De elektrische rijder in Nederland wordt steeds slimmer in zijn laadgedrag. Dat blijkt uit het Nationaal Laadonderzoek 2025. Tegelijkertijd stagneert de groei in het aantal laadpalen en elektrische auto’s volgens de laatste cijfers van Dutch New Energy Research.

De jaarlijkse enquête uitgevoerd door RVO, ElaadNL, de Vereniging Elektrische Rijders (VER) en de Rijksuniversiteit Groningen onder ruim drieduizend EV-rijders, laat zien dat elektrisch laden zich ontwikkelt van een pioniersfase naar volwassenheid met opvallende verschuivingen in gedrag, techniek en verwachtingen.

Volgens het onderzoek heeft 79 procent van alle EV-rijders zonnepanelen, en bij wie thuis kan laden loopt dat op tot 90 procent. Van die groep laadt 70 procent bewust op momenten dat er veel zonne-energie beschikbaar is. Daarmee vormt de elektrische auto in steeds meer huishoudens een verlengstuk van het eigen energiesysteem.

Thuisladen blijft de norm

De meeste kilometers worden nog altijd thuis geladen: 61 procent van het totaal, een lichte stijging ten opzichte van 2024. Dat aandeel groeit doordat steeds meer particulieren met zonnepanelen of dynamische energiecontracten kiezen voor slim laden via de eigen aansluiting.

EV-rijders zonder eigen oprit of parkeerplaats blijven aangewezen op de openbare infrastructuur. Zij laden 63 procent van hun kilometers aan publieke palen, 22 procent op het werk en 15 procent bij de snellader. Toch blijkt uit het onderzoek dat een derde van de EV-rijders zonder eigen oprit tóch via de eigen aansluiting in de openbare ruimte laadt door bijvoorbeeld een kabel over de stoep te leggen. Het rapport noemt dit een verlengde private aansluiting (VPA). In deze groep gebruikt 41 procent dynamische tarieven en 91 procent laadt op zonne-energie.

De beschikbaarheid van openbare laadpunten is ondertussen sterk verbeterd: 95 procent van de respondenten heeft er binnen vijf minuten loopafstand een, en 59 procent zegt dat de paal meestal vrij is. In 2023 was dat nog 49 procent.

Stagnatie in aantal nieuwe laadpalen

Volgens de laatste cijfers van Dutch New Energy Research (DNE) zijn er zo’n 120.000 opladers in de private sector bijgekomen in 2025 tot eind augustus. In 2024 waren dit er 190.000. Het lijkt er dus op dat de groei in het aantal laadpalen in 2025 iets afvlakt. Dit kan te maken hebben met het feit dat ook de markt voor elektrische auto’s in 2025 iets lijkt te stagneren.

DNE constateert dat Nederland in 2025 de grens van 1 miljoen elektrische voertuigen (EV’s) passeerde. Daarvan is circa 60 procent volledig elektrisch (BEV) en 40 procent plug-in hybride (PHEV).

In 2024 kwamen er nog ongeveer 230.000 nieuwe EV’s bij; in de eerste acht maanden van 2025 waren dat er rond de 163.000. De groei van EV’s is hiermee iets afgenomen ten opzichte van eerdere jaren, maar zet wel door. De lichte afname is waarschijnlijk te danken aan het wegvallen van de subsidie particuliere elektrische personenauto’s en de versobering van de vrijstelling van elektrische auto’s voor de motorrijtuigenbelasting.

Slim laden in opmars

Een van de opvallendste trends is de snelle opkomst van slim laden. Uit het Nationaal Laadonderzoek 2025 blijk dat 41 procent van de thuisladers laadt op basis van dynamische stroomtarieven, een verdubbeling ten opzichte van vorig jaar. Nog eens 32 procent wil dat binnenkort gaan doen. Van alle EV-rijders met zonnepanelen zegt 80 procent vaak of altijd bewust te laden wanneer er veel zonnestroom beschikbaar is.

Aan publieke laadpalen blijft slim laden vooralsnog beperkt: slechts 6 procent gebruikt dynamische tarieven, terwijl een kwart aangeeft dit graag te willen. De EV-rijder heeft daarbij duidelijke voorkeuren: 62 procent is positief over variabele tarieven bij gelijke laadsnelheid, maar slechts 30 procent ziet iets in variabele laadsnelheden bij gelijk tarief.

De bereidheid om data te delen groeit. Meer dan de helft (56 procent) wil via een app de vertrektijd doorgeven zodat de laadsessie slim kan worden ingepland. Met een kleine financiële prikkel stijgt dat aandeel zelfs naar 66 procent.

Bidirectioneel laden

Het idee dat de elektrische auto energie kan terugleveren aan het net spreekt steeds meer bestuurders aan. Driekwart vindt het acceptabel dat hun auto aan de openbare laadpaal wordt ingezet om overbelasting te voorkomen, mits ze voldoende capaciteit behouden en een vergoeding ontvangen.

Toch verwacht 82 procent dat bidirectioneel laden gepaard zal gaan met knelpunten. De grootste zorg: de impact op de batterijcapaciteit (45 procent). Daarmee bevestigen de onderzoekers wat veel marktpartijen al vermoeden: de techniek is rijp, maar de perceptie van risico blijft een drempel.

Minder piekbelasting, meer spreiding

Laadsessies gaan zich volgens de onderzoekers steeds meer over de dag verspreiden. Zowel thuis- als openbaar laden verschuift richting ochtend en vroege middag, terwijl het aandeel laadbeurten in de avondspits verder afneemt. Dat komt deels door het gebruik van dynamische tarieven, maar ook door bewustwording. De acceptatie van het tijdelijk uitschakelen van laadpalen tijdens de avondpiek stijgt: nog maar 30 procent vindt dat problematisch, tegenover 43 procent vorig jaar.

Prijstransparantie nog steeds zwak punt

Ondanks alle technische vooruitgang blijft de onduidelijkheid over laadtarieven groot. 28 procent van de EV-rijders weet meestal niet wat ze betalen bij de openbare laadpaal in hun buurt. Zelfs onder degenen die zelf betalen, zegt 10 procent geen idee te hebben van de prijs.

Wel neemt het belang dat rijders hechten aan transparantie toe: 79 procent wil vooraf weten wat een laadsessie kost, en bij zelfbetalers loopt dat op tot 89 procent. Dit sluit aan bij de bredere discussie over tarieftransparantie in de laadinfrastructuursector.

Betere infrastructuur

Het laadnetwerk in Nederland krijgt van gebruikers over de hele linie een ruime voldoende. Het thuislaadpunt scoort een 9,2, snelladers en werkplekladers krijgen een 7,8, en openbare palen een 7,3. Vooral de beschikbaarheid en betrouwbaarheid zijn verbeterd.

Toch blijven er uitdagingen. Bewoners van appartementen en VvE’s lopen tegen structurele drempels aan: twee derde kan thuis niet laden, en 78 procent ervaart knelpunten bij het aanvragen van een laadpunt. De knelpunten variëren van brandveiligheidszorgen tot trage besluitvorming.

Met het groeiende belang van slim laden en bidirectioneel gebruik groeit ook de noodzaak voor duidelijk beleid, standaardisatie en prijstransparantie. Alleen dan kan de elektrische auto zijn volle rol spelen in een toekomst waarin mobiliteit en energie steeds meer in elkaar overvloeien.