De wereldwijde elektriciteitsvraag gaat de komende jaren nog sneller groeien. In de Europese Unie komt die groei met name uit toenemend gebruik van warmtepompen, elektrische voertuigen en de toenemende stroomvraag van datacenters. De groeiende stroomvraag zal worden opgevangen door hernieuwbare bronnen, waarvan de helft afkomstig van solar. Dat stelt het Internationaal Energieagentschap (IEA) in Electricity 2025.

In 2024 groeide de wereldwijde elektriciteitsvraag met 4,3 procent. Dat is een grotere toename dan de 2,5 procent die in 2023 werd gezien. 

In de Europese Unie daalde het stoomverbruik in 2022 en 2023 met ongeveer 3 procent doordat de industrie minder produceerde. In 2024 bleef de stroomvraag van de industrie ongeveer gelijk, maar toch nam het stroomverbruik van de EU toe met 1,4 procent. De IEA verklaart die groei door een toenemend gebruik van warmtepompen en elektrische voertuigen en door een grotere stroomvraag van datacenters.

De meeste groei in stroomvraag kwam van opkomende economieën, waar vooral China opvalt: dat land was verantwoordelijk voor meer dan de helft van de wereldwijde groei in elektriciteitsgebruik. Het elektriciteitsgebruik steeg in China met 7 procent ten opzichte van 2023.

Dat het stroomverbruik in China zo hoog is, komt met name door de industrie, waar bijna de helft van de elektriciteit naartoe gaat. Een derde van die stroomvraag werd gebruikt voor het maken van zonnepanelen, batterijen en elektrische voertuigen. 

Deze groei in elektriciteitsvraag zal volgens het IEA  de komende jaren doorzetten. Tussen 2025 en 2027 zal de stroomvraag met gemiddeld 4 procent toenemen. Die toename wordt veroorzaakt door groeiende productie van industrie, groeiend gebruik van airco’s, versnelling van elektrificatie en door het uitbreiden van datacenters.

Opkomende economieën zullen nog steeds de grootste drijfveer voor groei van elektriciteitsgebruik zijn. Zij zullen verantwoordelijk zijn voor 85 procent van de groeiende stroomvraag, tegenover 15 procent van ontwikkelde economieën. Nog steeds zal de grootste toename te zien zijn in het stroomverbruik van China, door de enorme industrie die in 2027 voor zo’n 60 procent van het totale stroomverbruik van het land verantwoordelijk zal zijn.

Volgens het IEA zal de toenemende stroomvraag wereldwijd, die zij voorspellen voor de periode 2025 tot 2027, worden opgevangen door hernieuwbare elektriciteitsbronnen. Naar verwachting zal in 2025 al een derde van de elektriciteit worden opgewekt uit hernieuwbare bronnen. Waterkracht zal de grootste bron van hernieuwbare elektriciteit zijn, gevolgd door zonnestroom. In 2024 dekte zonnestroom al 7 procent van de wereldwijde elektriciteitsvraag.  

Een energiesysteem dat steeds meer gebruikmaakt van hernieuwbare stroom, vraagt ook om steeds meer flexibiliteit, bijvoorbeeld om periodes met minder zon en wind op te vangen. Dat zorgt voor stabielere stroomprijzen en een hogere energiezekerheid.

Net als in 2023 daalde ook in 2024 de gemiddelde elektriciteitsprijs. In de EU, India, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten daalden elektriciteitsprijzen met zo’n 20 procent in 2024. Nog steeds zijn deze boven de pre-covid stroomprijzen.

Hoewel het globaal gezien nog niet de norm is, zijn er wel steeds meer gebieden waar vaker negatieve stroomprijzen voorkomen. Volgens het IEA kunnen negatieve stroomprijzen een drijfveer zijn om een energiesysteem flexibeler te maken, maar daarbij zouden ook adequate regelgeving, marktonwerp en tariefstructuren nodig.

Meer flexibiliteit in een energiesysteem, bijvoorbeeld in de vorm van opslag, biedt ook meer energiezekerheid. Daarom is flexibiliteit essentieel in een energiesysteem dat steeds meer berust op hernieuwbare bronnen en daarbij ook steeds meer afhankelijk wordt van het weer. Landen hebben bijvoorbeeld steeds meer te maken met grote vraag naar warmte in de winter en naar koeling in de zomer. Daarbij kunnen extreme weersomstandigheden zoals storm, droogte en hittegolven de elektriciteitslevering verstoren.

Wereldwijd nam de CO2 uitstoot van elektriciteitsopwek af met 1 procent in 2024. Met een uitstoot van 13.800 miljoen ton CO2 is het nog steeds de sector met de meeste uitstoot. IEA verwacht dat de uitstoot van de sector ongeveer gelijk zal blijven tot 2027, ook terwijl de elektriciteitsvraag zal toenemen. Zo zullen fossiele bronnen van elektriciteit steeds verder worden vervangen door hernieuwbare bronnen.