Nederlandse implementatie van Europese wetgeving zit energiedelen in de weg

07.09.2023 Anne Agterbos

Nederlandse implementatie van Europese wetgeving zit energiedelen in de weg

In België is energiedelen al normaal, en volgens Europese wetgeving zou Nederland inmiddels ook moeten zijn overgestapt naar een systeem dat  de energietransitie stimuleert in plaats van belemmert. Toch loopt Nederland in dat opzicht flink achter op onze zuiderburen. Solar365 sprak Giancarlo Stanco, oprichter van EnergySwap, over wat er nodig is om van stroomdelen een nieuwe realiteit te maken.

EnergySwap is een digitaal platform waarbij overtollige zonne-energie rechtstreeks verkocht of gekocht kan worden, tegen een eerlijke en vaste prijs. Op deze manier wordt je als eigenaar van zonnepanelen een micro-energieleverancier. EnergySwap faciliteert het proces en koppelt de juiste vragers aan de aanbieders. Vervolgens zorgen ze voor een correcte overeenkomst, verwerken ze de data en verzorgen ze de onderlinge facturatie en betalingen namens de deelnemers. De interactie met de netbeheerder wordt ook verzorgt door EnergySwap.

Op deze manier kan iedereen meedoen aan de energietransitie, ook als je portemonnee niet toereikend genoeg is om panelen te plaatsen of als je hiervoor de fysieke ruimte niet hebt. EnergySwap is momenteel actief op de Belgische markt, maar wil ook graag in Nederland een voet aan de grond krijgen. Alleen is de Nederlandse wetgeving nog zo ingericht dat stroom niet rechtstreeks door particulieren verkocht en gekocht kan worden.

Is het huidige Nederlandse energiesysteem te bureaucratisch?
“De Nederlandse salderingsregeling belemmert de energietransitie”, aldus Stanco. Dankzij de salderingsregeling vermindert de terugverdientijd van een zonnepaneel. Maar inmiddels schiet de regeling zijn doel voorbij, omdat paneeleigenaren op piekmomenten meer energie opwekken dan nodig is, die vervolgens niet wordt opgeslagen in een thuisbatterij. Met negatieve stroomprijzen tot gevolg.

Om te voorkomen dat paneeleigenaren  moeten betalen bij negatieve prijzen, spreek je via het EnergySwap-platform een vaste prijs af. Zo gaat er  geen groene stroom verloren doordat bijvoorbeeld omvormers worden uitgezet. Kopers profiteren van een lage prijs en paneeleigenaren profiteren alsnog van overtollige stroomproductie.    

Het idee is veelbelovend, toch staat de Nederlandse wetgeving EnergySwap momenteel in de weg. Het aanpassen van regels en de implementatie van nieuwe wetten gaat momenteel veel te traag. Recent presenteerde demissionair minister Jetten voor Energie en Klimaat de nieuwe Energiewet aan de Tweede Kamer, deze wet, die niet controversieel wordt verklaard, maakt meer mogelijk op het gebied van stroomdelen.

Europese wetgeving
“Eén van de Europese doelen is dat consumenten en bedrijven onafhankelijker moeten worden, zich kunnen beschermen tegen prijsfluctuaties op korte termijnmarkten en zich niet over hoeven te geven aan de grillen van de markt”, aldus Stanco.

Toch nam de prijsfluctuatie sterk toe afgelopen tijd. EnergySwap is één van de oplossingen om een vaste prijs te waarborgen en het elektriciteitssysteem extra flexibiliteit te bieden om schommelingen in vraag en aanbod op te vangen. Om die reden is EnergySwap momenteel ook in gesprek met het ministerie van Economische Zaken en Klimaat.                                   

“Wat er ook gebeurd, Nederland is verplicht om de Europese regels te implementeren”, meldt Stanco. Volgens Europese wetgeving moet iedereen rechtstreeks - ook als sprake is van een faciliterend platform - zelf geproduceerde energie zonder enige belemmering kunnen verkopen en kopen.

“Op dat gebied lopen we achter op België waardoor energiedelen daar wel van de grond kan komen. Een dergelijke regeling gaat komen en moet komen in Nederland, de vraag is alleen wanneer. Ook lijkt de voorgestelde wetgeving niet volledig in lijn met de voorgeschreven EU wetgeving. Wanneer Nederland zich niet aan Europese wetgeving houdt, loopt men het risico op ingebrekestelling en om in een infractieprocedure terecht te komen”, aldus Stanco.       

Hoe nu verder: Europese aanpak    
EnergySwap is inmiddels actief in België, daar ligt nu de focus. Wanneer EnergySwap in Nederland van de grond is, ambieert Stanco een systeem waarmee in heel Europa energie kan worden gedeeld, niet alleen binnen landen, maar ook tussen landen. “Maar of dat praktisch uitvoerbaar is, is nog maar de vraag. In België bijvoorbeeld kun je momenteel geen energiedelen tussen de gewesten”, stelt Stanco. “Voor nu willen we het systeem simpel houden en vooral de energietransitie versnellen om zo impact te maken.”