Ruimte om zonnepanelen te plaatsen is schaars, zowel op het elektriciteitsnet als in de fysieke omgeving. Daarom zouden parkeerplaatsen goede locaties kunnen zijn om zonnestroom op te wekken: daar is veel ruimte beschikbaar en de stroom wordt heel dicht bij de afnemer opgewekt.

Branchevereniging voor de zonne-sector Holland Solar pleit voor een verplichting voor het plaatsen van zonnepanelen op grote parkeerplaatsen, zoals bij stadions, luchthavens, kantoorpanden, supermarkten en winkelcentra. In Frankrijk bestaat zo’n verplichting al.

Wijnand van Hooff, directeur Holland Solar, schreef hierover: “Grote parkeerplaatsen bieden een unieke kans om veel duurzame energie op te wekken, dicht bij waar het nodig is. Dit helpt niet alleen bij het behalen van onze klimaatdoelen, het biedt ook verlichting aan het steeds voller rakende elektriciteitsnet. Daarnaast creëert een zonnecarport nieuwe economische kansen voor eigenaren van parkeerterreinen.”

Zonnecarports zouden kunnen helpen bij het verlagen van pieken op het elektriciteitsnet, zeker als er sprake is van opwek en afname op hetzelfde moment en dezelfde locatie. Elektrische auto’s kunnen namelijk overdag worden opgeladen, op het moment dat er veel zonnestroom beschikbaar is, in plaats van het begin van de avond, wanneer het druk is op het stroomnet. De stroom is dan heel lokaal opgewekt, waardoor het ook niet ver getransporteerd hoeft te worden. De stroom hoeft overigens niet per definitie gebruikt te worden voor het opladen van auto’s, maar kan bijvoorbeeld ook geleverd worden aan het kantoor, de supermarkt, bedrijf of fabriek waaraan de parkeerplaats ligt.

Nold Jaeger, hoofd beleid bij Holland Solar: “Wij zijn er niet voor dat zomaar boven elke parkeerplaats het verplicht wordt om zonnepanelen te plaatsen, maar een norm zoals in Frankrijk geldt: voor de allergrootste parkeerplaatsen die vlakken asfalt zijn en waar het handig is om de grond dubbel te gebruiken.” 

Landelijke aanpak
Zonnwcarports zijn door de onderconstructie zo’n 40 tot 50 procent duurder dan het plaatsen van zonnepanelen op dak of land. De businesscase van een zonnecarport verschilt echter wel sterk per situatie, vertelt Jaeger. “Het heeft ook met name met schaal te maken. Hoe groter de parkeerplaats is, hoe relatief interessanter het kan worden. Maar tegelijkertijd als de parkeerplaats groot is, en er wordt relatief weinig verbruikt, dan is het een stuk minder interessant. Dus op die manier is het zoeken wat in elke situatie het handigst is.”

De businesscase van een zonnecarport valt of staat met een goede afnemer van de zonnestroom. Zolang er een goede bestemming is voor de opgewekte stroom, kan de businesscase voor een zonnecarport zeker rondkomen, stelt Jaeger. In sommige situaties is het daarbij voordelig om de zonnecarport te combineren met laadpalen of een batterij. En als het de eigenaar van de parkeerplaats zelf is die de zonnecarport in eigendom heeft, hoeft er geen huur betaald te worden voor de grond. Bovendien kan de zonne-sector haar diensten aanbieden bij het onderhouden, aansturen en beheren van een zonnecarport.

De kosten voor zonnecarports, of met name de constructie waarop de panelen gemonteerd worden, zullen misschien nog iets zakken wanneer meer bedrijven ze gaan plaatsen, aldus Jaeger. Maar uiteindelijk zullen zonnecarports altijd duurder zijn dan het ‘gewoon’ plaatsen van zonnepanelen op dak of op land.

Volgens Holland Solar zou een normering voor zonnecarports dan ook samen moeten gaan met een subsidie, bijvoorbeeld via de SDE++ zijn of via een investeringssubsidie. Die subsidie kan de kosten voor de ‘hoge pootjes’ van de zonnecarport dekken.

Ook verschilt de vergunningsprocedure voor het plaatsen van een zonnecarport erg per gemeente, volgens Holland Solar moet daarom een eenduidige aanpak worden ingevoerd in Nederland. In sommige gemeenten is er al een subsidie beschikbaar voor zonnecarports.

Holland Solar stelt voor om vanaf 2027 een verplichting in te stellen voor zonnecarports voor parkeerplekken met meer dan 500 plaatsen en om dat stapsgewijs op te bouwen naar zonnecarports voor parkeerplaatsen met honderd plekken vanaf 2035.

Zonnecarports in Zonnebrief
Begin dit jaar ging (demissionair) minister van Klimaat en Groene Groei Sophie Hermans in op een motie over het verplichten van zonnepanelen op parkeerterreinen. Ze laat weten dat wordt onderzocht hoe het voorstel past binnen de Omgevingswet:

“Elementen als schaduwwerking, transportcapaciteit op het net, de grootte, technische mogelijkheden en de afwezigheid van mogelijkheden voor eigen gebruik van de opgewekte energie en de opgaven vanuit de RES’en worden eveneens meegenomen in de afweging om over te gaan tot de voorgestelde verplichting. Het kabinet informeert de Kamer dit jaar over de uitkomsten van dit onderzoek en komt dan tevens met een kabinetsstandpunt over de uitvoering van deze motie.” Ook nu het kabinet gevallen is, wordt dit onderzoek in principe gewoon voortgezet.

53.000 parkeerplaatsen
In onderzoek van ElaadNL werd, onder andere, de potentie van zonnecarports in Nederland onderzocht. Daarover vertelt Rutger de Croon, manager marktontwikkeling bij ElaadNL. In het onderzoek werden laadlocaties in kaart gebracht, waaronder grote openbare parkeerplaatsen met een aanzienlijke laadbehoefte. Er werd een aantal van 53.000 parkeerplaatsen gevonden die geschikt zouden zijn voor een zonnecarport. Ter vergelijking: naar verwachting zullen er in 2050 meer dan 2 miljoen thuislaadpunten zijn.

“Het is een interessant concept dat veel potentie heeft, maar ook uitdagingen kent”, zegt De Croon. Als een initiatiefnemer bereid is te investeren in een zonnecarport  biedt het in combinatie met een stationaire batterij en een energy management systeem (EMS) veel potentie om slim en netbewust laden toe te passen. En om daarmee dus duurzaam, tegen een lager tarief te laden en tegelijkertijd rekening te houden met de situatie op het elektriciteitsnet.

“Als je kijkt naar thuisladen zijn we geneigd om op te laden precies op momenten dat we dat niet willen. Als je nou in staat bent om die mensen hun voertuig elders op te laden, bijvoorbeeld onder een zonnecarport, dan is dat een interessante locatie omdat je gebruik kan maken van de zon.” Zo kan je met een zonnecarport efficiënt gebruik maken van de ruimte en de opgewekte stroom, juist in gebieden waar verder  weinig thuisladers beschikbaar zijn en de afhankelijkheid van publieke laders groot is.

Uiteindelijk kunnen zonnecarports een bijdrage leveren aan de sterk groeiende elektriciteitsvraag, stelt Jaeger. Dit kan zijn voor elektrische auto’s en bestelbusjes, maar ook voor bijvoorbeeld kantoorpanden, supermarkten of andere gebouwen. “Dus volgens mij moeten we met zijn allen heel optimistisch naar die zonnecarports kijken, een hele mooie toepassing van een fantastische techniek.”