Het Landelijk Actieplan Netcongestie (LAK) heeft nog niet het gewenste effect, beschrijft demissionair minister van Klimaat en Groene Groei Sophie Hermans. Afgelopen april ging het actieplan van start, maar de wachtrijen voor het stroomnet blijven groeien. In een Kamerbrief geeft Hermans een update over de huidige stand van zaken.

In een update over de uitbreiding van het stroomnet geeft Netbeheer Nederland aan dat de wachtlijsten voor het stroomnet zijn gegroeid: er staan nu 14.000 aanvragen voor afname en 8.600 om stroom terug te leveren. Dat de vraag naar transportcapaciteit sneller groeit dan het net wordt uitgebreid is onderdeel van een brede uitdaging, volgens Netbeheer Nederland: “Nederland wil verduurzamen, elektrificeren én uitbreiden – en dat allemaal tegelijk.”

Belangrijk onderdeel van het versnellingspakket is het sneller uitbreiden van het stroomnet. De doorlooptijden voor het uitbreiden van het hoogspanningsnet moeten maanden tot jaren verkort worden. In 2024 investeerden netbeheerders ruim 8 miljard in de uitbreiding van het elektriciteitsnet en naar verwachting zullen de jaarlijkse investeringen oplopen naar ruim 15 miljard euro in 2040.

Onvoldoende gebruik flexibele contracten

Tweede onderdeel van het LAN is om de bestaande netcapaciteit beter te benutten. Er is flexibiliteit nodig om de pieken in aanbod, van zon en wind, en van gebruikers op te vangen.   “Door pieken te dempen en dalen te vullen kan optimaal gebruik worden gemaakt van de bestaande infrastructuur en worden op termijn kosten voor netverzwaring beperkt.”

Om die flexibiliteit te bereiken zijn nieuwe contractvormen opgesteld, maar die boeken nog niet de gewenste resultaten, schrijft Hermans. “Nieuw mogelijk gemaakte oplossingen zoals flexibele contracten blijken onvoldoende van de grond te komen.” Met name bij bedrijven met een niet-flexibel contract is het lastig die flexibiliteit te vragen, omdat zij zelf geen acuut probleem hebben. Er wordt momenteel onderzocht wat er nodig is om deze partijen ook flexibel vermogen aan te laten bieden.

Hermans: “Netbeheerders zullen ervaring moeten opdoen met het aan de man brengen van deze nieuwe producten, en marktpartijen zullen bewogen moeten worden om flexibeler met gebruik en invoeding van elektriciteit om te gaan. Voor een echte doorbraak zullen ook bedrijven, die niet op een wachtrij staan maar wel kunnen helpen door capaciteit in te brengen, moeten worden betrokken in de aanpak.”

Tenslotte wordt ook gasgestookte elektriciteit op knelpunten en het zwaarder belasten van het net gebruikt om meer capaciteit aan te kunnen bieden. Ook is er meer inzicht nodig in de belasting van het net, om het zo efficiënt mogelijk te kunnen benutten.