De Vlaamse Minister van Energie Melissa Depraetere wil niet langer dat zonneparken worden uitbetaald wanneer de elektriciteitsprijs onder nul zak. Hiermee zou de energierekening van alle elektriciteitsverbruikers omlaag moeten gaan. Tegenstanders van dit plan wijzen er op dat het juridisch niet sluitend zou zijn.

Depraetere heeft het haar missie gemaakt om “oversubsidiëring van grote bedrijven” aan te pakken. Een onderdeel hiervan is de groenstroomcertificaten voor grootschalige zonneparken. Via deze certificaten krijgen zonneparkeigenaren een subsidie voor het leveren van duurzame stroom aan het elektriciteitsnet.

Een groenstroomcertificaat is een soort token die een eigenaar van een zonnepaneleninstallatie krijgt toegewezen om te bewijzen dat een bepaalde hoeveelheid stroom duurzaam is opgewekt. Deze certificaten hebben een bepaalde waarde die wordt uitgekeerd door de netbeheerder.

Voor kleinere installaties tot 10 kilovoltampère is de steun stopgezet sinds juni 2015, en voor grotere installaties sinds juli 2021, maar oudere installaties behouden hun recht gedurende 10, 15 of 20 jaar.

Volgens Depraetere is dit niet eerlijk omdat de rekening van deze groenstroomcertificaten wordt verdeeld over alle elektriciteitsverbruikers. “Terwijl grote bedrijven subsidies blijven krijgen op piekmomenten, moeten gezinnen met kleine zonnepanelen betalen om hun overschotten op het net te zetten”, zegt Depraetere tegenover De Tijd. “Daarom ga ik de subsidies op piekmomenten voor bedrijven schrappen.” 

Momenteel is het zo dat de uitbetaling van groenstroomcertificaten pas stopt als de stroomprijs gedurende zes aaneengesloten uren negatief is. Depraetere wil dit aanpassen zodat de subsidie niet meer verstrekt wordt zodra de stroomprijzen één uur negatief zijn. Hierbij wijst ze naar Nederland en Duitsland waar dit al het geval is.

In Nederland is deze subsidie geregeld via de SDE++ die bij projecten die zijn geïnstalleerd vanaf 2023 al geen subsidie meer uitkeert bij elk uur waarin de elektriciteitsprijs negatief is op de EPEX SPOT markt.

Het aantal uren met negatieve stroomprijzen stijgt zowel in Nederland als in België. Ten opzichte van vorig jaar is er al een stijging van rond de 75 procent te zien. Hierdoor komt het verdienmodel van grootschalige zonnepanelen installaties steeds meer onder druk te staan. In België stond de teller begin september op 408 negatieve uurprijzen en in Nederland waren dit er 480.

Besparingen op de energierekening
In 2022 heeft de voorganger van Depraetere, Zuhal Demir, al geprobeerd groenestroomcertificaten voor zonneparken die gebouwd zijn voor 2013 volledig af te schaffen. Volgens haar zou hiermee een besparing van 1,2 miljard euro worden gerealiseerd. Deze plannen gingen toen niet door omdat het juridisch niet haalbaar zou zijn.

Het plan van Depraetere zal volgens haar leiden op een besparing van 290 miljoen euro, wat tegen 2035 zelfs op kan lopen tot 356 miljoen euro.

Weerstand vanuit de sector
Of de aanpassing doorgevoerd kan worden is nog maar de vraag. In het Vlaamse kabinet was het onderwerp nog niet meegenomen in het regeerakkoord, dus het valt nog te bezien om Depraetere kan rekenen op een meerderheid in de regering.

Daarnaast zorgt het eventuele afschaffen van de groenestroomcertificaten voor weerstand onder de eigenaren van de zonneparken. Frank Beckx, gedelegeerd bestuurder van het Vlaams netwerk van ondernemingen (Voka), reageert tegenover De Tijd:” Wij vragen ons af vanwaar dit plots komt. De elektriciteitsprijs is inderdaad te hoog. Maar zowel Vlaams als federaal heeft de overheid andere mechanismen in handen om daar iets aan te doen.”

“Ook al is de aanpak van de minister dit keer anders dan die van haar voorgangster, ze begeeft zich nog altijd op juridisch drijfzand. Bedrijven die geld hebben gestoken in groene stroom rekenen op de certificaten om hun investering te laten renderen”, sluit Berckx af.