Stichting Organisatie Producentenverantwoordelijkheid E-waste Nederland (OPEN), neemt sinds kort de recyclingstaken van onder andere Stichting Zonne-energie Recycling Nederland (ZRN) over. Doordat de krachten nu gebundeld zijn met meerdere sectoren kunnen er mooie voordelen behaald worden, zoals minder transportbewegingen, het mogelijk maken van circulariteit en het voorkomen van vervelende financiële verrassingen. Danielle Elings van Stichting OPEN en Jan-Willem Jehee van Stichting ZRN geven uitleg.

Drie manieren van aanbieden
Oude panelen kunnen tegenwoordig worden aangeboden op drie manieren. Net als eerder zijn er de milieustraten. Deze worden voornamelijk gebruikt door particulieren en verwerken kleine aantallen.

Dan is er de mogelijkheid via de internetpagina van Stichting OPEN. Via de myOpen-knop kunnen bedrijven die elektrische apparatuur aan te bieden hebben zich online registreren en ophaalverzoeken doorgeven voor afgedankte elektronica inclusief zonnepanelen. Het systeem van Stichting OPEN wijst dan op basis van het aantal zonnepanelen en de locatie de meest ideale methode aan voor het ophalen en verwerken van de panelen. In principe is één pallet (ca. 20 panelen) de ondergrens om opgehaald te worden. Echter, het is ook mogelijk om op specifieke (project)locaties meer volume in een keer op te halen door bijvoorbeeld een gesloten container ter beschikking te stellen. OPEN kijkt hierbij uiteraard naar het grotere geheel: welke andere elektrische apparaten kunnen er nog opgehaald worden op dezelfde locatie en hoe kan de aanbieder het beste bediend worden.

De derde mogelijkheid is dat producenten zich aanmelden als structureel inzamelingspunt, waar eenieder materialen kan inleveren, denk aan (elektro) installateurs of bouwers. Het is daarbij niet noodzakelijk dat deze bedrijven ook klant van deze producent zijn.

Voordelen
Doordat Stichting OPEN nu de volledige regie heeft over de Nederlandse markt voor recycling van elektrische apparaten kunnen processen slimmer en efficiënter verlopen. Dit levert een aantal voordelen op.

One stop clearing
De efficiëntie zit hem er bijvoorbeeld in dat gemengde hoeveelheden van elektrische apparaten en zonnepanelen in één stop kunnen worden aangeboden. Grote projectmatige hoeveelheden kunnen ook direct op locatie worden aangeboden bij Stichting OPEN via bijvoorbeeld containeroplossingen. Van inleverlocatie gaan ze direct naar de verwerkingsfabriek. Dit vermindert de transportbewegingen en daarmee ook de co₂-uitstoot. Danielle merkt op: “Voorsorteren op de sloop wordt steeds gangbaarder en daar haken we op in.”

Belangrijke schakel voor circulariteit
Om een circulaire ontworpen paneel ook daadwerkelijk circulair te kunnen gebruiken, moet je wel in staat zijn om dit eenvoudig in te zamelen, ook na 25 jaar. “Stel dat een producent in de toekomst circulaire panelen heeft en deze uiteindelijk terug wil na gebruik om zelf te verwerken, dan hebben wij al een nationaal dekkend inzamelsysteem staan,” verzekert Jan-Willem Jehee, “Ons systeem is daarmee een belangrijke schakel voor circulariteit.”

Alles mag mee
Alle elektrische apparaten en types zonnepanelen kunnen in het systeem verwerkt worden, dus ook afwijkende zaken als PV in fietspaden, dakpannen of gevelelementen. Verwerkingsmethodes overlappen elkaar en bieden mogelijkheden in de toekomst. Elings stelt dat het een interessante tijd is: “We zitten nu in een overgangsmoment en maken een goeie ontwikkeling door waarbij we de mix van oude en nieuwe panelen bij kunnen houden.”

Een stabiele infrastructuur voor toekomstig afval
Producenten registreren zich bij Stichting OPEN. Daar geven ze aan wat ze op de markt brengen. Stichting OPEN regelt de verdere afhandeling van de inzameling en verwerking. Jehee neemt zorgen voor de toekomst weg: “Dankzij de AVV van OPEN hebben we een stabiele infrastructuur voor de inzameling van zonnepanelen. Dit biedt de basis om te borgen dat zonnepanelen óók over 25 jaar goed gerecycled kunnen worden.”

Stichting OPEN neemt verplichtingen over
Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft een Algemeen Verbindend Verklaring (AVV) afgegeven aan de Stichting OPEN voor onder meer de recycling van witgoed, zonnepanelen en omvormers. Dit houdt in dat producenten verantwoordelijk zijn voor het recyclen van de panelen, registratie over de inzameling bij te houden en de financiering hiervan te bekostigen. Per 1 maart 2021 neemt Stichting OPEN deze taken over. De AVV is volgens Stichting OPEN onder andere nodig om te bewerkstelligen dat ook de producenten en importeurs die niet vrijwillig bijdragen, verplicht worden de afvalbeheerbijdrage af te dragen.