De algemene verwachting was dat wanneer de Chinese lockdowns afgelopen zouden zijn, de Chinese economie zou aantrekken en de wereldwijde economische vraag fors zou aanjagen. Dat blijkt nogal tegen te vallen, de Chinese vraag neemt maar mondjesmaat toe. Dat geldt ook voor de vraag vanuit de Chinese zonne-energiesector ziet Gerard Scheper, CEO van European Solar, waar desondanks de prijzen wel flink zijn gestegen.

China heeft te maken met vergelijkbare inflatiecijfers en rentepercentages als Europa. “Toch worden die daar heel anders beleefd”, merkt Scheper op. “Europeanen kijken vrij optimistisch naar de huidige economische problemen, maar in China is de stemming veel pessimistischer: zij vinden dat ze in een recessie zitten.”

Recessie of geen recessie. De Chinese zonne-energiesector is momenteel vrij onstuimig. In februari steeg de siliciumprijs behoorlijk door de aantrekkende Chinese vraag. Na Chinees nieuwjaar stonden veel projectontwikkelaars in de startblokken, maar dat was niet het hele verhaal. De prijsstijging was voor een deel kunstmatig legde Scheper toen uit.

“China is een monopolistisch land, dus de belangrijkste siliciumproducenten hebben elkaar gewoon opgebeld en met elkaar afgesproken dat ze een week lang de telefoon niet op zouden nemen, opdat ze ervan overtuigd waren dat de vraag toch wel zou komen. Hierdoor zijn Chinese inkopers in paniek geraakt en dat heeft een enorm prijsopdrijvend effect gehad.”

Lees ook: Paneelprijzen richting ‘oude normaal’ door kunstmatige stijging siliciumprijs

De situatie is nu nog wat gecompliceerder geworden. “Om de paar dagen wordt gedreigd met prijsdalingen én -stijgingen”, zegt Scheper. “Je komt er ook niet achter of daar nou grondstoffenleveranciers achter zitten die fabrikanten uit de tent willen lokken of juist precies andersom. Het zou mij niet verbazen als beide kampen elkaar aan het ‘prikken’ zijn.”

Daarbij is een op het oog merkwaardige situatie ontstaan. De prijzen van zonnepanelen zijn fors gestegen, maar dat geldt niet voor TOPCon- en Mono Perc-modules. “De prijsstijgingen zit hoofdzakelijk in de N-type en alle grondstoffen en materialen die daarvoor nodig zijn. 80 procent van de Europese inkopers bestelt N-type vanwege de vaak schaarse ruimte in het dichtbevolkte Europa en het efficiëntievoordeel dat N-type biedt.”

Om de vraag naar TOPCon- en Mono Perc-modules te stimuleren zijn de prijzen nu met ongeveer een eurocent per wattpiek verlaagd. “De hoop is dan dat die interessanter worden, maar zowel Europese projectontwikkelaars als particulieren willen nu hoog rendement. Dit wordt het jaar van N-type.”

Wafers zijn nu de bottleneck
Hoewel de transportkosten al maandenlang zeer laag zijn, zijn de containerprijzen nog verder gedaald. Voor 1.100 euro kan er al een container worden gereserveerd vertelt Scheper. “En als je een fabrikant benadert dan kunnen ze al binnen twee tot drie weken leveren. Dat zegt mij dat de voorraden iets te groot zijn en dat de vraag flink is onderschat.”

Tegelijk hoort daar wel een kanttekening bij, want ondanks alles heeft China in januari en februari dit jaar al 20,37 gigawatt aan zonnepanelen geïnstalleerd. 88 procent meer dan in dezelfde periode in 2022, ongeveer net zoveel als er tot nu toe in Nederland is geïnstalleerd.

“Er is fors geïnvesteerd in het vergroten van de productiecapaciteit van modules, cellen en polysilicium, mede dankzij stimulering van de Chinese overheid”, legt Scheper uit. “Maar ondertussen kunnen de wafer- en polysiliciumleveranciers nog altijd een behoorlijke invloed uitoefenen op de prijs. Die kunnen net als OPEC aan bepaalde knoppen draaien om de prijs te beïnvloeden.”

Momenteel blijft het aanbod van wafers nog achter bij de vraag. Volgens Scheper heeft dat twee oorzaken. Aan de ene kant hebben waferfabrieken een directe lijn met een elektriciteitscentrale nodig vanwege hun grote stroomverbruik en aan de andere kant hebben de leveranciers veel macht.

“Om zo’n aansluiting te realiseren heb je echt wel wat geduld nodig vanwege alle vergunningen. Dat is echt wel een reëel probleem, maar het komt de leveranciers ook wel goed uit. Voor de levering van wafers heb je regelmatig te maken met dezelfde tussenpersoon als bij de levering van polysilicium. Waardoor ze ook hier aan prijsafspraken doen.”