Het aandeel zonneparken op land bedraagt nu 13 procent van het vermogen aan zonne-energie, maar dit aandeel neemt sneller toe dan het aandeel van zonnepanelen op daken. Dat concludeert het PBL in een rapport.

Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) heeft de rapportage Monitor van de Nationale Omgevingsvisie (NOVI) gepubliceerd als reactie op het recent uitgebrachte beleidsplan Nationale Omgevingsvisie. “Hiermee houden we de vinger aan de pols van het kabinet,” zegt Rienk Kuiper, hoofdauteur van het rapport. Volgens de Monitor NOVI is de druk op de ruimte de laatste jaren sterk toegenomen. “Dit heeft grote invloed op milieu, economie en welzijn. Daarom is het belangrijk dat we als onafhankelijk instituut scherp meekijken naar de keuzes die worden gemaakt,” aldus Kuiper.

Zon-PV groeit snel

Het aandeel van energie uit zonnepanelen stijgt snel. Dat is een opvallende ontwikkeling, meldt het PBL in de Monitor NOVI. Het opgestelde zonnevermogen groeide van circa 1800 megawatt in 2015 naar 6874 megawatt in 2019. Het grootste deel van de geïnstalleerde PV-capaciteit staat op daken, maar het aandeel zonneparken op land neemt sneller toe, meldt het PBL. Momenteel dragen zonneparken op land 13 procent bij aan het totale opgestelde zonnevermogen. Grootschalige zon-op-veldprojecten zijn de laatste jaren sterker toegenomen (68%) dan grootschalige zon-op-dakprojecten (60%). Kleinschalige zon-op-dak nam slechts 38% toe.

Groningen de grootste met zon-op-veld

Provincie Groningen is met zon-op-veld veruit de grootste, met een vermogen van 219 megawatt. In december 2019 is daar het grootste zonnepark van Nederland in gebruik genomen. Dit zonnepark staat bij Hoogezand-Sappemeer en telt 315.000 zonnepanelen, verdeeld over 117 hectare. Na Groningen volgt Zeeland met een vermogen zon-op-veld van 115 megawatt, op de voet gevolgd door Drenthe (96 MW) en Noord-Brabant (95 MW). Noord-Brabant heeft van alle provincies in 2019 wel het grootste vermogen voor de opwekking van zonnestroom (1.142 MW). Daar ligt ook het grootste vermogen zon-op-dak in Nederland (494 MW grootschalig en 553 MW kleinschalig).

Voorkeursvolgorde in lijn met Zonneladder

De NOVI kiest voor een voorkeursvolgorde voor zon-PV op daken en gevels van gebouwen, meldt het PBL. Dit is in lijn met de Zonneladder, waarnaar veel gemeenten en provincies verwijzen in hun plannen voor zonne-energie. Het Rijk heeft in samenwerking met andere overheden en betrokkenen een zogenoemde voorkeursvolgorde zon uitgewerkt. Deze voorkeursvolgorde, die in de NOVI is opgenomen, geeft de voorkeur aan het benutten van daken voor het aanleggen van zon-PV boven een veldopstelling, om daarmee zoveel mogelijk landbouw- en natuurgronden te kunnen ontzien.