emotioneel handelen.”

Hij vermoedde dat de dollar “zich binnen drie maanden” weer kon herstellen, mits de oorlog niet verder zou escaleren. Dat kon ervoor zorgen dat de prijs per wattpiek “in het vierde kwartaal van dit jaar alweer op het niveau van vorig jaar kan zitten”. Dat was echter buiten een nieuwe ernstige coronagolf gerekend.

“Met enige voorzichtigheid waag ik te betwijfelen of dit een hele lange hick-up in de supply chains gaat veroorzaken”, zegt Scheper. “De Chinese lockdowns zijn economisch weliswaar behoorlijk ontregelend, maar hebben zich ook effectief in de bestrijding van het virus getoond.”

Havencongestie ernstig, maar tijdelijk
Tegelijk waarschuwt Scheper voor te groot optimisme. Ook wanneer de lockdowns snel weer opgeheven kunnen worden zal dat de verstoorde situatie niet gelijk oplossen.

“Wanneer de havens weer op volledige capaciteit gaan draaien dan hebben ze nog steeds een enorme achterstand te verwerken. Dit zorgt ook weer voor een golfbeweging die het achterland ook weer in beweging moet zetten. De vraag is in hoeverre die dat aankan.”

Het grote probleem voor de zonne-energiesector is dat er momenteel ook geen reële alternatieven beschikbaar zijn. Transport per trein kan doorgaan, maar is heel risicovol omdat de belangrijkste routes door Rusland en Oekraïne lopen. Deze logistieke is daardoor ook verstoord, al is de impact kleiner omdat het transport van zonnepanelen per trein altijd al een klein aandeel heeft gehad.

Ander alternatief is het vliegtuig. “Maar dat is veel te duur voor zonnepanelen. Een containerlading zonnepanelen kost 120.000 euro. Voor omvormers is dit overigens wel een optie, die zijn vanwege hun compacte omvang wel rendabel te vervoeren met het vliegtuig.”

Al met al blijven de schaarste en hoge prijzen van grondstoffen nog altijd voor de grootste verstoringen zorgen in de handelsketens van zonnepanelen. “Fabrikanten schakelen bijvoorbeeld door naar steeds grotere glas-glaspanelen. Glas wordt daardoor steeds schaarser en dus duurder”, aldus Scheper.

“De huidige havencongestie heeft absoluut een ernstig verstorende werking, maar die is volgens mij wel echt van tijdelijke aard. In het eerste kwartaal van 2023 kunnen de prijzen zich tot een redelijk niveau herstellen. De fundamentele problemen in de supply chain van zonnepanelen zitten in de schaarste van grondstoffen en de hoge prijzen die dit veroorzaakt.”