In Richting, ruimte, rechtvaardigheid stelt Kees Vendrik, voorzitter van het Nationaal Klimaat Platform, dat er steeds meer burgerinitiatieven voor de energietransitie opkomen, maar dat deze meer richting, ruimte en rechtvaardigheid nodig hebben. Dit rapporteert Vendrik dan ook aan Rob Jetten, minister voor Klimaat en Energie. Hiermee kan de energietransitie ook versnellen.

Uit de gesprekken die het Nationaal Klimaat Platform in de eerste honderd dagen van zijn bestaan voerde, kwam de potentiële kracht van de maatschappelijke dynamiek vaak naar boven. “Steeds meer burgers en ondernemers nemen het voortouw. De rijkdom aan initiatieven groeit elke dag. In buurt, wijk, stad, regio en bedrijventerrein. Dat is de nieuwe economie in wording”, aldus Vendrik.

Lees ook: Het Nationaal Klimaat Platform roept duurzame ondernemers op om mee te denken met de politiek

Hiervoor is richting, ruimte en rechtvaardigheid nodig, wat uiteindelijk ook het landelijke klimaatbeleid substantieel kan versterken. Een Nationaal Programma Maatschappelijk Initiatief kan ondersteuning bieden.

Richting, ruimte en rechtvaardigheid
Volgens Vendrik is het noodzakelijk om richting te bieden omdat de energietransitie invloed heeft op de leefwereld van alle inwoners en ondernemers. “Er is behoefte aan een duidelijk verhaal, waardoor mensen snappen dat ingrijpende maatregelen perspectief bieden op een duurzamer, mooier en toekomstbestendiger Nederland. Zeker jongere generaties hebben daar behoefte aan.”

Om diezelfde mensen ook te betrekken is er experimenteerruimte nodig. “Het gaat om ruimte voor gezamenlijke energieprojecten in wijken, voor energiecoöperaties, voor nieuwe verdienmodellen in de landbouw, voor duurzame financieringsmodellen. De praktijk leert dat regionaal en landelijk beleid deze transitiekracht kan maken of breken.”

Daarbij spoort Vendrik de overheid aan om in haar eigen beleid prioriteit te geven aan het verduurzamen van de huizen van huishoudens met een laag inkomen. Zij worden extra hard geraakt door hoge energieprijzen, ook omdat er een relatie bestaat tussen lage inkomens en slechte energielabels.

Lees ook: Energiearmoede deels beperkt door compensatiemaatregelen

“Een beter klimaat begint niet ‘bij jezelf’. Het begint bij een heldere notie van klimaatrechtvaardigheid. Daarbij is een gedeelde verantwoordelijkheid van openbaar bestuur, burgers en bedrijven een belangrijk fundament.” Dit is ook van toepassing op alle sportclubs die door hoge energieprijzen in de problemen zijn gekomen. “Zo krijgt de sociale kant van de transitie ook een gezicht.”