Het stoomnetwerk raakt vol en er zijn oplossingen. Echter het ontbreekt nog aan standaardcontracten die nodig zijn voor deze netcongestie-oplossingen. Er worden wel veel pilots gedraaid maar daar moeten we naar mijn idee van af. Gezien de urgentie bij bedrijven die vastlopen op netcongestie denk ik dat we snel moeten opschalen en niet blijven hangen in pilots en kostbare (en soms onnodige) adviestrajecten.

Er is maar een korte tijd een spits op het stroomnet. Buiten de stroomspits is er nog veel ruimte. De stroomspits mijden kan in een groep of individueel. Dat kan door apparaten voor of na de spits te gebruiken. Maar ook door niet gebruikt vermogen op bijvoorbeeld een bedrijventerrein beschikbaar te stellen aan andere bedrijven.

Om dit op schaal mogelijk te maken zijn speciale contracten met een netbeheerder nodig. Bijvoorbeeld capaciteitsbeperkingscontracten (CBC) en groepencontracten (groeps-CBC, groeps-ATO).

Het wettelijk kader komt eraan
Op 20 juni 2023 is er door VVD-Kamerlid Silvo Erkens een motie ingediend die oproept om flexibele contracten toe te passen, waaronder groeps-CBC’s. De ACM heeft op 28 juni een publicatie uitgegeven die alternatieve transportrechten beschrijft die door netbeheerders aangeboden kunnen worden. Vooruitlopend op de definitieve wijziging kunnen netbeheerders deze alternatieve contracten aanbieden en in pilots kon er al geëxperimenteerd worden.

Lees ook: Netbeheerders niet langer verplicht om altijd stroom te leveren

Zien de netwerkbeheerders heil in de nieuwe oplossingen?
Enkele netbeheerders experimenteren al een poosje met alternatieve contracten. Gezien de netwerkproblemen en de gevolgen voor bedrijven zou je verwachten dat dit soort oplossingen breed omarmd zouden worden door alle netwerkbeheerders. Opmerkelijk is dat dit niet het geval is. Nog kortgeleden heb ik een mail ontvangen van een netbeheerder die liet weten dat ze geen tijd willen steken in een groeps-CBC oplossing.

Nu ontstaat er een opmerkelijke situatie. Technisch kan het, een wettelijk kader is er, een motie in de kamer is aangenomen er en toch zegt een netbeheerder dat ze geen tijd willen steken in deze oplossing. Een leuke case voor energiejuristen? Maar, zou het niet beter zijn als we met zijn allen de schouders onder een oplossing zetten?

Niemand is gebaat bij de huidige netcongestieproblemen en elke snelle oplossing zouden we moeten omarmen. Ik vraag me af waardoor die terughoudendheid ontstaat. Er is een stroming binnen netbeheerders die meer koper nastreven. Dit is zeker een oplossing maar dat kost tijd, is kostbaar en geeft overlast.

Maken we het niet te ingewikkeld?
Wat ik ook signaleer is dat we mogelijk te veel aan het organiseren zijn rondom netcongestie. Er zijn inmiddels veel partijen bij betrokken. Om een beeld te schetsen even een greep uit een aantal betrokken instanties: LAN, RES, provinciale taskforce, landelijke taskforce, gemeenten en binnenkort komt er ook een flexcoördinator.

Ze zijn er allemaal om de netbeheerder te helpen, maar het lijkt mij een flinke taak voor de netbeheerders om deze samenwerkingen te managen. Iedereen streeft naar hetzelfde doel: netcongestieproblemen oplossen, maar gaat het ook sneller als er zoveel partijen betrokken zijn? Hoe eenvoudiger hoe beter als je het mij vraagt.

#NoMorePilots
De problemen met het net zijn echt groot en die gaan nog wel een poosje duren. Verduurzaming en economische ontwikkeling worden hierdoor geremd, of komen tot stilstand. We hebben behoefte aan oplossingen die schaalbaar zijn en op korte termijn toegepast kunnen worden.

We zitten echter in een overgang van experimenteren naar een reguliere uitrol. Het is dan ook niet vreemd dat er nog vaak pilots bedacht worden. Daar moeten wij mijns inziens anders naar gaan kijken om te voorkomen dat we blijven hangen in pilots. Dat is een lastige fase.

Koploperontwikkelaars die de pilots opzetten zijn per definitie niet de groep die gaat zorgen een grootschalige uitrol. Mijn boodschap is dan ook dat we op tijd ruimte moeten maken voor (markt)partijen die de oplossing met een gezonde businesscase schaalbaar kunnen maken.

En nog een andere belangrijke: Start gewoon. Je kunt vele pilots draaien en adviestrajecten bewandelen, maar de kosten die daarmee gemoeid zijn kunnen ook direct in de oplossing worden gestoken zodat er direct een stap maken naar schaalbare oplossingen.

Misschien is dat spannend voor vele partijen, maar naar mijn idee de manier om uit de pilot sfeer te komen en de stap naar de praktijk te maken. Daar leren we ook van. Mijn innziens zijn pilots een middel en geen doel.