D66 maakt een grote verkiezingswinst van 9 naar waarschijnlijk 26 zetels in de Tweede Kamer. Daarmee gaat de partij gelijk op met de PVV. Hoogstwaarschijnlijk zal die partij niet in het kabinet plaatsnemen, wat D66 de leiding geeft in de formatie. Hoewel het thema deze campagne wat verder naar de achtergrond was verdwenen, is klimaat een van de speerpunten van D66-partijleider en oud klimaatminister Rob Jetten. Uit de energiesector klinken positieve geluiden over de verkiezingsuitslag.

Net als veel andere partijen ziet D66 een combinatie van zon, wind en opslag voor zich als basis van de toekomstige energiemix. De partij geeft aan voorkeur te hebben voor groene energiebronnen, maar staat ook open voor kernenergie.

Verder zegt D66 de hoogste prioriteit te willen geven aan verzwaring van het elektriciteitsnet. “De energietransitie loopt vast zonder voldoende ruimte op het net. Daarom mogen netbeheerders sneller investeren. Ze worden verantwoordelijk voor genoeg netcapaciteit, die aansluit bij onze klimaatdoelen.” D66 wil ook internationaal samenwerken aan stroommarkten en stroomnetten.

D66 wil zonnepanelen vooral zien op daken, bedrijventerreinen en restgronden. Om zonnestroom voor iedereen beschikbaar te maken wil de partij zorgen voor manieren om zonnepanelen te huren.

Verder staat in het verkiezingsprogramma van de partij dat de energiebelasting gesaldeerd mag worden (om stapelen van energiebelasting te voorkomen), bewoners een aandeel moeten krijgen in lokale energieprojecten en dat energiecoöperaties worden ondersteund met bijvoorbeeld buurtbatterijen of zonneprojecten.

D66 houdt vast aan het behalen van de bestaande klimaatdoelen van 55 procent reductie in 2030, 90 procent in 2040 en klimaatneutraal in 2050. De partij wil dat ook vastleggen in de Klimaatwet. “D66 blijft daarbij streven naar klimaatneutraliteit in 2040.”

Reacties uit de sector

Belangenverenigingen uit de energiesector reageren positief op de verkiezingsuitslag. De Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE) vindt het een hoopvolle verkiezingsuitslag: Tweederde van de nieuwe Kamer is voor het behalen van de huidige klimaat- en energiedoelen. Een derde van de nieuwe Kamer wil de doelen zelfs aanscherpen.

Daarmee stat de deur naar effectieve samenwerking open, stelt de NVDE. “De wil, het draagvlak én de urgentie zijn er. De kiezer heeft overtuigend gestemd voor de energietransitie. Nu is het aan de politiek om dat om te zetten in beleid dat werkt – voor mensen, bedrijven en toekomst.” De vereniging doet dan ook de oproep aan het kabinet om nog voor de Kerst een kabinet te vormen.

“Het vorige kabinet heeft de winkel van de energietransitie grotendeels opengehouden. Nu is er meer nodig: de mentaliteit van de Deltawerken. De overgang naar oranje-groene energie maakt ons veiliger, sterker en schoner. Dit vraagt stevige keuzes en daadkracht, met duidelijke maatregelen voor 2030, 2040 en verder.”

Branchevereniging Holland Solar feliciteert de politieke partijen met de uitslag van de Tweede Kamerverkiezingen en benadrukt het belang van zonne-energie, windenergie en opslag, zowel voor energieonafhankelijkheid, ruimte op het stroomnet en verduurzaming. “We kijken ernaar uit om samen met een nieuwe regering in gesprek te gaan over hoe we deze drie technieken in kunnen zetten voor een toekomstbestendig Nederland.”

“Het is nú tijd om keuzes te maken over het energiesysteem van de toekomst”, stelt Netbeheer Nederland. De branchevereniging bepleit drie concrete stappen voor de energietransitie: “Kies niet alleen voor stroom maar voor een diverse energiemix. Dus ook voor (groen) gas, warmte en waterstof. Kies voor het beter benutten van het bestaande elektriciteitsnet en daarmee voor flexibiliteit en betaalbaarheid. Kies voor ruimte voor energie in de ruimtelijke ordening dat zorgt voor versnelling van de aanleg.”

Energy Storage NL benadrukt het belang van het versnellen van de uitrol van opslagcapaciteit, en vraagt daarom om een duidelijke positie van energieopslag in het energiesysteem te formuleren, een eerlijke markt en businesscase te creëren, ruimtelijke inpassing makkelijker maken, decentrale opslag (voor huishoudens, buurten en coöperaties)te ondersteunen en innovatie en opschaling te versnellen.

Hoe het uiteindelijke klimaat- en energiebeleid van Nederland eruit zal zien, hangt niet alleen af van D66 maar ook van de andere partijen die plaats zullen nemen in de coalitie.