Alles en iedereen moet meegaan in de energietransitie en per persoon of sector komen daar dezelfde maar ook verschillende drempels bij kijken. Een van de grotere sectoren die moet verduurzamen is de horeca. Hoe gaan bedrijven om met de verduurzaming? En speelt netcongestie een rol? Marijke Vuik, voorzitter van de Koninklijke Horeca Nederland (KHN), spreekt met Solar365 over het reilen en zeilen binnen de horeca.

De KHN omschrijft haar standpunt rond duurzaamheid op haar website: ‘Duurzaamheid zal de komende jaren alleen maar belangrijker worden. Dit is ook af te leiden uit het klimaatakkoord. KHN vindt dat een goede zaak en stimuleert duurzaamheid door het onderwerp regelmatig onder de aandacht van haar leden te brengen en praktijkvoorbeelden te delen. Maar KHN is geen voorstander van verplichtingen. Wij vinden dat iedere ondernemer op zijn eigen manier met duurzaamheid aan de slag moet kunnen gaan.’ Ze pleiten verder voor een realistisch en uitvoerbaar Klimaatakkoord voor horecaondernemers.

“De regeldruk bij bedrijven is enorm op administratief gebied”, licht Vuik toe. “Ondernemers hebben veel motivatie en willen het echt goed doen. Dus dat moet gestimuleerd worden. Maar in Nederland zijn we goed in extra regels maken voor de 1 procent die niet voldoet. Op die manier zorg je dat het overgrote deel van Nederland belast wordt. We vinden duurzaamheid belangrijk maar het moet wel kunnen, zo moet je ons standpunt lezen.”

“We hebben hier dagelijks contact over met politici in Den Haag en ook op gemeentelijk niveau. Dat contact verloopt goed. We willen verder een actieve rol innemen. Het is heel makkelijk om te zeggen dat alles slecht is en er verder niks aan te doen is. Daarom hebben wij in januari een programma uitgebracht rond regeldruk. We hebben daarin dertien punten opgesteld, met als doel om het werkbaarder te maken voor ondernemers. Dat is goed ontvangen, zo willen wij samenwerken en onze doelen bereiken.”

Intrinsieke overtuiging

Duurzaamheid leeft sterk onder horecaondernemers, volgens Vuik. “We zien bijvoorbeeld dat veel ondernemers batterijen plaatsen. De intrinsieke overtuiging dat er binnen de sector meer aan verduurzaming moet worden gedaan is er zeker. Per persoon verschilt het natuurlijk wel wat er gedaan wordt. Voor de een zal beschikbare subsidie een grotere rol spelen dan voor de ander.”

“De marges staan nu zeer onder druk in de horeca. De kosten zijn hard gestegen, ook de energieprijs na de crisis van 2022. De tarieven zijn nu niet meer zo hoog als toentertijd, maar nog altijd hoger dan voorheen. Dus het is een combinatie van kosten kunnen besparen en de overtuiging dat verduurzamen belangrijk is. Je ziet dat aan de generatie van nu. De hele maatschappij is er nu meer mee bezig dan twintig jaar geleden, maar over het algemeen zie je dat verduurzaming bij jongeren meer leeft. Binnen KHN zien wij dat niet per se terug: leden van alle leeftijden zijn zich bewust van het belang van verduurzamen.”

Adviserende functie

De KHN zit in de afrondende fase van haar strategieproject, waarin allerlei belangrijke speerpunten voor de komende jaren staan. “We hebben vier hoofdspeerpunten”, zegt Vuik. “Duurzaamheid is er eentje van, die staat samen met innovatie bovenaan. We willen ook een adviserende functie hebben en we willen een platform zijn waar ondernemers van elkaar kunnen leren.”

“We hebben ook een advieslijn, KHN Advies. Als onze leden daarmee bellen, krijgen zij een van onze adviseurs te spreken. Daarnaast werken we voor het adviseren van onze leden ook samen met partners of energie-experts. Voedselverspilling en netcongestie zijn belangrijke thema’s.”

Hoe groot is de rol van netcongestie in de horeca? Groot, laat de KNH weten, uit een van hun onderzoeken blijkt dat 30 procent van de ondervraagden weten dat ze problemen ervaart. Dat komt er in de praktijk op neer dat ze de transitie om hun bedrijf duurzamer te maken niet kunnen voltooien, omdat de nieuwbouw wordt vertraagd of zonnepanelen niet kunnen worden aangesloten.

“Naast KHN Advies inspireren wij onze leden middels bijeenkomsten in het land en onze nieuwsbrieven op wat ondernemers tegen netcongestie kunnen doen”, aldus Vuik. “Ook doen we veel in samenwerking met strategische partners, zoals COMCAM die onze leden ontzorgt op het gebied van energie, Stichting Bespaargarant, Greenkey, Hiswa Recron en MKB Nederland ten behoeve van informatievoorziening.”

Complexe regelgeving en procedures en gebrek aan tijd om duurzaamheid te implementeren worden echter als een nog groter probleem ervaren. “Ook het jojobeleid van de regering blijft een groot obstakel”, aldus Vuik. “We hebben stabiliteit en zekerheid nodig. Binnen de horeca worden er veel investeringen gedaan, dat doe je voor meerdere jaren. Dan moet je als ondernemer de zekerheid hebben dat je tenminste tien jaar op beleid kan rekenen. Dat kan alleen als de overheid iets stabieler beleid maakt voor de langere termijn is.”

Groot potentieel

“Onlangs was er in het nieuws dat het aantal installaties van zonnepanelen stagnatie laat zien, onder meer vanwege de salderingsregeling. Er ligt wel een groot potentieel van geschikte daken, maar daar gebeurt niks mee omdat ze bijvoorbeeld in het historische deel van de binnenstad liggen. Regels verhinderen dat je daar aan de slag kan. En die regels zitten onze ondernemers ook dwars, terwijl ze graag willen verduurzamen.”

“Het is belangrijk dat we ons energieoverschot kunnen delen, want dat gaat op dit moment niet. Als daar iets aan gedaan wordt het makkelijker om een slag te slaan. Vooral midden- en kleinbedrijven (MKB) in stedelijk gebied hebben daar veel baat bij. Maar ook grotere bedrijven; meerdere kunnen nu niet van het gas af en staan nu in de wachttijd. Dat belemmert de groei.”

Ondanks de uitdagingen die er nog liggen ziet Vuik de toekomst positief in. “Onze leden zien het belang van verduurzaming in en de motivatie om er wat moois van te maken is groot. Daarvan zien we ook genoeg voorbeelden. Laatst is een heel groot vakantiepark aangesloten op een windmolen. Ik ben onder de indruk van de oplossingsrichtingen die er nu zijn. Veel horecaondernemers zijn echt voorlopers.”

“Om de energietransitie te versnellen is het belangrijk de verbinding te zoeken. De belangen van de overheid, de ondernemer die in de horeca vaak huurder is van het pand, de pandeigenaar, de energiebeheerder en de geldverstrekker moeten beter afgestemd worden. Vervolgens kunnen de installateurs aan de slag en is er perspectief voor onze leden. Daar zetten wij ons voor in.”