Het aantal collectieve zonprojecten blijft stijgen, dat blijkt uit de Lokale Energie Monitor 2023 van klimaatstichting HIER, met medewerking van Energie Samen. Ook het zonvermogen dat hiermee wordt opgewekt en het aantal coöperatieleden zijn toegenomen. Al lijkt het totaal aantal burgercollectieven wel te stagneren, dat groeide van 711 in 2022 slechts naar 714 in 2023.

Waar het aantal leden is gegroeid van 120.214 naar 131.180, is het aantal energiecoöperaties in 2023 enigszins gestagneerd. Nederland telde 714 coöperaties in 2023, slechts drie meer dan in 2022. Coöperaties lopen volgens de onderzoekers aan tegen knelpunten op het gebied van professionalisering, ledenwerving, en ondersteuning. Voor het realiseren van de projecten blijkt het vinden van geschikte ontwikkellocaties lastig.

De collectieve initiatieven zijn door heel het land te vinden: in bijna 89 procent van de gemeenten is een energiecoöperatie actief. Naast energiecoöperaties zijn er tenminste 700 bewonersinitiatieven die naast of samen met de coöperaties actief zijn.

Van deze energiecoöperaties houden 301 zich bezig met energiebesparing, met name in het ondersteunen en adviseren rondom energiearmoede, collectief inkopen van isolatie en projecten in samenwerking met of voor de sociale-huursector.

Het grootste gedeelte van de energiecoöperaties werkt aan zonne-energieprojecten. 68 procent van de coöperaties werkt in ieder geval aan de opwek van zonne-energie. Zo zijn er ook in 2023 weer 146 nieuwe zonprojecten gerealiseerd en zit er nog 374 megawattpiek in de pijplijn voor de komende twee jaar. in totaal staat er nu 319 megawatt collectief zonvermogen, genoeg voor een kleine honderdduizend huishoudens.

Daarnaast zijn er 105 coöperaties die aan windprojecten werken. Het totale coöperatieve windvermogen is met 21,7 megawatt toegenomen in 2023 waardoor dit uitkomt op een totaal van 336,3 megawatt operationeel collectief windvermogen op land. Volgens de onderzoekers van HIER is er zo’n 165 miljoen euro door burgers geïnvesteerd in coöperatieve wind- en zonne-energieprojecten.

Ook zien de HIER-onderzoekers dat meer coöperaties aan de slag gaan met zonnepanelen overdekte parkeerterreinen, doorgaans in combinatie met een laadplein en deelauto’s. Daarnaast neemt de interesse in coöperatieve energieopslag en lokale vraag-aanbodsturing toe.