Na enkele weken stabiel te zijn gebleven is de CO2-prijs opnieuw gaan dalen, dat constateert Hans van Cleef, hoofd Energy Research & Strategy bij Publieke Zaken, in de nieuwste Marktupdate Elektriciteit. Vanwege het milde winterweer en de lage industriële productie is dat volgens hem niet vreemd, maar op de lange termijn blijft verduurzaming noodzakelijk, ook voor de sectoren en bedrijven die onder het Europese emissiehandelssysteem vallen.

De marktprijzen van energie worden door vele factoren bepaald. Het aandeel hernieuwbare energie hierin wordt ook steeds dominanter. Daarnaast is toenemende beweeglijkheid van energieprijzen van invloed op investeringen in hernieuwbare energie. Solar365 werkt daarom samen met Publieke Zaken om dit scherper te monitoren.

Mede door de gedaalde CO2- en gasprijzen zijn ook de elektriciteitsprijzen weer verder gedaald. Het maandcontract ligt momenteel op 61 euro per megawattuur en het jaarcontract op 71 euro per megawattuur. Ook het aanbod van hernieuwbare energie groeit gestaag en drukt nu de elektriciteitsprijs.

Zo kwam 45 procent van de elektriciteit in januari uit hernieuwbare bronnen. Windenergie leverde met 31,3 procent verreweg de grootste bijdrage, maar ook zonne-energie kwam ondanks de grijze dagen nog op 6,2 procent uit. Tekenend voor de grote opwekcapaciteit waarover Nederland inmiddels beschikt. De overige 55 procent kwam uit conventionele bronnen, waaronder ook kernenergie, en import van elektriciteit.

Het grotere aanbod van hernieuwbare energie vergroot echter ook de prijsvolatiliteit. De derivatenhandel op de Europese elektriciteitsexchange EEX, waar derivaten voor elektriciteit verhandeld worden, steeg in 2023 met 55 procent tot 5.000 terawattuur, ziet Van Cleef.

“Met een stijgend aandeel zon en wind in de elektriciteitsmix zullen deze risico's toenemen, waardoor het hedgen, of afdekken, van deze risico’s steeds belangrijker wordt. Hierdoor zal de stijging in de derivatenhandel toenemen naarmate het aandeel hernieuwbaar in de elektriciteitsmix toeneemt. Aan de consumentenkant zal flexibeler omgaan met de vraag kunnen helpen bij het managen van deze risico’s.”

CO2-prijs daalt nog verder
Een jaar geleden schommelde de prijs om een ton CO2 te mogen uitstoten binnen het Europese emissiehandelssysteem (EU ETS) nog rond de 100 euro. Inmiddels is de CO2-prijs onder de 60 euro per ton gezakt.

Dat het weer – naast een tegenvallende industriële productie – hier een grote rol speelt is een fenomeen dat ook op de gasmarkt speelt en dus ook op de elektriciteitsmarkt en de bijbehorende CO2-prijzen. De relatief hoge temperaturen dempen de noodzaak om gascentrales te moeten gebruiken voor elektriciteitsproductie. Hierdoor hoeven de eigenaren van deze gascentrales ook minder CO2-rechten in te kopen.

“Vorige week zakte het EUA-decembercontract – de benchmark van de EU ETS-uitstootrechten – door de symbolisch 60 euro per ton CO2, tot de huidige 56 euro per ton CO2. Daarmee is de prijs van de emissierechten bijna gehalveerd ten opzichte van het hoogste punt van medio augustus 2022”, aldus Van Cleef.

“Na een vrije val in de eerste twee weken van het jaar, bevond de EU ETS prijs zich vanaf halverwege januari in stabiel vaarwater. Nu lijkt de daling toch weer door te zetten, wat gezien de marktfundamenten van de uitstootrechten geen opzienbarende ontwikkeling is.”

De totale globale waarde van de CO2-handel kwam in 2023 uit op 881 miljard, 2 procent hoger dan in 2022 en daarmee een record. In totaal vertegenwoordigden de Europese uitstootrechten 12,5 miljard metrische ton CO2, waarmee het Europese emissiehandelssysteem wereldwijd nog altijd verreweg de grootste is. In totaal is de Europese markt verantwoordelijk voor 87 procent van de handel in emissierechten.