Huishoudens kunnen een thuisbatterij terugverdienen als ze de inkomsten die ze genereren uit het verhelpen van de onbalans op de energiemarkt combineren met een hoger aandeel van het verbruik van zonne-energie. Dat blijkt uit onderzoek van adviesbureau Berenschot, dat in opdracht van Zonneplan is uitgevoerd. De thuisbatterij kan dan binnen vijf jaar terugverdiend zijn, ook bij ongunstige marktomstandigheden. Het onderzoek biedt verder inzicht in welke mate de rendabiliteit van de thuisbatterij afhangt van de onbalansmarkt en de impact van wanneer de volatiliteit daarop afneemt.

Het onderzoek is uitgevoerd omdat er volgens Zonneplan een diffuus beeld is ontstaan over het nut van de thuisbatterij, die gepaard gaat met onjuistheden. Een belangrijke oorzaak is volgens de onderzoekers dat de ontwikkelingen in de volatiliteit van energiemarkten, type batterijen en de bijbehorende milieu-impact, in de laatste paar jaar sterk zijn veranderd. Mogelijk worden daardoor op basis van verouderde informatie aannames gedaan.

De onderzoekers trekken een aantal hoofdconclusies: thuisbatterijen zullen naar alle waarschijnlijkheid blijven renderen, maar deze kent wel onzekerheden, zoals de marktvolatiliteit en de mate van energiebelasting. Een combinatiestrategie biedt het meest robuuste perspectief voor de langere termijn, concluderen de onderzoekers. Hierbij wordt ingezet op beloning via netbeheerders en energiemarkten en wordt er op energiekosten bespaard.

Dit komt als beste uit de bus omdat huishoudens dan zowel hun eigen verbruik optimaliseren als actief deelnemen aan energiemarkten en systeemdiensten. Het handelen op meerdere energiemarkten tegelijkertijd wordt ook wel cross-market-optimalisatie genoemd en draagt bij aan het spreiden van risico’s en stelt de batterij in staat om steeds opnieuw te bepalen wat de meest aantrekkelijke manier is om de batterij in te zetten. Dit maakt thuisbatterijen niet alleen een duurzame investering, maar zorgt er ook voor dat de batterij binnen een aantrekkelijke tijd wordt terugverdiend.

Die terugverdientijd kan op vijf jaar uitkomen, zolang de reeds behaalde inkomsten uit passief balanceren in 2024 worden doorgetrokken.

Het beste een kleine batterij
(Thuis)batterijen spelen verder een waardevolle rol in het toekomstige energiesysteem door pieken in vraag en aanbod op te vangen, aldus de onderzoekers. Inzet van opslag in de vorm van batterijsystemen speelt een steeds essentiëlere rol in ons elektriciteitssysteem, welk type opslagsysteem in welke mate een rol zal spelen is daarbij onzeker. Verschillende schaalgroottes en toepassingen ontstaan met eigen voor- en nadelen, denk daarbij aan buurtbatterijen en grootschalige batterijen

Milieu-impact van batterijen begint een steeds voordeliger perspectief te kennen. Batterijen zijn namelijk steeds beter te recyclen met beperkter, of soms helemaal geen gebruik van schaarse aardmetalen. Belangrijke aandachtspunten zijn er nog wel, namelijk het energiegebruik bij productie, arbeidsomstandigheden en milieuconsequenties bij de winning van grondstoffen.

Consumenten die de thuisbatterij aankopen en alleen in willen zetten voor het opslaan van eigen zonnestroom kunnen het beste kiezen voor een kleine batterij. Voor het onderzoek is uitgegaan van een 2 kilowattuur batterij, omdat dit met de gebruikte inputdata en aannames voor een voorbeeldhuishouden tot de kortste terugverdientijd leidde. Welk formaat optimaal is zal afhangen van de exacte situatie en toegepaste laadstrategie, maar dit zal kleiner zijn dan een batterij die ingezet wordt voor handelen.

Toekomstig onderzoek, op het moment dat de salderingsregeling is afgeschaft en er mogelijk tijdgebonden nettarieven zijn ingevoerd, zal meer uitsluitsel geven. Echter zal een grotere batterij met een combinatiestrategie financieel voordeliger zijn, besluiten de onderzoekers.