Local4Local is een coöperatief samenwerkingsproject waar energiecoöperaties zich bij aan kunnen sluiten om het delen van energie mogelijk te maken op een transparante en democratische manier. Local4local ondersteunt de energiecoöperaties in het maken van een eerlijke kostprijs en het opzetten van alle benodigde afspraken tussen de afnemers, energieleveranciers en de coöperatieve energiegemeenschappen zelf. Onlangs is Local4Local van start gegaan met een pilot met dertien deelnemende energiegemeenschappen om hun diensten in de praktijk te gaan testen.

Energiegemeenschappen zijn lokale initiatieven die bijvoorbeeld zonnepanelen, windturbines of batterijen gezamenlijk aanschaffen, om hun leden te voorzien van duurzame energie tegen een eerlijke prijs. Energiegemeenschappen zijn niet gericht op het maken van winst en verhandelen energie tegen het gelijktijdigheid beginsel. Zo wordt de opbrengst van een zonnepark, batterijpark of windturbine eerst aan een coöperatieve energieleverancier aangeboden, die het dan volgens de gemaakte afspraken doorverkoopt tegen een eerlijke prijs aan de deelnemers van de energiegemeenschap. Siward Zomer, voorzitter van Energie Samen, de koepelorganisatie voor energiecoöperaties en tevens penvoerder van het Local4Local-project, licht toe hoe Local4Local werkt.

Local4Local is een initiatief waar energiegemeenschappen naar toe kunnen stappen voor het opzetten procedures om de stroom van de duurzame bron bij de eindgebruiker te krijgen. “Het opzetten van een energiegemeenschap vergt best wel wat organisatie. We moeten bedrijven uitleggen hoe het werkt, we moeten een coöperatie oprichten, we moeten collectieve besluitvorming organiseren, we moeten de bestuurders uitleggen waar ze mee bezig zijn. Op korte termijn lijkt dit heel inefficiënt, maar op lange termijn is dit juist efficiënt omdat alles nu ook lokaal en snel kan worden opgelost. Zo kan de uitvoering van de energietransitie met al haar specifieke lokale problemen en de lokale vraag gedecentraliseerd worden opgelost”, aldus Zomer.

Wat Local4Local kan bieden aan de energiecoöperaties is, onder andere, het berekenen van een eerlijke kostprijs voor de afnemer. Bij Local4Local noemt men dit de kostprijs plus. De berekening voor de kostprijs plus wordt gemaakt door de kosten voor de investering op te tellen bij de kosten voor de operatie van een gemeenschap en dat te delen door het aantal kilowattuur dat wordt opgewekt. In een pilot onder dertien deelnemers wordt dit concept al getest. Zomer: “De pilots die nu van start zijn gegaan hebben ons model in handen genomen en maken voor een klein deel van hun opwek afspraken tegen de vaste kostprijs. Dus mocht er iets mis zijn in de afspraken of als de kostprijs te laag is ingeschat dan kunnen deze energiegemeenschappen dit prima lijden.”

Daarnaast ondersteunt Local4Local bij het maken van afspraken om de energiegemeenschappen zo democratisch mogelijk te maken. “Door lokaal energie te delen kan het afnemen van energie ook worden vergemakkelijkt en transparanter worden gemaakt. Niemand is gevraagd om energie-expert te worden en elk jaar energieleveranciers te gaan vergelijken om te controleren of er wel de juiste prijs voor energie wordt betaald. Door de kostprijs van energie te democratiseren en zo transparant mogelijk te maken hoeft de afnemer hier zich uiteindelijk geen zorgen meer om te maken, mits de afnemer natuurlijk de buurman vertrouwt die wel de kennis heeft, meekijkt of bestuurt in de coöperatie en hetzelfde belang heeft en het hem kan uitleggen op de eerstvolgende verjaardag”, aldus Zomer.

Uiteindelijk moet Local4Local ervoor zorgen dat het voor consumenten op een makkelijke manier mogelijk wordt om binnen de bestaande wet- en regelgeving energie af te nemen tegen een eerlijke kostprijs van energiegemeenschappen. Deze stroom moet voor iedereen toegankelijk zijn. Zomer: “Om te voorkomen dat energiegemeenschappen alleen toegankelijk zijn voor mensen die hiervoor kunnen investeren, hebben wij een charter opgesteld waarin staat dat deelname aan de energiegemeenschap en toegang tot energie nooit afhankelijk mag zijn van een initiële investering.”

Zomer verwacht dat in de toekomst de vraag naar energiegemeenschappen gaat stijgen. Tijdens de energiecrisis was er al veel vraag naar lokaal opgewekte energie tegen een eerlijke prijs. De prijs voor energie is nu afhankelijk van de markt waardoor gebeurtenissen zoals de oorlog in Oekraïne en de gasvoorraden in Nederland kunnen zorgen voor grote fluctueringen. Wanneer het Local4Local-initiatief breed kan worden ingezet, zal het voor energiegemeenschappen makkelijker worden om de juiste afspraken te maken omdat er al eens is nagedacht over de opzet door zeven andere coöperaties.  

Ook vertelt Zomer dat het aansluiten bij een energiegemeenschap een prikkel geeft aan de consument om slimmer om te gaan met het energieverbruik. “Wanneer de stroomprijs van een energiegemeenschap lager wordt dan de marktprijs zal dit de afnemer stimuleren om op de momenten dat de zon schijnt of de wind hard waait en energiegemeenschap dus stroom levert, ook die stroom gelijktijdig te verbruiken."