De elektriciteitsvraag neemt wereldwijd toe en nieuwe worden snel populair. Hernieuwbare energie brak in 2024 voor het 23e jaar op rij een nieuw installatie-record. Echter is er nog geen bestaand toekomstscenario voor energie dat alles dekt. Het rapport World Energy Outlook van de International Energy Agency (IEA) beschrijft enkele scenario’s voor de toekomst.

Hoewel de scenario’s uiteenlopen, hebben ze een aantal gemene delers. Er is een toenemende vraag naar energiediensten te zien, door groeiende economieën, bevolkingen en inkomens. Energiezekerheid is door kwetsbare mineralen die nodig zijn lager. Het zwaartepunt van energiegebruik gaat richtring India en andere opkomende economieën buiten China en kernenergie lijkt een comeback te maken.

In het rapport wordt in het Current Policies Scenario (CPS) uitsluitend beleid beschreven dat al is ingevoerd. Het Stated Policies Scenario (STEPS) omvat een breder pakket aan formeel aangekondigd beleid en strategieën die de koers van landen aangeven. In beide scenario’s groeit hernieuwbare energie sneller dan elke andere energiebron; zonne-energie (PV) voert de lijst aan op dit gebied.

In het CPS blijft PV op het huidige niveau steken (540 gigawatt per jaar), maar hernieuwbaar blijft de grootste bron van vraaggroei. Het STEPS ziet minder groei in sommige markten, maar wereldwijd blijft de groei sterk. China blijft wereldwijd koploper op het gebied van hernieuwbare installaties produceren, met 45 tot 60 procent van zonnepanelen en batterijen.  

“De productiecapaciteit van PV-modules was in 2024 al twee keer zo groot als de wereldwijde vraag; voor batterijen zelfs drie keer zo groot”, voegen de onderzoekers toe. “Dat houdt prijzen laag, maar creëert zorgen over overcapaciteit, handelsbarrières en dalende marges.”

Groeiende vraag

De elektriciteitsvraag groeit in alle scenario’s veel sneller dan het totale energiegebruik, zo blijkt uit het rapport. In het CPS- en STEPS-scenario is een groei van 40 procent waar te nemen. De groei komt uit airco’s, elektrische mobiliteit, datacenters en productie. De helft van de totale mondiale energie-investeringen gaat inmiddels al naar elektriciteitsvoorziening en elektrificatie.

Ondanks deze groei vertegenwoordigt elektriciteit wereldwijd ‘slechts’ 21 procent van het finale energiegebruik, maar het is al de dominante energiebron voor sectoren die samen meer dan 40 procent van de wereldeconomie vormen.

Het rapport laat ook zien dat kernenergie op steeds meer interesse kan rekenen om aan de energiemix te worden toegevoegd. Er is meer dan 70 gigawatt in aanbouw, het hoogste niveau in 30 jaar. Er is ook groeiende interesse in zogeheten small modular reactors (SMR), waaronder 30 gigawatt aan intentieovereenkomsten voor datacenters. Daarnaast stijgt de wereldwijde nucleaire capaciteit met minstens een derde tegen 2035.

Weerbaarheid wordt cruciaal

De onderzoekers waarschuwen ook voor gevaren. Weerrisico’s, cyberaanvallen en sabotage bedreigen steeds vaker kritieke infrastructuur. Een nieuw IEA-databestand laat zien dat jaarlijkse verstoringen in de energie-infrastructuur recent de energievoorziening van 200 miljoen huishoudens hebben geraakt. Lange periodes van droogte verminderen de waterkracht en koelingscapaciteit en stormen en bosbranden beschadigen zonneparken. Vooral elektriciteitsnetten zijn kwetsbaar: in 85 procent van de incidenten betroffen de verstoringen transmissie- en distributielijnen.