In de eerste helft van 2025 nam de wereldwijde elektriciteitsvraag toe, en die groei zal voorlopig nog doorzetten. Dat concludeert het Internationaal Energieagentschap in de halfjaarlijkse elektriciteitsupdate van 2025. De toenemende vraag naar elektriciteit kon voor het overgrote deel worden opgevangen met de toenemende opwek zon- en windenergie.

Ondanks dat wereldwijd de economische groei vertraagde, nam de elektriciteitsconsumptie sterk toe in de eerste helft van 2025. De toenemende elektriciteitsvraag komt door groeiende vraag vanuit industrie, koeling, datacenters en verdere elektrificatie. Naar verwachting zal de elektriciteitsvraag nog verder toenemen, in 2025 en 2026 sneller dan het afgelopen decennium. China is in haar eentje verantwoordelijk voor de helft van de groei in elektriciteitsvraag in 2025. In Amerika zal de groei van de elektriciteitsvraag versnellen. Waar in Europa eerder dalingen zag, zal ook hier weer een stijging ,te vinden zijn in 2025.

Kolen worden ingehaald door zon en wind

In de eerste helft van 2025 werd stroom in China en India minder vaak opgewekt met kolen, door een gematigd toenemende stroomvraag en sterke uitrol van hernieuwbare energiebronnen. In de Verenigde Staten en Europa nam dat juist toe door tegenvallende opwek van wind en waterkracht.

De IEA verwacht echter dat over het hele jaar gemeten, de hoeveelheid elektriciteit die met kolen is opgewekt, minder zal zijn dan in 2024. Ook wordt verwacht dat de toenemende stroomvraag voor 90 procent opgevangen wordt met toenemende opwek van zon- en windenergie. In 2024 werd er al meer dan 4.000 terawattuur stroom opgewekt met zon en wind, in 2025 zal dat naar verwachting 5.000 terawattuur zijn en in 2026 al 6.000 terawattuur.

De hoeveelheid elektriciteit die met kolen wordt opgewekt wordt al in 2025 of uiterlijk in 2026 ingehaald door de elektriciteitsproductie uit hernieuwbare bronnen. Wanneer dat precies wordt, hang af van het weer en economische ontwikkelingen. Voor het eerst in een eeuw zal het aandeel van kool in de elektriciteitsmix onder de 33 procent zakken. Verder concludeert dat de stroomprijzen in de eerste helft van 2025 toenamen, al bleven deze wel onder het niveau van 2023.

Tegelijkertijd nam ook het aantal uren met negatieve elektriciteitsprijzen toe. In Nederland, Duitsland en Spanje lag het percentage uren met negatieve prijzen rond de 8 tot 9 procent. In 2024 was dat nog 4 tot 5 procent. De IEA ziet hierin het belang van meer flexibiliteit in het elektriciteitssyteem, zowel in de vraagkant als in het aanbod.

Tenslotte benadrukt de IEA het belang van elektriciteitszekerheid, met het zich op recente blackouts. “Naarmate energiesystemen groter en complexer worden en elektrificatie zich naar verschillende delen van de economie verspreidt, is het garanderen van een veilige en betrouwbare elektriciteitsvoorziening belangrijker dan ooit.” Daarvoor zijn sterkte elektriciteits-infrastructuur en goede toeleveringsketens nodig, in combinatie met flexibiliteit.