Datacenters gebruikten in 2024 5.100 gigawattuur, wat neerkomt op 4,6 procent van het totale verbruik in Nederland. Dat is evenveel als het elektriciteitsverbruik van 2 miljoen woningen. Dat is drie keer zoveel als in 2017. Hiermee zet de toename van het elektriciteitsverbruik van datacenters door, zij het wat minder sterk. Dit meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) op basis van nieuwe cijfers, afkomstig van de netbeheerders.

De levering van elektriciteit aan datacenters groeide in 2024 naar 5,1 miljard kilowattuur.
“Hiermee ging 4,6 procent van het landelijke elektriciteitsverbruik naar datacenters”, aldus het CBS. “In 2021 kregen de datacenters in Nederland gezamenlijk 3,73 miljard kilowattuur geleverd via het openbaar elektriciteitsnet.”

De toename in elektriciteitslevering aan datacenters is volgens het CBS vooral te zien bij de groep grote datacenters met een totale levering van meer dan 10 gigawattuur. Die groep, die uit ongeveer 45 datacenters bestaat, is gezamenlijk de ontvanger van bijna 90 procent van de totaal geleverde elektriciteit. De cijfers van het onderzoek laten ook zien dat het aantal grote datacenters de laatste jaren gelijk is gebleven, maar door de toename in levering is het totale elektriciteitsverbruik wel is toegenomen.

Nederland kent zo’n 200 datacenters, waarvan de meeste in Amsterdam gevestigd zijn. De centers staan vol met server- en opslagapparatuur en zijn essentieel voor het leveren van digitale diensten (websites, email). Zonder datacenters is het eigenlijk niet mogelijk om van het internet, of zelfs streamingdiensten, gebruik te maken.

Er bestaan verschillende typen datacenters: naast de grote van cloudproviders en techbedrijven, hebben sommige bedrijven en instellingen (zoals universiteiten en ziekenhuizen) eigen faciliteiten voor grootschalige dataopslag en -verwerking. Al deze centers zijn dus onmisbaar maar verbruiken wel enorm veel elektriciteit en zetten het elektriciteitsnet daarmee ook onder druk.

Vooraan in de wachtrij

Nu.nl meldt op basis van onder meer gemeentelijke data dat er op dit moment 25 grote datacenter in aanbouw zijn of op de planning staan. De toename die Nederland de komende jaren zal gaan zien betekent dat de datacenters nog meer energie gaan gebruiken dan nu het geval is. Stuk voor stuk krijgen de nieuwe datacenters een stroomaansluiting van tientallen tot zelfs meer dan 100 megawatt.

Het stroomnet zit vol en netcongestie een serieus probleem, maar toch worden er dus nog nieuwe datacenters aangesloten. Hoe kan dat? Emiel van Druten, werkzaam bij TenneT, legt aan Nu.nl uit dat dat komt omdat die centers in 2020 of 2021 al een vergunning hebben aangevraagd. Ze stonden daardoor dus al vooraan in de wachtrij en krijgen daarom nu hun aansluiting.

Hoe het stroomverbruik van datacenters in de toekomst precies zal groeien is volgens experts uit de sector moeilijk te zeggen. Meerdere netbeheerders geven aan dat er nog ruimte is voor centers en dat ze tegen 2030 goed zijn voor 15 procent van het totale stroomverbruik. Het Planbureau van de Leefomgeving gaat echter uit van 10 procent, omdat de grote groei volgens hen pas na 2030 plaats zal vinden.