Met de verkiezingen in aantocht is de tijd van debatteren ook weer aangebroken. Techniek Nederland organiseerde onlangs een debat waarin drie thema’s met stellingen werden besproken. Sjoukje van Oosterhout (PvdA-GroenLinks), Arend Kisteman (VVD), Daniel van den Berg (JA21), Tjebbe van Oostenbruggen (NSC), Michelle Jagtenberg (D66) en Maes van Lanschot (CDA) namen deel aan het debat.

“Wie weet er zeker dat hij gaat stemmen op 29 oktober?” vraagt debatleider Roderik van Grieken aan het publiek dat bij het debat zit. De zaal is goed gevuld, er zijn zo’n 120 mensen. Op die vraag gaan nagenoeg alle handen de lucht in. “Wie twijfelt er nog?” wil Van Grieken vervolgens weten. Daarbij gaan ook best wat handen omhoog. “Wellicht kan dit debat daarbij helpen”, zegt de debatleider. Na het aanhoren van elke stelling moeten de politici met een groen (voor) of rood (tegen) blaadje aangeven wat ze van de stelling vinden.

Alle stellingen worden door een lid van Techniek Nederland geïntroduceerd middels een kort filmpje. Het eerste thema gaat over parkeren in zero emissiezones. Henny de Haas, algemeen directeur van Hoppenbrouwers, presenteerde de stelling dat gemeenten pas kunnen handhaven in zero-emissiezones als er voldoende laadpunten beschikaar zijn. NSC, D66, JA21 en VVD zijn voor, CDA en PvdA-GroenLinks zijn tegen.

“De randvoorwaarden moeten op orde zijn en het is cruciaal dat dit bij het bedenken van de wet goed geregeld is”, trapt Van Oostenbruggen af. Jagtenberg voegt daar aan toe: “Waarom zou je beleid gaan handhaven dat niet goed geïmplementeerd kan worden?” Kisteman: “Gemeenten zijn vrij om dit te regelen zoals ze willen dus het is overal anders. Dat is niet te doen. Zorg gewoon dat dit landelijk gelijkwaardig is.” Van Oosterhout laat een ander geluid horen: “De zones zorgen voor schonere lucht en een stad die leefbaar is. De zones hebben een dekkingsgraad van 83 procent en veel ondernemers zijn er voorstander van. De problemen zijn groter op bedrijventerreinen.”

In de discussie die vervolgens volgt geeft Van Den Berg aan dat er simpelweg gestopt moet worden met de zones, maar dat is de wereld op zijn kop volgens Van Oostenbruggen. De goede welwillende ondernemers lijden dan onder de rest. “Dit onderwerp wordt bij de sector gelegd, zo van: succes ermee”, zegt Van Lanschot. “Maar het is een super complex onderwerp. Dat moeten we niet doen.” Kisteman wil dat de landelijke norm die moet worden ingevoerd om het half jaar wordt gecontroleerd en bijgewerkt als dat nodig is. Het publiek mocht na elke stelling zelf stemmen. De verdeling eens en oneens was ongeveer 50 procent.

Onbetrouwbare partners

Het tweede thema gaat over verduurzamingsnormen bij woningcorporaties. Stijn Otten, medeoprichter van HeatTransformers, bracht de stelling in dat er vóór 2030 een wettelijke verduurzamingsnorm voor woningcorporaties moet komen. PvdA-GroenLinks, CDA en D66 stemmen voor, de andere partijen tegen. “Een dergelijke maatregel is goed voor het klimaat en de portemonnee van de huurder”, zegt Van Lanschot. “Maar dan moeten er wel goede afspraken over worden gemaakt.”

“Wij zijn het eens, er zijn ook al afspraken gemaakt voor 2028”, zegt Jagtenberg. “Daarom verbaast het me dat de rechtse partijen hier tegen stemmen.”

“Juist omdat er al duidelijke afspraken zijn stemmen wij tegen”, antwoordt Van Den Berg. “Dan wordt het onuitvoerbaar. Je moet eerst inzetten op het isoleren van huizen huizen en dat op orde maken.” De VVD sluit zich daar bij aan. “Als we nieuwe afspraken maken worden wij onbetrouwbare partners”, voegt van Oostenbruggen toe. “Je moet ambtenaren en politici op een gegeven moment ook gewoon hun werk laten doen.” Ook bij deze stelling was de verdeling eens en oneens 50 procent.

Tekort aan monteurs

Het derde thema gaat over techniekopleidingen, waar een groot tekort is. Dit leidt tot duizenden openstaande vacatures, met name in de installatie-, bouw- en ICT-sector. Dat tekort is mede veroorzaakt doordat steeds minder jongeren kiezen voor een technische opleiding. De stelling, ingebracht door Tanja Loeff Hageman, directeur van Tibo-Veen,  luidt: de overheid moet het volgen van niet prioritaire opleidingen ontmoedigen zodat meer jongeren voor de technieksector kiezen.

Het CDA, de VVD en JA21 zijn het eens met de stelling, PvdA-GroenLinks, NSC en D66 zijn tegen. “Wie gaat bepalen welke opleiding je moet gaan ontmoedigen?” zegt Van Oosterbruggen. “Ik vind het heel gevaarlijk als de overheid zich daar mee gaat bemoeien. Je moet het volgen van opleidingen stimuleren.” Van Oosterhout stelt voor dat er meer aandacht naar zij-instroming gaat. “En er moet een duidelijke stip aan de horizon komen voor de energietransitie. Dan weet men dat er in die sector altijd werk is.”