Onderzoek van Dutch New Energy Research wijst uit dat 2 miljoen Nederlandse woningen zonnepanelen op het dak hebben liggen. Deze mijlpaal betekent dat inmiddels één op de vier huishoudens zonnepanelen op het dak hebben liggen. Ter ere van dit moment overhandigde Rob Jetten, minister voor Klimaat en Energie, het (symbolische) 2 miljoenste zonnesysteem aan de familie Peeters in Hoofddorp.

Dat de energietransitie, door de groei van het aantal zonnesystemen, in hogere versnelling komt, staat als een paal boven water. Tegelijkertijd brengt deze mijlpaal een grote keerzijde met zich mee. Namelijk de enorme afvalberg die ontstaat als al deze panelen weer van de daken komen.

Op dit moment moeten er nog heel veel stappen worden gezet voordat zonnepanelen hoogwaardig gerecycled kunnen worden. Schaarse grondstoffen zoals zilver, koper en silicium kunnen nu nog niet hergebruikt kunnen worden. Daarom installeert Sungevity vandaag zonnepanelen van Solarge. Panelen die 100 procent circulair ontworpen zijn, in Nederland geproduceerd zijn en waarbij 75 procent minder CO2 is vrijgekomen.

"Eigenlijk hebben we nu meerdere crises tegelijk: klimaat, biodiversiteit en grondstoffen. Wat mij betreft gaan we ook veel meer normeren zodat producten als zonnepanelen aan de hoogste standaarden voldoen, zodat ze ook veel makkelijker circulair in te zetten zijn", zo vertelde minister Jetten.

"Samen met de staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat, Vivianne Heijnen, kom ik daarom ook met een nationaal programma circulariteit waarin we dit soort afspraken ook gaan vastleggen en met voorstellen komen voor het recyclen van zonnepanelen die nu al op de daken liggen. Dat zijn er heel veel, dus daar moet je nu al goede afspraken over maken hoe die te recyclen."

Gezin in energiearmoede
Volgens TNO hebben in 2020 al meer dan een half miljoen huishoudens last van energiearmoede. Het 2 miljoenste systeem wordt geschonken aan familie Peeters, die last heeft van energiearmoede. "In Nederland moeten we twee belangrijke stappen maken, waar stimulans vanuit de overheid voor nodig is", stelt Maartje van Engelen, brand manager bij Sungevity.

"Zorgen dat we zo snel mogelijk panelen hoogwaardig gaan recyclen en circulaire panelen gaan verkopen. En zorgen dat zonnepanelen ook voor huishoudens met een kleinere portemonnee beschikbaar zijn. Zij hebben de korting op de energierekening het hardste nodig. Daarnaast is de energietransitie echt succesvol als iedereen daar aan mee kan doen. Gelukkig kunnen we vandaag weer een familie blij maken en hun energierekening het eerste jaar al met gemiddeld 90 euro per maand verlagen."

Het gericht aanpakken van energiearmoede biedt ook een meer structurele oplossing dan het huidige prijsplafond waarmee huishoudens gecompenseerd worden. “Om energiearmoede aan te pakken is lef nodig om écht keuzes te durven maken. De overheid moet durven sturen”, zo zei Ron Wit, directeur energietransitie bij Eneco. De techniek is het probleem niet concludeerde Peter Mulder, projectmanager bij TNO, in de studie De feiten over energiearmoede in Nederland: Inzicht op nationaal en lokaal niveau.

Lees ook: ‘Om energiearmoede aan te pakken is lef nodig om écht keuzes te durven maken’

"Ik heb vannacht tot half drie in de Kamer gestaan om 22 miljard euro uit te geven aan een prijsplafond, maar ik heb ook tijdens dat debat een paar keer gezegd dat als we nou een paar jaar geleden waren begonnen door heel gericht te isoleren en zonnepanelen te leggen bij de slechtste energielabels en de laagste inkomens dan hadden we dat hele prijsplafond niet nodig gehad", beaamde minister Jetten.

"We moeten daar nu een grote inhaalslag maken en eind januari kom ik samen met minister De Jonge met een aanvullende aanpak om dat Nationale Isolatieprogramma nog veel beter te richten op die huishoudens die de hulp ook echt het meeste nodig hebben. Met zon-op-dak krijg je immers ook heel gericht het verbruik naar beneden."

Een kwart van Nederland doet al mee
Hoge energieprijzen, vertraagde afbouw van de salderingsregeling en toename van laagdrempelige financieringsopties maken zonnepanelen steeds aantrekkelijker voor huishoudens. Volgens Daan Jansen, hoofdonderzoeker bij Dutch New Energy Research, vindt men het ook steeds belangrijker om bij te dragen aan de energietransitie en onafhankelijk te worden van het stroomnet.

“In iets meer dan twee jaar tijd is het aantal huishoudens met zonnepanelen verdubbeld naar 2 miljoen. Kijkend naar alle zonnepanelen in Nederland, niet alleen naar die op woningen, hebben we in Nederland bijna drie zonnepanelen per inwoner. Daarmee blijven we per inwoner gemakkelijk Europees kampioen en komen we steeds dichter in de buurt van wereldkampioen Australië.”

De 2 miljoen woningen met zonnepanelen in december 2022 in Nederland, plus de utiliteitsgebouwen met zonnepanelen en zonneparken, dekken inmiddels al 14 procent van de jaarlijkse Nederlandse stroomvraag. 35 procent van alle koopwoningen heeft nu zonnepanelen op het dak liggen tegenover 16 procent van alle sociale huurwoningen.