Momenteel is de stroomprijs voor de levering aan kleinverbruikers hoog, de energiebelasting laag en de vergoedingen voor netto teruglevering (veelal) redelijk. Wat betekent dat? De businesscase voor kleinverbruikers met zonnepanelen is gunstiger dan vorig jaar. De overheid mist minder belastinginkomsten en de gasprijzen zijn hoog. Moeten we dan nog wel salderen? Het ligt eraan wat je als maatschappij wilt bereiken.

Naar mijn mening moeten we in Nederland naar een forse toename van duurzaam opgewekte stroom waardoor we minder gas verbruiken. En natuurlijk wel onder de voorwaarde dat het beslag op natuurgebied minimaal is.

Om dat te bereiken moet het beschikbare dakoppervlak maximaal benut worden voor stroomopwekking. Naast de grote bedrijfsdaken moet met name het potentieel bij kleinverbruikers (koopwoningen, (sociale) huurwoningen en MKB) volledig benut worden. Deze kleinverbruikers hebben relatief minder rendabele kleine PV-installaties en daarom is een vorm van stimulering nodig.

Dat geldt ook voor het lokaal produceren, opslaan en gebruiken van hernieuwbare energie om de netten minder te belasten. Dus op naar minder (gasgestookte) energiecentrales en meer lokale opwekking.

Stimuleer netto overproductie
Hoe kun je kleinverbruikers dus stimuleren om juist méér stroom op te wekken met hun dak? Allereerst door het salderen te handhaven en niet door het opwekken te ontmoedigen. De conceptplannen voor de hervorming van de saldering mogen wat mij betreft van tafel.

Mijn pleidooi is zelfs om nog een stap verder te gaan voor kleinverbruikers en ook netto overproductie te stimuleren. We hebben in Nederland alle duurzaam opgewekte energie nodig.

Dus gooi het dak helemaal vol in plaats van slechts een gedeelte ter grootte van je eigen (directe) gebruik of – nog erger bij nieuwbouw – alleen het gedeelte om de EPC-norm te halen. Stimuleer tevens wetgeving voor lokale opslag (met in de nabije toekomst saldering op lokaal niveau) om stroom lokaal te houden en stimuleer netto overproductie door kleinverbruikers.

Meer particuliere opwek vermindert de gasvraag
Wanneer is het volledige dakoppervlak gebruiken voor zonnepanelen een goede investering voor een particulier of mkb’er? Dat kan door een minimum terugleververgoeding voor alle productie die niet direct verbruikt wordt. Een soort feed in-tarief net als bij onze oosterburen.

Die vergoeding moet zo hoog zijn dat alle netto overproductie rendabel wordt. Net als alle niet direct gebruikte opwekking in een latere fase met minder saldering en meer lokale opslag.

Zonder een verschil te maken tussen woningbezitters en bewoners van een sociale huurwoning. Een interessante vervolgvraag is: Wie betaalt die hoge gewenste terugleververgoeding? Dat zijn primair de stroomleveranciers. Die zullen dat op hun beurt verhalen op gebruikers die niet zelf opwekken, wat weer een extra stimulans is om toch maximaal zelf op te wekken.

Daarnaast kan de overheid een beetje bijspringen en dat budgetneutraal houden door een verhoging van de ODE. Verder moet dat feed in-tarief gebaseerd worden op de ENDEX-tarieven (termijnmarkt voor stroom), bijvoorbeeld 80 procent van de gemiddelde half jaar ENDEX, zoals ook voorgesteld door het ministerie van Economische Zaken en Klimaat.

Ook moeten consumenten het wettelijke recht houden op vaste tarieven. Met flexibele tarieven gebaseerd op de spotmarkttarieven (EPEX), kan de vergoeding van een energiebedrijf nihil zijn als de zon schijnt.

Het mooie is dat als consumenten zelf meer duurzame stroom opwekken, hoeven gascentrales van energiebedrijven minder te draaien, waardoor fossiel gasverbruik afneemt. Het is dus tijd dat we weer kijken naar wat goed is voor de maatschappij en niet naar wat winstgevend is voor energiebedrijven.