Echt grote zorgen maken ze zich nog niet bij Techniek Nederland, maar hoofdbrekens krijgen ze er wel van. Demissionair minister Hugo De Jonge van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties wil de Milieuprestatie Gebouwen (MPG) aanscherpen. Laurens de Vrijer, hoofd van de afdeling Werkgever- en Ondernemerschap bij de brancheorganisatie, bracht de kritiek naar voren in een internetconsultatie. Dat het voorstel nu mogelijk wordt uitgesteld zorgt niet voor rust. “Ik baal daar enorm van.”

De MPG staat op dit moment nog op 0,8 voor woonfuncties en 1,0 voor kantoorgebouwen. Met de aanscherping gaat de eis, die nu nog gepland staat voor 1 januari 2025, voor woonfuncties naar 0,5 en die voor kantoorfuncties naar 0,85. De aanscherping heeft volgens de minister geringe invloed op de prijs van nieuwbouw, en daarmee op de ambitie om de komende jaren meer dan 900.000 woningen te bouwen.

Maar uitbreiding zit Techniek Nederland al langere tijd niet lekker. “Een aanscherping moet wel uitvoerbaar zijn, daar zit voor ons het grootste pijnpunt,” aldus De Vrijer. “Uitbreiding van de MPG zorgt ervoor dat er een botsing komt met de Bijna Energie Neutrale Gebouwen (BENG)-norm. Die werken dan tegen elkaar in. Daarom pleiten wij voor één, integrale norm.”

“Daarnaast gaan de innovaties nu al heel snel’’, vervolgt De Vrijer zijn verhaal. ‘’Fabrikanten brengen in hoog tempo nieuwe, verbeterde apparaten en componenten op de markt. Dan loont het vaak niet om duizenden euro’s te investeren in een milieuverklaring. Dat ligt anders bij bijvoorbeeld baksteen.”

“Wij verwachten dat een verdere aanscherping problemen gaat geven bij de handhaving’’, zegt De Vrijer. “De MPG-norm geldt landelijk, maar de handhaving moet op lokaal niveau gebeuren. Handhaving kost tijd en geld, daar zijn nu al problemen mee, want de gemeenten hebben nu al te kampen met personeelsgebrek. Wij vinden daarom dat zij middelen moeten krijgen én het commitment moeten hebben om de handhaving serieus op te pakken. Want zonder goede controle is de kans groot dat mensen de regels aan hun laars gaan lappen.’’

Het viel De Vrijer verder op dat de kritiek op de verscherping zich er op toespitst dat biobased bouwen in de knel komt te zitten. Dat snapt hij wel, maar hij vindt het ook te eenzijdig. “Milieu-impact verlagen gebeurt niet alleen met biobased bouwen.  Ook met circulair bouwen, losmaakbaar installeren en modulair bouwen is dat mogelijk.” De Vrijer benadrukt dat Techniek Nederland niet tegen een aanscherping van de MPG an sich is. “Dat houdt de hele sector scherp. Geef ons maar een extra impuls om ons hoofd erbij te houden.”

Uitstel
Techniek Nederland was de afgelopen anderhalf jaar lid van een klankbordgroep, die haar zorgen kenbaar maakte bij het ministerie. Hoe werd er daar op de kritiek gereageerd? “De reactie van de ambtenaren was dat ze bezig zijn met stappen naar een integrale norm”, zegt De Vrijer. “Dat vonden wij fijn om te horen. Ze snapten onze standpunten ook.”

Onlangs kwam naar buiten dat het voorstel hoogstwaarschijnlijk wordt uitgesteld. Er waren ruim honderd reacties op het voorstel gekomen, waarna demissionair minister De Jonge aangaf dat hij langer de tijd nodig had om die te beantwoorden. Hoe lang het uitstel gaat duren is nog niet bekend, al zei een woordvoerder van de minister tegen Bouwwereld dat er idealiter een half jaar tussen de beantwoording en het besluit zit.

“Ik baal van het uitstel”, zegt De Vrijer. “Wij zijn al anderhalf jaar met deze verscherping bezig. We hebben er heel veel tijd energie in gestoken. Om dan vlak voor het besluit te horen dat de overheid mogelijk terugkrabbelt, is heel vervelend. Ambtenaren van het ministerie zeiden tegen mij dat het uitstel niet alleen te maken had met de vele reacties, maar dat de rekenmethodes ook verwerkt moeten worden in de diverse rekenprogramma’s. Op zich is dat logisch, maar uitstel is niet handig.”

Van uitstel komt afstel, blijkt regelmatig in de praktijk. Dat ziet De Vrijer niet zo snel gebeuren. “Maar er is wel perspectief nodig”, verduidelijkt hij. “Er komt binnenkort een impactstudie aan waarin onderzocht wordt wat de aanscherping en uitbreiding mogelijk kan betekenen. Op basis daarvan gaan wij ook kijken welke stappen we verder nog gaan ondernemen.’’

Er komt ook een nieuw kabinet aan. De formerende partijen staan niet allemaal bekend om hun vrijgevigheid en tolerantie richting duurzaamheid. Maakt De Vrijer zich daar zorgen over? “Niet zozeer”, zegt hij. “Een deel van de regels waar we aan moeten voldoen komt voort uit Europees beleid, dus daar moet je je gewoon aan houden. Maar het kabinet moet wel helpen, dat is onmisbaar.”

Oplossingen
Nu de zorgen kenbaar zijn gemaakt, rijst de vraag ook welke oplossingen de brancheorganisatie ziet naast de integrale norm. De Vrijer is zich er naar eigen zeggen van bewust dat zo’n norm geen allesomvattende oplossing is. Techniek Nederland wil vooral dat er naar de langere termijn wordt gekeken. “Want stel, er worden cv-ketels geplaatst waarvan je weet dat die binnen een paar jaar vervangen moeten worden, dan ben je aantoonbaar onhandig bezig.”

Techniek Nederland maakt zich ook sterk voor het Witte Vlekken Project. Dat project is opgezet door de Nationale Milieudatabase (NMD), mede op initiatief van Techniek Nederland, om het aantal milieuverklaringen in de database ten minste te verdrievoudigen en zo bij te dragen aan de Nederlandse klimaatdoelstellingen. Techniek Nederland probeert om meer bedrijven mee te laten doen aan het project.

“Voor een goede MPG heb je veel data nodig”, besluit De Vrijer. “Die zijn er van de meeste bouwmaterialen wel, maar van veel technische installaties en componenten ontbreken ze nog. Als het aan Techniek Nederland ligt, blijft de overheid de uitbreiding van beschikbare data stimuleren en fabrikanten daarvoor een financiële tegemoetkoming geven. Een andere oplossing is om het systeem van de milieuverklaringen te wijzigen. Gedacht kan worden aan een ‘light-versie’ van een milieuverklaring, waardoor er sneller betrouwbare data beschikbaar komen.”