De roep om een weloverwogen Europese industriepolitiek voor groene technologie klinkt steeds luider. Dit is ook in Brussel doorgedrongen blijkt uit een gelekt rapport in handen van Het Financieele Dagblad (FD) waarin staat dat de vergunningsverlening voor bouwers van groene fabrieken in Europa sneller en makkelijker moet. En als dat betekent dat er milieuregels moeten worden genegeerd, dan is dat wat er moet gebeuren, aldus een voorstel van de Europese Commissie. 

De boodschap van het gelekte rapport is: “De Europese Unie is te afhankelijk van landen buiten Europa. Als de Unie de doelen voor de energietransitie van 2030 wil halen dan moet de productie van groene technologie in de lidstaten  omhoog, de tijd nodig voor het verkrijgen van een vergunning omlaag en negatieve milieu-impact desnoods worden genegeerd.”

In het Nationaal Solar Trendrapport en op Solar365 stond recent een uitgebreid artikel waarin hoofdrolspelers van de Europese zonne-energiesector hun visie geven op de verhoudingen tussen China en Europa met betrekking tot de PV-maakindustrie.

De mening van de bevraagden was duidelijk: willen we onze afhankelijkheid ten opzichte van Azië verkleinen dan moet er wat gebeuren en dat zullen onorthodoxe maatregelen moeten zijn. Gerard Scheper, CEO European Solar: “China is in staat binnen drie tot zes maanden een fabriek neer te zetten van enkele gigawatten. Wij vinden het in Europa al moeilijk om het ergens over eens te worden, laat staan dat men dit, met de vergunningscultuur die is opgebouwd, makkelijk voor elkaar krijgt.”

Maximaal achttien maanden
Een vergunning voor een fabriek in de Europese Unie duurt nu tussen de twee tot acht jaar. In het voorstel staat dat de procedure voor fabrieken die goed zijn voor 1 gigawatt maximaal achttien maanden mag  duren en maximaal een jaar voor fabrieken onder de 1 gigawatt.

Als een fabriek van strategisch belang is, omdat het een technologie produceert die alleen gemaakt wordt in landen waar de EU geen vrijhandelsovereenkomst mee heeft of als de EU voor meer dan 80 procent afhankelijk is van een ander land, moet een vergunning niet langer duren dan tussen de negen maanden tot een jaar.

Olof van der Gaag, voorzitter van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie in het FD: “Het voorstel gaat de goede kant op. De deur naar uitzonderingen op milieueisen is voorzichtig op een kier gezet. Maar het zou allemaal nog breder getrokken moeten worden, voor alle technologieën die een bijdrage aan de energietransitie kunnen leveren.”

Net Zero Industry Act
Het Amerikaanse steunplan Inflation Reduction Act ligt ten grondslag aan het voorstel. Hiermee willen de VS hetzelfde als Europa: minder afhankelijk zijn van andere landen door meer in de VS te produceren. Brussel kondigde eerder al een versoepeling van de staatssteunregels aan als antwoord op het Amerikaanse steunplan.  

De commissie ziet een basis van een nieuw economisch groeimodel. De wetgeving waar ze aan werken heet de Net Zero Industry Act en komt feitelijk neer op discriminatie van bedrijven van elders en het risico verkleinen dat bedrijven naar bijvoorbeeld de VS vertrekken.

In de Act staat dat de Europese Unie in 2030 minimaal 40 procent van de PV, 50 procent van de elektrolysers (nodig voor waterstofproductie), 60 procent van de warmtepompen en 85 procent van de batterijen en windturbines moet kunnen maken. Maar het voorstel geldt ook voor biomethaan, kernenergie en netwerktechnologie.   

Gelekt
Het idee is dat er in elke lidstaat een autoriteit komt om het vergunningentraject in goede banen te leiden. Mocht deze autoriteit er niet in slagen dit binnen de geldende termijn voor elkaar te krijgen dan wordt de vergunning verondersteld te zijn verleend.

Opmerkelijk is dat er ook op Twitter al delen van het voorstel stonden. Het is niet ongebruikelijk dat dit soort grote voorstellen alvast gelekt worden om de mening van deskundigen te horen. Op 14 maart wordt de Net Zero Industry Act gepresenteerd.

First leaks of the EU Net Zero Industry Act are out. Here is what to expect for the official draft proposal on March 14th:#GreenDealIndustrialPlan #NZIA #IRA
European manufacturing capacity shall be scaled up for the following technologies👇(1/13)

— Jakob Medick (@JakobMedick) March 3, 2023