Aandeel lokaal eigendom nam niet toe in 2021, aantal projecten wel gestegen
29.09.2022 Max Muller
In het nationale Klimaatakkoord van 2019 is een streefdoel opgenomen van 50 procent lokaal eigendom bij nieuwe zonne- en windenergieprojecten in Nederland. In de Participatiemonitor 2021 van ASISEARCH wordt geanalyseerd in hoeverre men momenteel koerst op dit doel. Hieruit blijkt dat hoewel het absolute aantal hernieuwbare energieprojecten in lokale handen in 2021 weliswaar steeg, het percentage van het geïnstalleerd vermogen niet omhoog is gegaan. De Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE) ziet echter vooral redenen voor optimisme.
Lokaal eigendom wordt veelal gezien als middel om het draagvlak voor de energietransitie te vergroten. Het omvat zowel deelname in de betreffende projecten als financiële participatie, beide door lokale bewoners. In de passage over lokaal eigendom wordt toegelicht dat de overheid streeft naar 50 procent lokaal eigendom op projectbasis. Het gaat hierbij om het aandeel geïnstalleerd vermogen, niet om het aantal projecten.
Volgens het rapport van ASISEARCH is een dergelijke mate van lokale participatie nog niet aan de orde. Het aandeel lokaal eigendom van zonneparken is in 2021 nagenoeg gelijk gebleven aan voorgaande jaren: 22,9 procent. In 2020 was dit percentage hetzelfde, in 2019 bedroeg het 22,1 procent. Voor windparken is het aandeel lokale eigendom zelfs afgenomen. In 2019 was nog sprake van 53,4 procent lokaal eigendom. In 2020 zakte dit naar 32,9 procent, en in 2021 verder naar 32,2 procent van de productie.
De NVDE beschouwt deze gegevens echter niet als redenen om te somberen. Zo wijst de vereniging op de groei van specifiek de coöperatieve sector. Uit de Lokale Energiemonitor 2021 blijkt dat Nederland in 2021 zo’n 667 energiecoöperaties herbergt, ten opzichte van 587 in 2019. Ook is het aantal leden ten opzichte van het jaar daarvoor gegroeid met 15 procent naar 112.000 .
Daarnaast wijst de NVDE op het feit dat dat veel in 2019 en 2020 aangekondigde projecten momenteel nog in de pijplijn zitten. Deze moeten nog voltooid worden en zijn daarom niet opgenomen in de Participatiemonitor van 2021. Hierbij licht de vereniging de windparken Beuningen en Elzenburg, en de zonneparken Koudekercke II en Bijvanck uit als goede voorbeelden van lokaal eigendom – in alle gevallen is een coöperatie voor 50 procent mede-eigenaar.