Je bent nog niet eens op de helft van de krant van gister of die van vandaag valt alweer op de mat. Ook zijn er al gauw efficiëntere panelen op de markt, terwijl die van jou net aan op het dak liggen, met als gevolg dat je voor het einde van de levensduur alweer afscheid neemt. Verdwijnen oude, nog werkende panelen op de berg van 78 miljoen ton elektronisch afval? Niet als het aan ZonNext ligt.

Dit artikel is onderdeel van een tweedelig interview met Roebyem Anders en Isabeau Mensing, initiatiefnemers van ZonNext, een project dat oude maar goed werkende panelen een tweede leven bezorgt. Lees hier het eerste deel.

Anders krijgt regelmatig telefoontjes van Sungevity klanten die van panelen af willen, terwijl ze nog niet rijp zijn voor de sloop. “Panelen gaan 25 jaar mee, maar je verdient ze in 7 jaar tijd alweer terug. Er zijn veel mensen die na 10 jaar nieuwe panelen willen. Panelen worden immers steeds efficiënter, en na de aanschaf van een warmtepomp of elektrisch voertuig kunnen nieuwe panelen mogelijk veel beter aan de toegenomen stroomvraag voldoen.”

Weeshuis
Isabeau Mensing haakte aan, en al snel ontstond het idee om een soort weeshuis voor tweedehands panelen op te zetten. Mensing: “Als snel kwamen we in contact met WEEE Nederland, een collectief terugname systeem. Zij zamelen onder meer elektronisch afval in en zagen goede zonnepanelen bij hen binnenkomen.”

In een samenwerkingsverband werd er gekeken naar wat er nodig zou zijn om het probleem opgelost te krijgen. Zo ontstond de route die de panelen bij ZonNext nu afleggen. “Panelen worden na binnenkomst getest door recyclespecialist Refurn, een partner van WEEE Nederland. Ieder paneel krijgt een individueel certificaat. Hierna worden ze gesorteerd op mogelijke bruikbaarheid.”

Om te kunnen controleren in hoeverre een paneel inwendig beschadigd is, wordt er een soort röntgenfoto gemaakt. Hiermee wordt duidelijk of en hoeveel microcracks een paneel bevat. Panelen mogen maximaal 3 procent afwijken.

Donaties
Refurn is tevens een bedrijf met een sociaal aspect. Het bedrijf werkt voornamelijk met mensen met afstand tot de arbeidsmarkt. Mensing: “De meeste kosten die bij de verkoop van de panelen gecompenseerd moeten worden, komen vanwege de keuring.” De panelen worden in principe allemaal kosteloos gedoneerd. ZonNext biedt tevens zelf installatiepartners aan.

De focus van ZonNext ligt voor nu op de grotere projecten met een lager wattpiek vermogen. “We zijn met name met gemeentes in gesprek”, vertelt Mensing. Anders stelt dat er al verschillende matches gemaakt zijn met instanties met een sociale insteek. “Particulieren zetten in op de meest efficiënte panelen. ZonNext is interessant voor sociale projecten.” Een recentelijk voorbeeld: een re-integratie huis voor ex-gedetineerden.

Onzeker bestemmingsplan
Ook voor gebouwen waarvan het bestemmingsplan onzekerheid vormt biedt ZonNext een oplossing. “Als bijvoorbeeld een woningcorporatie of  een school niet zeker weet of het gebouw er over vijftien jaar nog staat wordt de investering niet gedaan. Op zo’n dak kun je het beste panelen kwijt die het ook nog maar vijftien jaar volhouden. De opbrengst zal wat lager liggen dan bij een gloednieuw paneel, maar het is zonde om ze niet te benutten”, meent Anders.

Lees ook: Eerste tweedehands panelen gelegd in Amsterdam

Het belang van ZonNext vloeit met name voort uit het feit dat we de komende jaren nog met heel veel goed bruikbare spullen achter zullen blijven. “We doen dit allemaal vrijwillig.” Er wordt nog gezocht naar een manier om in aanmerking te komen voor subsidie. Een verlaging van de transactiekosten is volgens Anders namelijk van belang om een groot economisch voordeel te kunnen realiseren. “Wie nu aanhaakt, doet dat uit het belang van circulariteit, niet vanuit financieel voordeel.”

De focus ligt op projecten in Nederland. Toch kan er een uitzondering gemaakt worden. Anders: “Een van oorsprong Syrische jongen die in Nederland geïntegreerd was, had het plan om terug te gaan naar Syrië, om daar de zelfvoorziening in energie op gang te krijgen. Hij gaat zelf de panelen verschepen en installeren op scholen en ziekenhuizen. Als iemand zoiets wilt opzetten, dan zijn wij daar natuurlijk helemaal voor.”

Handen tekort
Waar ZonNext momenteel voornamelijk tegenaan loopt, is een tekort aan handen. “Het is geen platform dat met één druk op de knop een match oplevert. Het is een vrij arbeidsintensief proces”, benoemt Anders. Mensing spreekt van een gelukkige timing. “We kunnen nu rustig aan peilen hoe zoiets werkt en wat de belangen zijn, voordat de grote stroom deelnemers op gang komt.”

Anders: “Een studie van Harvard University toont aan dat we in de nabije toekomst 78 miljoen ton elektronisch afval per jaar te verwerken hebben. Des te belangrijker is het om te anticiperen op een rendabele omgang met panelen.”

Wie kunnen zich melden bij ZonNext? “Iedereen met een grote partij panelen in de aanbieding, en iedereen die goed werkende en gekeurde zonnepanelen wil inzetten en zo wil bouwen aan een goede toekomst. Iedereen kan zich aansluiten. We zijn een platform voor de industrie”, besluit Anders.