In de twintig jaar dat ik nu actief ben in de zonne-energiesector was er ieder jaar wel iets aan de hand in de sector. Wat dat betreft was 2023 geen uitzondering. Voor velen voelde dit jaar als een kantelpunt. Een kantelpunt omdat we niet meer door kunnen met onze business as usual. Door allerlei externe ontwikkelingen worden we tot ‘in extremis’ uitgedaagd om onze creativiteit en ondernemerschap te gebruiken om als sector verder door te groeien. Wordt dat spannend?

In de eerste helft van 2023 werd de overweldigende groei van het residentiele deel van onze sector voortgezet, maar in de zomer liepen de orders ineens sterk terug. Oplopende rente, onzekerheid over de salderingsregeling, energiebedrijven die terugleververgoedingen invoeren, en weer dalende elektriciteitsprijzen maakten consumenten onzeker om te investeren in een zonnestroomsysteem. Dit leidde bij een groot aantal bedrijven in de sector tot paniek, maar uiteindelijk bleek dat in heel 2023 toch weer meer zonnestroomsystemen op woningen zijn geïnstalleerd dan ooit tevoren.

Inmiddels heeft een derde van alle woningen in Nederland zonnepanelen, en van de koopwoningen is dat zelf bijna 50 procent. Dat lijkt veel maar dat betekent ook dat twee derde van alle woningen en 50 procent van de koopwoningen in Nederland nog steeds geen zonnepanelen heeft. Aan ons als sector de uitdaging om ook deze mensen ervan te overtuigen dat het nog steeds heel aantrekkelijk is om te investeren in een zonnestroomsysteem.

Projectontwikkelaars blijven ontwikkelen, ook als zij maar weinig ruimte krijgen
Na een aantal jaren van groei werden de omstandigheden voor de ontwikkeling van zonneparken in Nederland het afgelopen jaar ineens een stuk ingewikkelder. Aangescherpte eisen ten aanzien van (financiële) participatie en verregaande beperkingen voor de ontwikkeling van zonneparken op landbouwgrond maken het voor projectontwikkelaars wel heel lastig om hun bijdrage aan de energietransitie in Nederland te blijven leveren.

Wat mij betreft een slechte ontwikkeling dat de overheid mooie burgerinitiatieven het op deze manier onnodig moeilijk maakt. Bovendien ontneem deze beperking agrariërs de mogelijkheid om hun inkomstenstroom te verbreden én te verduurzamen. Juist de combinatie van zonnepanelen en landbouwfuncties laten interessante resultaten zien: goed voor de opbrengst en het milieu. En waar hebben we het over: slechts 0,12 procent van het totale landbouwareaal in Nederland wordt op dit moment gebruikt voor zonneparken.

Daarnaast nemen de problemen op het elektriciteitsnet ook steeds verder toe. Hadden we tien jaar geleden maar wat harder geroepen dat zonne-energie zich veel sneller zou gaan ontwikkelen dan de netbeheerders destijds wilden geloven. Het elektriciteitsnet zal op termijn uitgebreid worden, maar tot die tijd zullen we als sector innovatieve oplossingen moeten ontwikkelen en implementeren om ons energiesysteem te kunnen verduurzamen zonder dat dit te veel impact heeft op de beperkte capaciteit van het net. Dit is een uitdaging waar we als sector niet voor weglopen, sterker nog: die pakken we met twee handen tegelijk aan.

Het wordt spannend, maar what’s new?
Dus wordt het spannend de komende tijd: ja het wordt spannend, maar what’s new? Dat Nederland wereldkampioen zonne-energie zou worden hadden ook weinig mensen voor mogelijk gehouden, maar het is wel gebeurd. En dat onze sector de komende tijd gewoon blijft doorgroeien zal niet iedereen geloven, maar het gaat wel gebeuren! Niet alleen omdat het kan maar omdat het moet.

We moeten ons energiesysteem verder verduurzamen, de energiekosten in Nederland moeten verder omlaag en we moeten onafhankelijker worden van landen waar we niet van afhankelijk willen zijn. Met slimme, innovatieve oplossingen gaan wij als sector ervoor zorgen dat ons energiesysteem echt schoon en goedkoop wordt. We laten al jaren zien dat we als geen ander in staat zijn om onszelf aan te passen aan veranderende omstandigheden en vervolgens alle verwachtingen overtreffen. En dat is exact wat we blijven doen!