Het LOGES-Project – LOkaal Geïntegreerde EnergieSystemen – heeft als doel slimmer om te gaan met energie. Lokale productie, opslag en gebruik van warmte, koude en elektriciteit staan centraal in het project. In het LOGES-project worden verschillende technologieën en systemen getest die opwekken en gebruiken van energie op wijk- of bedrijventerrein niveau groener en eenvoudiger moeten maken.

Omdat we steeds meer duurzame energie opwekken, wordt de energiemix groener en steeds vaker elektrisch. Tegelijkertijd betekent het dat de opwek- en gebruikspieken meer van elkaar zullen gaan afwijken en dat er problemen zoals netcongestie kunnen opspelen.

Het LOGES-project ziet slimme sturing en het bufferen van energie als oplossing. Waar dit in de industrie al vaker gebruikt wordt, zal het ook geïntegreerd toegepast moeten worden in woningbouw en bedrijventerreinen. Om dat te bereiken stelt LOGES twee doelen.

Het eerste doel is om meer energie te gaan bufferen. Dit gaat om woonwijken en bedrijventerreinen waar lokale energieproductie gecombineerd wordt met collectieve batterij-opslag voor de korte termijn of met een warm water buffer. Zo kunnen deze gebruikers meer zelfvoorzienend worden en wordt het net minder belast.

De tweede manier waarop LOGES productie en gebruik van energie slimmer op elkaar wil afstemmen, is door middel van lokale energiegemeenschappen. Hiervoor heeft het project verschillende testlocaties met verschillende mate van betrokkenheid van overheid, bedrijven en burgers en met verschillende juridische, organisatorische en financiële regelingen. Daarin wordt verder gebouwd op het Rhedcoop project, dat eerder onderzoek deed naar coöperaties als organisatievorm.

Technische en organisatorische aspecten
Het project beslaat een aantal testlocaties in Nederland en Vlaanderen: een bedrijventerrein in Tervuren en woonprojecten in Gent en Terheijden. “We hebben partners gezocht die met soortgelijke ontwikkelingen bezig waren om iets van elkaar te leren en de resultaten ook verder te kunnen verspreiden”, vertelt Bram Adams van projectverantwoordelijke Interleuven, de partner die het LOGES-project trekt.

Op verschillende vlakken moet LOGES samenwerking op gebied van energie bevorderen en onderzoeken, vertelt Adams. “Sowieso op technisch vlak. Welke technieken gebruik je voor het opwekken van energie? En welke technieken gebruik je om het op te slaan? Hoe kan daar lokaal een gemeenschap rond ontstaan? In Nederland en Vlaanderen is dat nog redelijk pril, dus moeten we leren over financieren, het organiseren en de belangrijke juridische aspecten.”

Tenslotte zijn energiemanagementsystemen belangrijk in het project, vertelt Sus Bergmans, projectcoördinator bij LOGES. We willen immers niet steeds met z’n allen op een scherm zitten turen om productie en verbruik in het oog te houden en willen ook niet op comfort inboeten. Idealiter wordt dat automatisch gestuurd door intelligente algoritmes. Tenslotte zijn werkbezoeken, bij de deelnemende projecten, belangrijk voor LOGES om zo van elkaar te kunnen leren. 

Europese doelstellingen
LOGES is een project dat wordt gesteund door Interreg Vlaanderen-Nederland. Het is een Europees samenwerkingsprogramma dat de samenwerking binnen Europa bevordert. De focus ligt daarbij op grensregio’s, die niet alleen samenwerking wil stimuleren op gebied van duurzaamheid maar ook op innovatie, arbeidsmarkt, duurzaam toerisme en het aanpakken van grensknelpunten.

LOGES wil bijdragen aan Europese doelstellingen voor hernieuwbare energie. In 2030 streeft de EU ernaar dat hernieuwbare energie een aandeel heeft van 40 tot 45 procent in de energiemix. In 2019 was dat 19 procent in Europa (Eurostat, 2021), maar amper 8,89% in Nederland en 7,2% in Vlaanderen (10% in België).

Het project is begonnen in juni 2024 en zal lopen tot eind mei 2027. Partners die meewerken zijn onder andere branchevereniging Techniek Nederland, duurzaamheidscoöperatie Ducoop, Circular, het Eerste Traaijs Warmtebedrijf, Interleuven en Flux50. In totaal is er een budget van ruim 1,3 miljoen euro aan het project toegekend vanuit de Europese Unie. De pilots worden de komende jaren in gebruik genomen en getest, om er uiteindelijk lessen uit te kunnen trekken voor zowel Vlaanderen als Nederland.

Frederik Loeckx, directeur van Flux50, hoopt dat het LOGES project kan bijdragen aan de energietransitie in Vlaanderen en in Nederland: “Wij zorgen dat die installaties er dan zijn en we zullen ook andere bedrijven en overheden laten deelnemen aan workshops in de loop van het project zodat ook zij aan de slag kunnen. We delen onze ervaringen graag met anderen, want in het kader van de energietransitie is er nog een hele weg te gaan.