IEA: ‘Vanaf 2025 meer elektriciteitsopwekking hernieuwbaar dan uit steenkool’
12.12.2022 Jan de Wit

De wereldwijde energiecrisis zorgt voor een sterke versnelling van installaties voor hernieuwbare energie, waarbij de totale capaciteitsgroei wereldwijd in de komende vijf jaar bijna zal verdubbelen, zo voorspelt het Internationale Energieagentschap (IEA) in zijn rapport Renewables 2022. Hierdoor zal niet langer steenkool, maar hernieuwbaar als de grootste bron van elektriciteitsopwekking worden. Noodzakelijk om ervoor te zorgen dat de aarde met maximaal 1,5 graden Celsius opwarmt.
Veel landen maken zich vanwege de energiecrisis zorgen om hun energiezekerheid, en hoewel op de korte termijn meer fossiele energie wordt ingezet, wordt ook de inzet van hernieuwbare energiebronnen verhoogd. Dit maakt landen immers minder afhankelijk van de internationale marktprijzen die fors gestegen zijn dit jaar.
De stijging van de hoeveelheid hernieuwbare energiebronnen ligt maar liefst 30 procent hoger dan dat het IEA eerder voorspelde. Een teken dat overheden niet alleen hun beleid sneller implementeren, maar ook hun inspanning verhogen om de uitrol van hernieuwbare energiebronnen te versnellen.
De wereldwijde capaciteit van zonne-energie zal tot 2027 bijna verdrievoudigen, kolen overtreffen en de grootste bron van stroomcapaciteit ter wereld worden, zo stelt het IEA. Het rapport voorspelt ook een versnelling van de installatie van zonnepanelen op residentiële en commerciële daken, die consumenten helpen hun energierekening te verlagen.
Hernieuwbare energie zal hierdoor de komende vijf jaar goed zijn voor meer dan 90 procent van de wereldwijde elektriciteitsuitbreiding. Het IEA verwacht dat hernieuwbaar daarmee steenkool begin 2025 zal inhalen als de grootste wereldwijde bron van elektriciteit.
“Hernieuwbare energiebronnen breidden zich al snel uit, maar door de wereldwijde energiecrisis zijn ze in een buitengewone nieuwe fase van nog snellere groei terechtgekomen, terwijl landen proberen te profiteren van hun voordelen op het gebied van energiezekerheid. De wereld zal in de komende vijf jaar net zoveel hernieuwbare energie toevoegen als in de voorgaande twintig jaar”, aldus Fatih Birol, directeur van het IEA.
“Dit is een duidelijk voorbeeld van hoe de huidige energiecrisis een historisch keerpunt kan zijn in de richting van een schoner en zekerder energiesysteem. De voortdurende versnelling van hernieuwbare energiebronnen is van cruciaal belang om de deur open te houden om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graden Celsius.”
Amerikaans en Indiaas beleid kan China minder dominant maken
De hoeveelheid hernieuwbare energie die in de periode 2022 tot en met 2027 in Europa wordt toegevoegd, zal naar verwachting twee keer zo hoog zijn als in de voorgaande periode van vijf jaar.
Dat is al een behoorlijk indrukwekkende hoeveelheid, maar als de Europese lidstaten snel een aantal beleidsmaatregelen zouden implementeren kan dit nóg sneller. Het IEA denkt daarbij aan het stroomlijnen en verkorten van de tijdlijnen voor vergunningen, het verbeteren van veilingontwerpen en het bieden van meer zichtbaarheid op veilingschema's, evenals het verbeteren van stimuleringsregelingen om ondersteuning van zonne-energie op het dak.
Buiten Europa wordt de grote groei van hernieuwbare energie vooral aangejaagd door de grootste vervuilers China, de Verenigde Staten en India. Een teken dat zij niet alleen de CO2-uitstoot van hun energiesector willen terugdringen, maar ook dat de grootste economieën ter wereld hun toekomstige economie inrichten met hernieuwbare energie.
Met zijn veertiende vijfjarenplan zal China naar verwachting tot en met 2027 bijna de helft van de nieuwe wereldwijde capaciteit voor hernieuwbare energie voor zijn rekening nemen. Aan de andere kant heeft de Amerikaanse Inflation Reduction Act gezorgd voor nieuwe steun en uitrol voor een langere periode van hernieuwbare energiebronnen in de Verenigde Staten.
Hierdoor ontstaat er ook langzaam een diversificatie in de wereldwijde PV-toeleveringsketens, waarbij nieuw beleid in de Verenigde Staten en India naar verwachting de investeringen in de productie van zonne-energie tot en met 2027 met 25 miljard dollar zal stimuleren. Hoewel China dominant speler, zou China’s aandeel in de wereldwijde productiecapaciteit kunnen dalen van 90 nu tot 75 procent in 2027.
Daarbij benadrukt het IEA dat al deze inspanningen noodzakelijk zijn om het beperken van de opwarming van de aarde tot 1,5 graden Celsius in zicht te houden.